1925 чылдың август 31-де үнүп эгелээн

Кадык камгалалында

ТЫВАДА КYШ-КУЛЬТУРА ДИСПАНСЕРИ

вс, 09/22/2013 - 20:45 шакта үндүрген

№109 (18384). 2013 чылдың сентябрь 19

Тывага республиканың күш-культура эмчи диспансерин ажыдар дугайында док-таалды Чазак хүлээп алган. Кадык камгалалының чаа албан чери массалыг спортчу хемчеглер үезинде эмчи ачы-дуза хандырылгазын, спортчуларның кадыкшылын доктаамал хайгаарап, амыдыралдың кадык овур-хевирин суртаалдаар ажыл-чорудулгалыг боор. 

Рубрика: 

БУЯННЫҢ ОРУУ УЗУН

сб, 09/14/2013 - 12:48 шакта үндүрген

Делегейге бодунуң буянныг ажыл-үүлези-биле саая-саая кижилерге ачы-буянын чедирип чоруур кижи хевиринде бурган, шажын-чүдүлге база эмнээшкин дугайында каш чүс том эртем ажылдарының автору, тибет медицинаның тергиини, чырыткылыг XIV Далай-Лама башкының «кадыкшыл чокта – чуртталга чок», «бөмбүрзекте хамык чүүлдүң эгези – кадыкшыл» дээн мерген сөстерин дыңнаваан кижи ховар. Ыдыктыг башкы кижиниң мага-бодунуң кадыкшылы, ол мага-ботту эдилээн кижиниң сагыш-бодалындан, сеткил-чүрээнден база кылып чоруур чаагай кылдыныгларындан дорт хамааржыр деп угааткан. Бурун шаандан бээр кижи төрелгетенниң кадыын быжыглаар болгаш аарыгның чылдагаанын болдурбас база аараан улусту эмнээр кижилерни чон чер кырының бурган-сагыызыны деп хүндүлеп келген. Бо хүннерде эмчи кижиниң овур-хевиринге болгаш алдар-адынга сеткил ханыышкынныг мактал чон аразында бодунуң туружун улам бедиткен.

Рубрика: 

Сорулга — амыдыралга боттандырары

сб, 09/14/2013 - 12:09 шакта үндүрген

«Тыва – элээр чоруктуң девискээри» төлевилелди амыдыралга боттандырар сорулга-биле ТР-ниң Чазаа республиканың чурттакчы чонунуң арагалаашкынга алыскан деңнелин тодарадыр талазы-биле социологтуг айтырыг-харыы чорударынга деткимче көргүзериниң дугайында Айтыышкынны үндүрген болгай. Ооң амыдыралда кайы хире боттанып турарының дугайында ТР-ниң Кадык камгалал яамызының штаттан дашкаар психиатр-наркологу, республиканың наркодиспансериниң кол эмчизи Ирина Опанасовна Бадыргы-биле бистиң корреспондентивис чугаалашкан.  

Рубрика: 

ХӨЙ-НИИТИ ПАЛАТАЗЫ — БАЙ-ТАЙГАДА

вт, 07/09/2013 - 10:24 шакта үндүрген

Июнь 5-те Бай-Тайга кожуунга ТР-ниң Хөй-ниити палатазының хүнү болуп эрткен. Тээли суурнуң Н. Өлзей-оол аттыг Культура бажыңынга «Кожуунга өкпе аарыы турбазын» деп темалыг сайгарылгалыг хуралы эрткен. Аңаа ТР-де Хөй-ниити палатазының даргазы Хонук-оол Монгуш, республиканың өкпе аарыгга удур диспансериниң кол эмчизи Мерген Кызыл-оол, РФ-тиң Уруглар фондузунуң Тывада салбырының удуртукчузу Майя Жамц олар илеткелдер кылган. 

Рубрика: 

САРГЫДАН КАМГАЛАНЫҢАР!

