«Шын» 12+

Ам база Тыва тергиидээн

27 апреля 2025
4

Шыдыраа маргылдаалары

Кызылда Аныяктар өргээзинге апрель 12–13 хүннеринде Бүгү-россия чергелиг “Ак терге” база “Шыдыраа шөлү” деп шыдыраа маргылдааларынга киржир эрге дээш, школалар аразынга шилилгелиг маргылдаалар болган. Аңаа кожууннардан 12 база Кызылдан 2, ниитизи-биле 14 команда киришкен. Түңнелинде республика чергелиг “Ак терге” деп маргылдаага бирги черге Кызылдың Н.Н. Макаренко аттыг 15 дугаар лицейиниң командазы төлептиг болган. Команданың кежигүннери: Мөңгүн Сарыг-Лама, Дүгер Допай, Полина Иргит (тренери Сергей Түлүш). Ийи дугаар черни Республиканың күрүне лицейиниң командазы алган. Команданың кежигүннери: Белек Монгуш, Эртине Херел, Айдар Көк, Севил Ховалыг (тренери Ада Тюлюш). Үшкү черже Шагаан-Арыгның 2 дугаар школазының найыралдыг командазы кирген. Команданың кежигүннери: Буян Дамчай, Анзат Мушпалак, Найыр Ушлан, Саглай Тумат (тренери Шолбан Кызыл-оол).

Кожууннар школаларының аразынга болган “Шыдыраа шөлү” деп маргылдаага бирги черни Чаа-Хөлдүң Ш.Ч. Сат аттыг школазының командазы төлептиг болган. Команданың кежигүннери: Дандар Малбай-оол, Айраш Норбу, Байыслан Севээн, Валерия Дуват-оол (тренери Алла Кенден). Ийиги черни Чадаананың 1 дугаар школазының командазы алган. Команданың кежигүннери: Артыш Ондар, Сүлдем Даржаа, Александр Ондар, Тарина Монгуш (тренери Арат Ондар). Үшкү черже Таңдының Балгазын школазының командазы кирген. Команданың кежигүннери: Шолбан Монгуш, Алдар Соян, Очур-Мерген Чамбал, Аюша Тюлюш (тренери Артыш Тюлюш).

Маргылдааны бедик деңнелге эрттиргени дээш, удуртукчулар, шииткекчилер — Арат Ондарга, Шолбан Санайга, Долзат Наксылга, Чечек Ховалыгга ойнакчыларның, деткикчилерниң мурнундан четтиргенин илереткен.

Делегей чергелиг шыдыраа маргылдаазынче шилилге

Апрель 19–20 хүннеринде тускай шериг операциязының киржикчизи “Эрес-дидим чорук” ордениниң эдилекчизи Айдыс Олегович Ооржакка тураскааткан база “Тубтен Шедруб Линг” хүрээзиниң ийи чыл болган оюнга тураскааткан делегей чергелиг дүрген шыдыраа маргылдаазынга шилилгелиг турнирлерни эрттирген.

Бир дугаар хүнде ТШО киржикчизи Айдыс Ооржакка тураскааткан дүрген шыдыраа маргылдаазы дөрт бөлүкке болуп эрткен. Бирги бөлүкке элээди оолдар, уруглар, 2 дугаар бөлүкке шыырак ойнакчылар, үшкүзүнге 45 хардан өрү херээжен, 4-кү бөлүкке 60 хардан өрү эр хоочуннар киришкен.

Дараазында хүнде делегей чергелиг маргылдаага киржир эрге дээш шилилгелиг маргылдаага 56 шыырак ойнакчы киришкен. Түңнелинде маргылдааның чуруму езугаар 12 шыырак ойнакчы аразынче дараазында шыдыраачылар кирген: Артыш Чүлдүм, Эдик Ховалыг, Орлан Сарыглар, Начын Чамзы, Алдар Ооржак, ТШО киржикчизи Экер-оол Манчын, Херел Сандай-оол, Чаян Оруспай, Александр Куулар, Олег Дамбиев, Долаан Салчак, Адыгжы Куулар.

Делегей чергелиг маргылдаа апрель 25–26 хүннеринде “Түбтен Шедруб Линг” хүрээзинге болуп эртер.

