Тускай шериг операциязы эгелээнден бээр барык үш чыл чедип турар. Ол үениң дургузунда Тываның чурттакчы чону анаа черле олурбаан. Организация бүрүзү, кижи бүрүзү бодунуң шыдаар-ла шаа-биле үлүг-хуузун киириштирип, «Бүгү чүүлдү тиилелгеже!» деп кыйгының адаа-биле тускай шериг операциязында чаңгыс чер чурттугларынга материалдыг болгаш моральдыг дузаны, деткимчени чедирип турар.
Улусчу фронтунуң регионалдыг салбыры Тываның Чазаа-биле гуманитарлыг дуза чедирер талазы-биле чогуур ажылдарны үзүк-соксаал чок чедирип турар. Чылдың дөрт эргилдезинге дүүштүр дериг-херекселди, идик-хепти чыып турарын билир бис. Улусчу фронтунуң күженниишкинниг ажылының деткимчези-биле тускай шериг операциязында дайынчыларның хереглелдерин чедирип турар. Бо удаада Тожу кожууннуң чурттакчы чонунуң чыгган 350 ажыг муң рубль-биле кончуг эки шынарлыг квадрокоптерни болгаш дагга халдыр мотоциклди тус черниң чагырга даргазының хүлээлгезин күүседип турар Александр Чыргалан эккелгеш, улусчу фронтунуң Тывада салбырынга хүлээтти.
Кожуун чергелиг дузаламчы ажылдарын чорудуп турарын демдеглээри артык эвес. Тожу кожууннуң төлээлери чеже кижи тускай шериг операциязында киржип турарын санап, түңнээри амыр эвес. Тожужулар чаңгыс чер чурттуглары дээш сагышсырап, деткимчезин удаа-дараа көргүзүп турарын демдеглээли. Олар эң бир дугаар эвес, база сөөлгү катап эвес дузалажып турар дээрзи билдингир.
Кызыл кожууннуң төвү, ыраккы Каа-Хем сумузунуң чурттакчызы, РФ-тиң ОБЯ-ның Тыва Республика талазы-биле эргелелинде улуг инспектор болуп ажылдап чоруур Тимур Базыр-оол кол ажылындан аңгыда, хостуг үезинде демир-дестен янзы-бүрү херекселдер кылып, хайындырып ажылдап чоруур. Ол ТШО-да чаңгыс чер чурттугларынга амы-хуузундан чаңгыс эвес удаа дузаламчыны чоруткан. Бо удаада чаңгыс чер чурттугларынга беш суугуну хайындырып эккелгеш, улусчу фронтуга хүлээтти.
«Кыш соок удур тускай шериг операциязында төрээн чери, төрел чону дээш тулчуп чоруур чаңгыс чер чурттугларывыс оңгу иштинге, хову-шөлге, тайга-таңдыга дээш каяа-даа чорааш, одун салыпкаш, чыннып ап чорзун дээш, беш суугуну хайындырып эккелдим. Ооң мурнунда суугу эвес, өске дериг-херекселдерни чорудуп турдум. Таныыр-билир шериглерим четтиргенин илередип, өөрүүр чорду» – деп, Тимур Базыр-оол чугаалады.
Улусчу фронтунуң Тывада салбырының массалыг информация чепсектери-биле харылзажыр ажылдакчызы Чодураа Чаш-оол-биле чугаалаштывыс.
«Тускай шериг операциязында киржип турар чаңгыс чер чурттугларывысче гуманитарлыг чүъктү удавас аъткарар бис. Дуза кадып кээп турар чонувуска өөрүп четтирдивис. Чүъктүг машинаның шимчеп үнүптеринге чедир ам-даа үе бар. Ынчангаш чонувусту дуза кадарынче кыйгырып тур бис. Ам-даа үе бар. Чылыг идик-хеп, дериг-херексел дээш чүнү эккеп шыдаарыл, шыдаар шаанче хемчегге киржири чугула. Кызыл хоорайның Тыва эки турачылар кудумчузу, бажың 3, каб. 3, харылзажыр дугаары: 8 (39422) 2-10-50.
Айдың ОНДАР.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
“Шын” №75 2024 чылдың октябрь 2