пт, 05/10/2013 - 09:20 шакта үндүрген

Саргылар апрель-июнь болгаш сентябрь-ноябрь айларда кончуг шимченгир боор. Эң ылаңгыя часкы үеде саргыга ызыртып алырының айыылы улуг. Бо чазын саргыга кижи ызырткан таварылга март 25-те демдеглеттинген. Ол дээрге эрткен чылгы байдалга деңнээрге, 21 хонук эрте – саргыларга ызыртып болурунуң айыылының көскү чижээ. Май айның бешке чедир 231 саргыларны шинчилээн, оларның 58-зи кижилерден туткан саргылар. Кижилерден туткан саргыларның 20-зи вирустуг, а 4-ү саргының вирустуг энцефалиди-биле хоранныг болган. Саргының вирустуг энцефалидинден аараан таварылга Улуг-Хем кожуунда «Сай-Хонаш» столоваяның девискээринге демдеглеттинген. Бо аарыгны дүрген болгаш дээштиг эмневес болза, кижи өлүр азы нерв системазы баксырап, бүгү назыда инвалид бооп артарының айыылы бар.

Рубрика: 

КИЧЭЭНИҢЕР – САРГЫ!

ср, 04/24/2013 - 10:20 шакта үндүрген

Чылый берген үеде хоорай чурттакчылары өг-бүлези-биле арыг агаарлыг арга-арыгга дыштанып эгелээр. Агаарлаашкын соонда бажыңга чанып келгеш, идик-хеп аразынга саргыны тып ап болур. Бир эвес саргы силерни ызырыпкан болза, чүнү канчаарыл? Бо дугайында санитар эпидемиологтуг хайгаарал албан чериниң салбыр даргазы Наталья Доржуевна Ооржак-биле чугаалаштым.

Рубрика: 

Школаларда күш-культура кичээлдерин экижидери-биле…

ср, 04/24/2013 - 10:12 шакта үндүрген

Сула шимчээшкин, күш-культура мергежилгелери, кылаштаары – ажыл кылып шыдаар арга-шинээн, кадыкшылын, бүрүн болгаш өөрүшкүлүг чуртталганы камгалап арттырып алырын күзээр кижи бүрүзүнүң хүн бүрүде амыдыралынче кирер ужурлуг.

Рубрика: 

КЫДАТТА КУШ ГРИВИ

сб, 04/20/2013 - 12:53 шакта үндүрген

Бо чылдың март төнчүзүнде «Кыдатка (Шанхай, Цзянсу, Аньхой, Чжэцзян, Хэнань) болгаш Пекин хоорайда чаа хевирниң куш гривинден улус чок болган» деп дүвүренчиг медээни массалыг информация чепсектери дамчыткан. Н7N9 деп вирустан 77 ажыг кижи аарааш, оларның аразындан 16 кижи чок болган. Албан езузунуң эвес медээлерден алырга, илереттинген H7N9 хевир грипп вирузунуң иштики белоктарын ылгап үндүрер дөстерлиг.

Рубрика: 

КАДЫКШЫЛ – АМЫДЫРАЛДА ЧУГУЛА ЧЕРДЕ

пн, 04/08/2013 - 08:43 шакта үндүрген

Бүгү-делегейниң кадыкшыл хүнүн делегейниң кадык камгалал организациязы 1948 чылдан эгелеп демдеглеп эгелээн. Амгы үеде ук организацияда ниитизи-биле 194 чурт кирген. Бо хүннү демдеглеп турарының кол сорулгазы—амыдыралда кадыкшыл чугула черни ээлеп турар дээрзин чонга сагындырары, ол ышкаш кадык камгалал албан черлерин чоннуң кадыын быжыктырар талазы-биле айтырыгларны шиитпирлээринче кыйгырып турары-дыр.

Рубрика: 

БОДАНЫР YЕ КЕЛГЕН ЭВЕС БЕ?

пт, 04/05/2013 - 12:05 шакта үндүрген

Массалыг информация чепсектеринде бо айтырыг эң-не кол, чугула черни ээлеп турар. Аныяк, хоочун, эр, херээжен-даа улустуң арага-дарыже сундугуп турарының чылдагаанын тодарадып, кандыг хемчеглер алза экил дээн айтырыгларны ниитилелде чидии-биле тургузуп турар.

