РФ-тиң Президентизиниң Чарлыын езугаар Иелер хүнүн Россияга ноябрьның сөөлгү улуг-хүнүнде демдеглээри чаңчыл апарган. Эрткен дыштаныр хонуктарда республиканың булуң бүрүзүнге Иелер хүнүнге тураскааткан кожуун болгаш суму чергелиг янзы-бүрү хемчеглерни тус черлерниң чагырга черлери, культура одаглары, спорт школалары организастаан. Кожуун, сумуларга төлептиг иелерни шаңнап-мактап, иелерни алгап-мактаан чараш байырлалдар болгулаан.
Каа-Хем кожууннуң төвү Сарыг-Сеп сумузунуң спорт залынга Иелер хүнүнге тураскааткан хол бөмбүүнүң маргылдаазы болган. Аңаа ниитизи-биле тос команда киришкен. РФ-тиң Күрүне Думазының депутады Айдың Сарыглар, Россияның бокска спорт мастери, профессионал боксер Начын Чамбалдоо олар хемчегниң хүндүлүг аалчылары болган.
Кожуун чагырыкчызының бирги оралакчызы, Марьяна Ондар:
– «Ойна» алдын уургайы болгаш чаңгыс чер чурттуувус билдингир спортчу, РФ-тиң спорт мастери Начын Чамбалдоо олар Иелер хүнүнде кожуунувустуң херээжен спортчуларының аразынга чараш оюнну организастаарынга дузалажып, шаңналдарны деткээни дээш четтиргенивисти илередир-дир бис. «Ойна» алдын уургайының даргазы Олег Викторович чүгле культура-массалыг хемчеглер эрттиреринге эвес, а кожуунувустуң чуртталга-коммунал ажыл-агый талазы-биле айтырыгларын шиитпирлээринге, Чаа чыл байырлалында хөй ажы-төлдүг, амыдыралы чегей өг-бүлелерниң назы четпээн ажы-төлүнге белектерни бээринге дузалажып, каа-хемчилерниң амыдыралынга идепкейлиг киржип чоруур удуртукчу.
РФ-тиң Күрүне Думазының депутады, Айдың Сарыглар:
– Бир дугаарында, Иелер хүнүн таварыштыр бүгү херээжен чонга байыр чедирип тур мен. Бөгүн «Ойна» алдын уургайының деткимчези-биле маргылдаа болуп турары өөрүнчүг-дүр. Республиканың өске-даа сайгарлыкчыларын, шак-ла мындыг буянныг үүле кылырынче кыйгырып тур мен. Спортчу маргылдаалар дээн ышкаш культурлуг хемчеглер чоннуң тура-соруун бедидип, делегейже көрүжүн делгемчидер дээрзи билдингир. Бодум хуумда маргылдаага «Тергиин халдакчы» биле «Тергиин камгалакчы» деп чараш аттарга төлептиг ийи ойнакчыга белектерни белеткедим. Оюннуң эрттирикчилери болгаш кол шииткекчи ук шаңналды алыр ойнакчыларны тодарадыптарлар боор.
Россияның бокска спорт мастери, профессионал боксер, Начын Чамбалдоо:
– «Ойна» алдын уургайының төлээлери-биле кады байырлал хүннерин ажыглап, үени шын болгаш ажыктыг эрттирери-биле кожууннуң херээжен чонунуң аразынга бо турнирни эрттирер деп шиитпирлээн бис. Каа-Хем кожуунга чайын бир дугаар спартакиаданы эрттирдивис. Республика чергелиг хол бөмбүүнүң маргылдаазынга Каа-Хемниң херээжен командазы тиилээн чүве. Черле ынчаш, каа-хемчилер хол бөмбүүн аажок сонуургаар, шыырак ойнакчылар-даа хөй деп санаар мен. Спортуң сайзыралын деткип, кожуунувустуң сайзыралынга улуг үлүг-хуузун киирип турар «Ойна» алдын уургайынга четтирдивис. Оларның кылган үүлези аныяк-өскенниң кижизидилгезинге эки салдарлыг болур.
Хоочун ойнакчы, Ирида Моңгуш:
– Каа-Хем кожууннуң Суг-Бажынга 1961 чылда төрүттүнген мен. Ада-иевис малчын болгаш, интернатка өскен бис. Кызылдың школа-интернадынга күш-культурам башкызы Надежда Левищенко спортка ынакшылды меңээ оттурган. Авам, ачамның чеди ажы-төлү доозазы хол бөмбүү ойнаар болдувус. Школа соонда Красноярскының көдээ ажыл-агый техникумунга өөренип тургаш, аңаа база чыынды командага хол бөмбүүн ойнап турдум. Бүгү назынымда эмчи шугумунга ажылдап чорааш, амгы үеде Сарыг-Септиң бичии уруглар хоргадал черинде ажылдай бердим. Бөгүн хоргадал чериниң командазы-биле ойнап чедип келдим. Иелер хүнүн уткуштур кожуун чергелиг маргылдаа эрттирип, шаңнал-мактал тыпсып турарынга өөрүп четтирип тур бис. Шыырак ойнакчыларлыг командалар бар-дыр. Удурланыкчы чаңгыс чер чурттугларымга болгаш ал-бодувуска чедиишкиннерни күзедим. Байырлалывыс-биле, эргим иелер!
«Бодум хол бөмбүү ойнавас-даа болзумза, оюнну сонуургап көөрүнге ынак мен. Бөгүн эмчилерниң командазын деткип чедип келдим» – деп, аарыкчылап келген Надежда Миненко чугаалады.
Маргылдааның түңнелинде, Дерзиг-Аксының командазы 3-кү черни алгаш,10 муң рубльди, 2 дугаар черни Сарыг-Сеп сумузунуң төлээлери алгаш, 20 муң рубльди, а Суг-Бажының командазы чемпионнааш, 30 муң рубль шаңналга болгаш кубокка төлептиг болганнар.
Айдың ОНДАР.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
“Шын” №91 2023 чылдың ноябрь 29