1925 чылдың август 31-де үнүп эгелээн

Кадык камгалалында

ЧИИГЕЛДЕЛЕР ХЕВЭЭР АРТАР

чт, 02/05/2015 - 12:22 шакта үндүрген

Тыва Республиканың Кадык камгалал яамызы эрткен чылдың түң­­нелдерин үндүрүп, 2015 чылда кол сорулгаларны тодараткан. Бис­тиң номчукчуларывысты сонуургадып турар чугула айтырыгларга харыыларны кадык камгалал сайыды Орлан Эрес-оолович Донгак берген.

Рубрика: 

АРАГА БОЛГАШ САГЫШ ААРЫЫ

чт, 01/22/2015 - 10:36 шакта үндүрген

Кижи бүрүзүнүң чуртталгазында муңгарап, хөөнзү­реп, аар-берге ажыг-шүжүгге таваржы бээр үелер турар. Чамдык улус ону дүрген шыдажып эрттириптер, а өскелерниң ындыг байдалы сагыш аарыын­че шилчий бээр. Ындыг таварылгаларда кижиге специалистиң дузазы чугула херек. Ынчалза-даа хөй кезиивис ону бодунуң күжү-биле ажып эртерин кызыдар, а ол дээрге аарыгның улам сайзыраары-дыр.

Рубрика: 

САЛГАЛЫҢ ДЭЭШ ХАРЫЫСАЛГАҢ УТПА

пт, 12/19/2014 - 09:53 шакта үндүрген

Канчап уруглар социал өскүс апаарыл? Ооң чылдагааннары чүдел? Бо айтырыгларга хамаарыштыр рес­публиканың Херээженнер эвилели чыл санында эрттирер конференция­зынга чугаалашкан. Бо чылын ону «төгерик стол» хевиринге эрттирип турарын «Россияның херээженнер эвилели» хөй-ниити организацияның Тывада салбырының даргазы база ТР-ниң Өг-бүле болгаш уруг­лар агентилелиниң директору Раиса Борисовна Кужугет чугаалааш, 2014 чылда чоруткан ажылдарының отчет-презентациязын кылган, активчилерге шаңнал-макталдарны тывыс­кан. Социал өскүстер дугайында «ТР-ниң өг-бүлеге болгаш уругларга социал дуза төвү» күрүне албан чериниң директору Орланмай Куулар база Кызылдың № 5 гимназиязының психолог башкызы Марина Жук кол илеткелдерни кылганнар.

Рубрика: 

БИСТИҢ КАДЫЫВЫС – БОДУВУС ХОЛУВУСТА

пт, 12/19/2014 - 09:50 шакта үндүрген

Бодап-бодап кээрге, кижиниң кадыкшылындан эрткен чү­ве чок. Эшкедеп-ле чоруур эрбенниг амыдыралывыста кадыывыс дугайында тооп бодаар эвес бис. Кандыг-бир аарыгга туттурупкаш, ынчан харын бодавасты бодап, кончуумну аа, кадыым дугайында чоп-ла сагыш салбайн чораан кижи боор мен деп эмчи-домчуже маңнап, лама-хамнарга безин чалбарып чеде берген турар бис. Кижиниң кадыы-ла эки болур болза, арткан чүве аайлажы бээр деп бо-ла чугаалажыр болгай бис. Ол-даа шын. 

Рубрика: 

ХАНДЫРЫЛГАДА ЧААРТЫЛГАЛАР

вс, 09/22/2013 - 21:04 шакта үндүрген

№109 (18384). 2013 чылдың сентябрь 19

ТР-ниң кадык камгалал сайыды Орлан Эрес-оолович Донгак-биле ужурашкаш, бистиң корреспондентивис медицинада чаартылгаларга хамаарыштыр сонуургаан айтырыгларынга харыыны алган. Ону мооң адаанда парладывыс.

