Май 17-де Тыва Республиканың Дээди Хуралыныӊ сески сессиязыныӊ алдыгы хуралы болуп эрткен. Хуралды республика парламентизиниӊ Даргазы Каӊ-оол Даваа башкарып эрттирген. Хүн чурумунче киирген 34 айтырыгны депутаттар көрген, оларныӊ 17-зи республиканыӊ хоойлуларыныӊ төлевилелдери. Он бир хоойлуну долузу-биле хүлээп алган база алды хоойлу төлевилелин бирги номчулгага хүлээп алган.
Бирээде, кадрлар айтырыгларын көрген. Чоннуӊ соӊгуттурганнары Тыва Республиканыӊ Чазааныӊ Даргазыныӊ оралакчызыныӊ албан-дужаалынга Орлан Сарыгларны томуйлаарынга чөпшээрелин чаӊгыс үн-биле берген.
Регламентиниӊ 22-ги чүүлү-биле дүүштүр Тыва Республиканыӊ Дээди Хуралыныӊ (парламентизиниӊ) Айыыл чок чорук, корум-чурум болгаш кызыгаар чоогунуӊ айтырыгларыныӊ талазы- биле комитеттиӊ даргазыныӊ албан-дужаалынга Эрес Хуурак соӊгуттурган.
«Тыва Республикага референдумнар дугайында» Тыва Республиканыӊ Хоойлузунга өскерилгелер киирериниӊ дугайында» Тыва Республиканыӊ хоойлу төлевилелин ийи номчулгага көрген.
Хоойлу төлевилелинде ырактан электроннуг бадылаашкын дугайында немелде чүүлдү киирген, тус чер референдумун белеткээр болгаш эрттирер талазы-биле комиссиязыныӊ бүрүн эргелерин тургускан, девискээр болгаш участок соӊгулда комиссияларыныӊ ажыл-чорудулгазынга комиссияларныӊ чөвүлээр эргелиг кежигүннери киржирин соксаткан. Тыва Республиканыӊ Соӊгулда комиссиязыныӊ шиитпири ёзугаар тус чер референдумунуӊ комиссиязыныӊ бүрүн эргелерин участок комиссиязынга дагзып болур дугайында норманы киирген.
«Тываныӊ буянныг чүректери» деп аныяктарныӊ хөй-ниити шимчээшкининиӊ даргазыныӊ саналын депутаттар деткээн болгаш «Тыва Республиканыӊ байырлалдар хүннериниӊ дугайында» Тыва Республиканыӊ Хоойлузунуӊ 1-ги чүүлүнче өскерилгелерни киирген. Киирген өскерилгелер-биле Тыва Республиканыӊ Күрүне тугунуӊ хүнүн чылдыӊ-на сентябрь 17-де кылдыр доктааткан.
Парламентиниӊ сессия хуралынга «Тыва Республиканыӊ девискээринге хамаатыларныӊ социал хандырылгазыныӊ талазы-биле бүрүн эргелерни боттандырар дугайында» Тыва Республиканыӊ Хоойлузунуӊ 6-гы чүүлүнге, социал хандырылганыӊ стационар хевиринге социал дуза чедирилгелерин ап турар кижилерге, эмнелге организацияларынче чыттырып турда, оларга дүрген чедирер социал ачы-дузаларныӊ даӊзызын немээри-биле, Тыва Республиканыӊ Хоойлузун хүлээп алган.
«Чер дугайында» Тыва Республиканыӊ Конституция хоойлузунуӊ 142 чүүлүнге өскерилге киирер дугайында» Конституция хоойлузунуӊ төлевилелин бирги номчулгада көрген. Бо Конституция хоойлузунуӊ төлевилели чиигелделиг категорияларныӊ хамаатыларынга чуртталга оран-саваларынга эргелерин хандырар, биче болгаш ортумак сайгарлыкчы чорук субъектилеринге, социал угланыышкынныг организацияларга, дуза чедирип ажылдап турар хамаатыларга эт-хөреӊги талазы-биле деткимче көргүзер айтырыглар көрдүнген негелделерни күүседир сорулгалар-биле ажылдап кылдынган.
Кадык камгалалыныӊ талазы-биле Тыва Республиканыӊ күүсекчи эрге-чагыргазыныӊ төлээлеттирген органыныӊ эргелелинде турар эмнелге организацияларынга чамдык категорияларныӊ хамаатыларынга ээлчег чок эмчи дузазын көргүзер чурум дугайында хоойлу төлевилелин бирги номчулгага көрген. Ону дайын хөделиишкиннериниӊ хоочуннарынга, чок болган ада-чурт камгалакчыларыныӊ өг-бүлелериниӊ кежигүннеринге республиканыӊ эмнелге организацияларынга ээлчег чок эмчи дузазын көргүзер чурумну тургузар сорулгалыг ажылдап кылган.
«Тыва Республиканыӊ материалдыг эвес культура өнчүзүнүӊ дугайында» Тыва Республиканыӊ Хоойлузун бирги номчулгага хүлээп алган. Ол хоойлу төлевилелинде Хөөмей, Шагаа болгаш Наадым байырлал- дарын – материалдыг эвес культура өнчүзүнүӊ объектилери кылдыр хоойлу-биле быжыглаарын, Тыва Республиканыӊ материалдыг эвес культура өнчүзүнүӊ объектилериниӊ даӊзызын тургузарыныӊ кол чүүлдерин тодарадырын, даӊзы дугайында дүрүмнү бадылаар талазы-биле бүрүн эргелерни Тыва Республиканыӊ Чазаанга, даӊзыны башкарып чорудар талазы-биле бүрүн эргелерни төлээлеттирген органга бээрин саналдап турар.
/ ТР-ниң Дээди Хуралының парлалга албаны.
"Шын" №36 2023 чылдың май 20