Рубрика: 

«Семир» — «7 делегей»

ср, 03/27/2013 - 12:36 шакта үндүрген

Кызыл хоорайның «Восток» девискээринде «Семир» деп улуг үжүктер-биле бижип каан эмчи төвүн билбес кижи ховар боор. Бүгү республикадан чурттакчы чон кээп, ук төптүң ачы-дузазын көрүп, аарыгларының чылдагаанын тодарадып, хынадып ап турар. 

Рубрика: 

Шинчилелдерде – эм-дом шынарлыг аржааннар

вт, 03/26/2013 - 10:08 шакта үндүрген

Тываның девискээринде 70 аржаан болгаш хөлдерни чон эм-дом шынарлыг деп, аңаа чылдың-на чайын кирип турарлар.

Рубрика: 

ТЫВАНЫҢ АРЖААННАРЫ — ЭРТЕМ-ШИНЧИЛЕЛДЕ

чт, 03/14/2013 - 13:18 шакта үндүрген

Тываның агаар-бойдузунуң кол байлактарының бирээзи – аржааннар. Бо чылын Тываның аржааннарының эм-дом шынарын эртемденнер хынамчалыг шинчилеп көөр деп турар. «Yжен беш аржааннарны шинчилээри-биле чүс чээрби эмчилерни чорудар бис – деп, Интернетте бодунуң арнынга республиканың Баштыңы Шолбан Кара-оол дыңнаткан. – Томскиниң курортология институду-биле керээни чаргаш, аржааннарның эм-дом болгаш өске-даа шынарларын шинчилеп көөр херек. Кым, кайы аржаанга, канчаар эмненириниң дугайында эртемге үндезилээн тайылбырны бээр ужурлуг. Бир аржаанга кадыывысты экижидип, өске аржаанга баксырадып ап-даа турар чадавас бис».

Рубрика: 

ГРИПП ЧАВЫРЛЫП ЭГЕЛЭЭН

пн, 03/11/2013 - 13:31 шакта үндүрген

Чөөн-Хемчик, Барыын-Хемчик, Мөңгүн-Тайга, Сүт-Хөл, Чаа-Хөл, Тере-Хөл кожууннарда, Ак-Довурак хоорайда грипп аарыындан карантинни март 4-тен соксаткан. Бо муниципалдыг тургузугларда школа назыны четпээн уругларның 65 албан черлери болгаш 47 школалар ажылдап эгелээн. Вирустуг инфекциядан болгаш грипптен аараан кижилерниң, эң ылаңгыя бичии уругларның, санының ук девискээрлерде эвээжеп эгелээни-биле ында карантинни соксатканының чылдагааны болган, өске хоорай, суурларда грипп болгаш вирустуг инфекциядан кижилерниң аарып турар байдалын кичээңгейлиг хайгаарап турар деп Россияның хереглел хайгааралының Тыва Республикада эргелелиниң удуртукчузу Людмила Салчак дыңнаткан.

Рубрика: 

Билип алыры артык эвес дүрүмнер

пт, 03/08/2013 - 10:38 шакта үндүрген

Кышкы үеде бедик черлерже селгүүстээшкин  азы аян-чорукче үнер мурнунда харның турум байдалынга дорт салдарны чедирер: чылыг агаарның соонда хенертен соой бергенин ийикпе, азы күштүг хаттыг, салгын-сырынныг, чаъстыг азы чылыг, өл-шык агаарлыг хүн бе дээрзин эки билип алыңар. Агаарның чоокку хүннерде кандыг болурун ыяап-ла тодарадып алырын бодазыңарза, Кызыл хоорайда Тываның Гидрометеорология болгаш долгандыр хүрээлел мониторингизиниң талазы-биле республика төвүнүң 8-(394-22)2-92-91 телефону-биле харылзажып болур.

Рубрика: 

Страницы