Ажы-төлүнүң амыдыралынга амгы үениң адалары авалардан дудак чок идепкейлиг киржип турар апарган. Ол ышкаш бир хар чартыкка чедир чаш төлүн ажаап-карактаары-биле шөлээже база үнүп турарлар. Уруг төрүттүнерге, кым узун шөлээге олурарын ада-ие боттары шиитпирлеп алыр. 2024 чылда Россияның Социал фондузунуң Тывада салбыры бир хар чартыкка чедир уруг ажаап-карактаары-биле ай санында алыр пособиени 5675 ада-иеге, ооң иштинде 350 адага доктааткан. Ай санының дузаламчы акшазын төлээринге 539 ажыг сая рубльди аңгылаан.
1,5 харга чедир уруун ажаап-карактаары-биле шөлээни кылдырарда, ачазы ажыл берикчизинге чогуур билдириишкинни киирип каарга-ла чедер. Ажыл берикчизи РФ-тиң Социал фондузунуң Тывада салбырынга эргежок чугула медээни чорудуптар. Ай санында алыр пособиени ава-ачазындан аңгыда, ажылдап турар, уругну херек кырында ажаап-карактап турар төрелдери база кылдырып ап болур.
Дузаламчы акшаның хемчээли сөөлгү ийи чылда ортумак шалыңның 40 хуузун тургузуп турар. Пособиениң адаккы хемчээли — 12 918,14 рубль, а эң-не улуу — 49123,12 рубль. Географтыг тускайлаңы-биле элээн каш район коэффициентизин Тыва Республикада тургускан. Ол дээрге Мөңгүн-Тайга биле Тожу кожууннарга, Кызыл кожууннуң Шынаа көдээ чагыргазының девискээринге пособиениң адаккы деңнелин 13 840,86 рубль кылдыр тургускан.
Бир хар чартыкка чедир чаш төлүн ажаап-карактаары-биле шөлээни ачазының ажыл стажы-биле санаар. Ол ышкаш амы-хуу пенсия коэффициентизин база тургузар. Бир эвес ачазы бир дугаар төлүн ажаап-карактап турар болза, чыл санында 1,8 коэффициентини санаар, ийи дугаарынга — 3,6, үш биле дөрт дугаар уруунга — 5,4. Бир эвес шөлээзи бир чылдан эвээш азы көвей болур болза, херек кырында үргүлчүлелдиг шөлээзинден стажын болгаш пенсия коэффициентизин тодарадыр.
2024 чылда чүгле ажылдап турар ада-иениң бир хар чартыкка чедир уруун ажаап-карактаар пособиезин алыр эргезин арттырган эвес, оларның кайы-бирээзиниң бир хар чартыкка чедир бүдүн ажыл хүнүнче ажылдап үнген, ол ышкаш узун шөлээ үезинде бажыңындан азы ырактан ажылдап турар ада-иеге база.
Социал фондунуң Тыва Республикада салбыры пособие акшазын чугула медээлерни болгаш документилерни алган хүнүнден тура 10 ажыл хүнүнүң дургузунда төлеп бээр. Дараазында төлевирлерни график езугаар чорудар.
Кредит албан чери таварыштыр төлевирни алыр хүнү — ай санында 8-тиң хүнү, а почта салбырларын таварыштыр — Россияның почтазының чедирип бээриниң графиги езугаар 3-тен 25-ке чедир.
Айтырыглар тургустунуп келзе, Россияның Социал фондузунуң Тыва Республика талазы-биле салбырының харылзаа төвүнден айтырып болур: ажыл хүннеринде 09.00 шактан 18.00 шакка чедир, 8-800-200-0543 (долгаары халас) дугаарже долгаар.
Бистиң корр.
“Шын” №81 2024 чылдың октябрь 23