Рубрика: 

ТЫВАДА КYШ-КУЛЬТУРА ДИСПАНСЕРИ

вс, 09/22/2013 - 20:45 шакта үндүрген

№109 (18384). 2013 чылдың сентябрь 19

Тывага республиканың күш-культура эмчи диспансерин ажыдар дугайында док-таалды Чазак хүлээп алган. Кадык камгалалының чаа албан чери массалыг спортчу хемчеглер үезинде эмчи ачы-дуза хандырылгазын, спортчуларның кадыкшылын доктаамал хайгаарап, амыдыралдың кадык овур-хевирин суртаалдаар ажыл-чорудулгалыг боор. 

Рубрика: 

БУЯННЫҢ ОРУУ УЗУН

сб, 09/14/2013 - 12:48 шакта үндүрген

Делегейге бодунуң буянныг ажыл-үүлези-биле саая-саая кижилерге ачы-буянын чедирип чоруур кижи хевиринде бурган, шажын-чүдүлге база эмнээшкин дугайында каш чүс том эртем ажылдарының автору, тибет медицинаның тергиини, чырыткылыг XIV Далай-Лама башкының «кадыкшыл чокта – чуртталга чок», «бөмбүрзекте хамык чүүлдүң эгези – кадыкшыл» дээн мерген сөстерин дыңнаваан кижи ховар. Ыдыктыг башкы кижиниң мага-бодунуң кадыкшылы, ол мага-ботту эдилээн кижиниң сагыш-бодалындан, сеткил-чүрээнден база кылып чоруур чаагай кылдыныгларындан дорт хамааржыр деп угааткан. Бурун шаандан бээр кижи төрелгетенниң кадыын быжыглаар болгаш аарыгның чылдагаанын болдурбас база аараан улусту эмнээр кижилерни чон чер кырының бурган-сагыызыны деп хүндүлеп келген. Бо хүннерде эмчи кижиниң овур-хевиринге болгаш алдар-адынга сеткил ханыышкынныг мактал чон аразында бодунуң туружун улам бедиткен.

Рубрика: 

Сорулга — амыдыралга боттандырары

сб, 09/14/2013 - 12:09 шакта үндүрген

«Тыва – элээр чоруктуң девискээри» төлевилелди амыдыралга боттандырар сорулга-биле ТР-ниң Чазаа республиканың чурттакчы чонунуң арагалаашкынга алыскан деңнелин тодарадыр талазы-биле социологтуг айтырыг-харыы чорударынга деткимче көргүзериниң дугайында Айтыышкынны үндүрген болгай. Ооң амыдыралда кайы хире боттанып турарының дугайында ТР-ниң Кадык камгалал яамызының штаттан дашкаар психиатр-наркологу, республиканың наркодиспансериниң кол эмчизи Ирина Опанасовна Бадыргы-биле бистиң корреспондентивис чугаалашкан.  

Рубрика: 

ХӨЙ-НИИТИ ПАЛАТАЗЫ — БАЙ-ТАЙГАДА

вт, 07/09/2013 - 10:24 шакта үндүрген

Июнь 5-те Бай-Тайга кожуунга ТР-ниң Хөй-ниити палатазының хүнү болуп эрткен. Тээли суурнуң Н. Өлзей-оол аттыг Культура бажыңынга «Кожуунга өкпе аарыы турбазын» деп темалыг сайгарылгалыг хуралы эрткен. Аңаа ТР-де Хөй-ниити палатазының даргазы Хонук-оол Монгуш, республиканың өкпе аарыгга удур диспансериниң кол эмчизи Мерген Кызыл-оол, РФ-тиң Уруглар фондузунуң Тывада салбырының удуртукчузу Майя Жамц олар илеткелдер кылган. 

Рубрика: 

САРГЫДАН КАМГАЛАНЫҢАР!