Хол бөмбүүнге маргылдаалар

"Ярыгин", "Херел", "Сүбедей" спорт өргээлеринге апрельдиң 17–19 хүннеринде Кызыл хоорайның Төлээлекчилер хуралының баштыңының шаңналы дээш чаңчыл болган хол бөмбүүнүң 7 дугаар турниринге 24 эр база 18 херээжен командалар киришкен. Турнирни Тиилелгениң 80 чыл оюнга база Ада-чурт камгалакчызының чылынга тураскааткан. Кол сорулга- зы — хол бөмбүүн аныяктар аразынга калбаа-биле сайзырадыры база шыырак ойнакчыларны, шыырак командаларны илередири.

Үш хүн үргүлчүлээн шыңгыы, солун оюннарның түңнелинде шаңналдыг черлерже дараазында командалар кирген: эр улус аразынга “Найысылал” командазы "Турнирниң тулган тиилекчилери" деп атка 2 дугаар чыл улаштыр төлептиг болган, ийи дугаар шаңналдыг черни Онза байдалдар яамызының командазы алган, үшкү черже “Дөгээ” командазы кирген.

Уруглар аразынга Кызылдың Төлээлекчилер хуралының командазы 1-ги черге төлептиин бадыткаан. Ийиги черни “Чеди-Хаан” командазы, үшкү черни ТывКУ-нуң командазы алганнар.

Тиилекчи командаларга кубоктар, медальдар, дипломнар база 60, 50, 40 муң акшаның сертификаттарын тывыскан. Ол ышкаш “Тергиин ойнакчы”, “Тергиин көдүрүкчү”, “Тергиин камгалакчы” база “Дески ойнакчы” деп тускай шаңналдарны тывысканы өөрүнчүг болган.

СФО-нуң бирги чери дээш

Красноярск хоорайга апрель 12–19 хүннеринде СФО-нуң бирги чери дээш 2010–2011 чылдарда төрүттүнген оолдар, уруглар аразынга хол бөмбүү маргылдаалары болуп эрткен. Маргылдааның кол сорулгазы Россияның бирги чери дээш болур 3 чадалыг түңнел маргылдааже киржир эргени чаалап алыры болур. Аңаа бистиң республикадан оолдар аразынга Сүт-Хөл кожууннуң Суг-Аксы ортумак школазының командазы 3-кү черни база уруглар аразынга Тожу кожууннуң Л.Б. Чадамба аттыг Доора-Хем ортумак школазының командазы 2-ги черни алганнар. Түңнелинде Россияның бирги чери дээш болур маргылдаага киржир эргени алганнар.

Суможуларның тиилелгелери

Казань хоорайның “Ак ирбиш” деп спорт ордузунга апрель 18–20 хүннеринде сумога Россияның чемпионады база 22 болгаш 24 харлыг спортчулар аразынга Россияның бирги чери дээш маргылдаалары болуп эрткен. Аңаа ниитизи-биле 30 региондан 1000 хире спортчулар киришкен. Чемпионатка бистиң республиканың шыырак эр суможулары 5 алдын, 2 мөңгүн, 7 хүлер медальдарга төлептиг болуп, команда талазы-биле бирги черни чаалап алганнар. Алдын медальдарны чаалап алган суможулар: 70 кг чедир Бады-Эртине Дангыт, 85 кг – Айдың Даржаа, 92 кг – Хүлер Тюлюш, 115 кг – Сайын-Белек Тюлюш, 115-тен өрү килге Айдың Монгуш.

Дараазында апрель 19-та 22 харга чедир суможулар аразынга бистиң оолдар, уругларывыстың командазы 12 медальды (6 алдын, 2 мөңгүн, 4 хүлер) чаалап алгаш, 2-ги черге төлептиг болганнар. Бир дугаар черни Москваның командазы 16 медаль-биле (3–5–8) чаалап алган. Үш дугаар черже 10 медальдыг (4–3–3) Нижегородск облазының командазы кирген.

Алексей ЧАМБАЛ-ООЛ, спорттуң хоочуну.

Чурукту интернеттен алган.

"Шын" №15 2025 чылдың апрель 24

ШЫН Редакция