Аңчының чер ээзин басканы.

Шаанда бир аңчы Эргек-Дыргак тайгазынче аңнап үнген. Чедер черинге чедип алгаш, эжии ажык чартык чадыр тургузуп алган.

Бир-ле хүн аңнап чорааш келирге, ожукка хола пажын тиккеш, сүттүг шай хайындырып каан болган. Одагга өске кижи келген шинчи чок. Оон сезингеш, пашта шайны амзавайн-даа, төпкеш, хола пажын элезин-довурак-биле кылайтыр иштин чүлгээш, бодунуң аъш-чемин кылып ишкеш, чадырынга чыдып алган. Чүве-даа билдирбээн.

Даартазында улуг орайтавайн, дал дүъште келирге, база-ла дүүнгүзүнден артык ак сүттүг шай хайындырып каан болуп тур. Шайны ожуктан эскеш, төпкеш, хола пажын чуп аштааш, бодунуң аъш-чемин кылып ишкеш, бодангылаан:

«Мен-даа анаа эвес чүвеге, черниң ээзинге таварышкан ышкаш-тыр мен. Ам канчаар, корткан херек чок. Даарта кедээр-дир» деп бодап алган.
Дүне база-ла чүве билдиртпээн. Үш дугаар хүннүң даартазында аңчы аңнап үнгеш, одаанга бүдүү чоокшулап келгеш, бир черге чаштынып алгаш, көрүп чыткан.

Дүъш четпээнде хемни куду улуг кара кускун ужуп чедип келгеш, бир аңдарылгаш, улуг эмиглерлиг кадай апаргаш, одагга дүжүп келген. Ол кадай доңгайган соонда, одагны кыпсыпкаш, ожукка пашты тиккеш, шай хайындыра берген. Шай хайны бээрге, ийи улуг эмиглерин ужулгаш, бирээзин эгин ажыр октапкаш, бирээзинден пашта шайже саай туда берген. Ол кадайның думчуу шиш, кылаңайнып турар, холдарының дыргактары хөлчок узун шиш-шиш база-ла кылаңайнып турар болган.

Ооң соонда чадыр эжиинге баргаш, аңчының келир ужурлуг оруунче көргеш олурупкан.

Аңчы боозун хараалдааш, боолап-ла дүжүрген-дир. Пашта шайы ожуктан база чаштай берип-тир. Ыыт-шимээн, ыш-бус үнген соонда, демги кадай чиде берген. Кадайның олурган черин баргаш көөрге, паш парыылы хире сарыг кидис чыткан. Кидистиң ортузунда дүкпү ышкаш кызыл ханныг чүве бар болган. Аңчы ол-ла дораан ханныг сарыг кидисти өрттедипкен.

Чер ээзи аарыг-хамчык дииреңин аңчы ынчаар базып каан деп бурунгу ашактар чугаалажыр.

(Куулар Балчырович
Биче-оол (т.ч. 1929) Межегейге 1990 ч. июнь 5-те бижиткен, т. 294, х. 2126, а. 46).
«Тыва улустуң бурун чугаалары» деп номдан.