пт, 05/10/2013 - 09:20 шакта үндүрген

Саргылар апрель-июнь болгаш сентябрь-ноябрь айларда кончуг шимченгир боор. Эң ылаңгыя часкы үеде саргыга ызыртып алырының айыылы улуг. Бо чазын саргыга кижи ызырткан таварылга март 25-те демдеглеттинген. Ол дээрге эрткен чылгы байдалга деңнээрге, 21 хонук эрте – саргыларга ызыртып болурунуң айыылының көскү чижээ. Май айның бешке чедир 231 саргыларны шинчилээн, оларның 58-зи кижилерден туткан саргылар. Кижилерден туткан саргыларның 20-зи вирустуг, а 4-ү саргының вирустуг энцефалиди-биле хоранныг болган. Саргының вирустуг энцефалидинден аараан таварылга Улуг-Хем кожуунда «Сай-Хонаш» столоваяның девискээринге демдеглеттинген. Бо аарыгны дүрген болгаш дээштиг эмневес болза, кижи өлүр азы нерв системазы баксырап, бүгү назыда инвалид бооп артарының айыылы бар.

Рубрика: 

КИЧЭЭНИҢЕР – САРГЫ!

ср, 04/24/2013 - 10:20 шакта үндүрген

Чылый берген үеде хоорай чурттакчылары өг-бүлези-биле арыг агаарлыг арга-арыгга дыштанып эгелээр. Агаарлаашкын соонда бажыңга чанып келгеш, идик-хеп аразынга саргыны тып ап болур. Бир эвес саргы силерни ызырыпкан болза, чүнү канчаарыл? Бо дугайында санитар эпидемиологтуг хайгаарал албан чериниң салбыр даргазы Наталья Доржуевна Ооржак-биле чугаалаштым.

Рубрика: 

Школаларда күш-культура кичээлдерин экижидери-биле…

ср, 04/24/2013 - 10:12 шакта үндүрген

Сула шимчээшкин, күш-культура мергежилгелери, кылаштаары – ажыл кылып шыдаар арга-шинээн, кадыкшылын, бүрүн болгаш өөрүшкүлүг чуртталганы камгалап арттырып алырын күзээр кижи бүрүзүнүң хүн бүрүде амыдыралынче кирер ужурлуг.

Рубрика: 

КЫДАТТА КУШ ГРИВИ

сб, 04/20/2013 - 12:53 шакта үндүрген

Бо чылдың март төнчүзүнде «Кыдатка (Шанхай, Цзянсу, Аньхой, Чжэцзян, Хэнань) болгаш Пекин хоорайда чаа хевирниң куш гривинден улус чок болган» деп дүвүренчиг медээни массалыг информация чепсектери дамчыткан. Н7N9 деп вирустан 77 ажыг кижи аарааш, оларның аразындан 16 кижи чок болган. Албан езузунуң эвес медээлерден алырга, илереттинген H7N9 хевир грипп вирузунуң иштики белоктарын ылгап үндүрер дөстерлиг.

Рубрика: 

КАДЫКШЫЛ – АМЫДЫРАЛДА ЧУГУЛА ЧЕРДЕ

пн, 04/08/2013 - 08:43 шакта үндүрген

Бүгү-делегейниң кадыкшыл хүнүн делегейниң кадык камгалал организациязы 1948 чылдан эгелеп демдеглеп эгелээн. Амгы үеде ук организацияда ниитизи-биле 194 чурт кирген. Бо хүннү демдеглеп турарының кол сорулгазы—амыдыралда кадыкшыл чугула черни ээлеп турар дээрзин чонга сагындырары, ол ышкаш кадык камгалал албан черлерин чоннуң кадыын быжыктырар талазы-биле айтырыгларны шиитпирлээринче кыйгырып турары-дыр.

Рубрика: 

БОДАНЫР YЕ КЕЛГЕН ЭВЕС БЕ?

пт, 04/05/2013 - 12:05 шакта үндүрген

Массалыг информация чепсектеринде бо айтырыг эң-не кол, чугула черни ээлеп турар. Аныяк, хоочун, эр, херээжен-даа улустуң арага-дарыже сундугуп турарының чылдагаанын тодарадып, кандыг хемчеглер алза экил дээн айтырыгларны ниитилелде чидии-биле тургузуп турар.

Рубрика: 

Страницы