Тыва Республиканыӊ Арга-арыг камгалаар албаныныӊ тургустунганындан бээр 25 чыл оюнга тураскааткан хурал 2023 чылдыӊ октябрь айда болган. Ине болгаш калбак бүрүлүг ыяш үнүштер чиир курт-кымыскаяк аймааныӊ өзүп көвүдээниниӊ агаар-бойдуска салдарыныӊ дугайында айтырыгларны ол хуралга сайгарып чугаалашкан.
Тожунуӊ арга-эзимнерин камгалаар сорулга-биле аӊгы дугуржулга чарып алгаш, ажылдаарын заповедниктиӊ директору Б.В. Кара-Сал саналдаан.
«Азас» заповедник биле Россияныӊ арга-арыг камгалалыныӊ Тыва Республикада салбыры «Арга-арыг камгалалыныӊ төвү» эртем-техниктиг ажыл-чорудулга талазы-биле кады ажылдаар дээш чогуур дугуржулга чарып алган. Олар Тожунуӊ арга-эзимнерин камгалавышаан, 2024–2028 чылдарда эртем-шинчилел ажылдарын чорудар.
Онза камгалалдыг бойдус девискээрлеринде (ООПТ), ылаӊгыя «Азас» заповедникке хамааржыр черлерде үнүш өзүмнери санитарлыг болгаш паталогиялыг байдалын үргүлчү хынаар, мониторинг чорудары чугула дээрзин Арга-арыг камгалалыныӊ төвүнүӊ специалистери айыткан. Заповедниктиӊ арга-эзимнери удаа-дараа өрттенип тургулаан. Ындыг болуушкуннар заповедниктиӊ экологтуг системазынга салдар чедирип турар болганда, арга-арыг камгалаар адырныӊ специалистериниӊ ону хайгаараары негеттинип келген.
«Азас» заповедниктиӊ болгаш ук төптүӊ специалистери арга-эзимниӊ өзүмелдерин хынап, хайгааралды, экспериментилерни, эртем-шинчилелдерни кады кылбышаан, төлевилелдерни тургузуп, боттарыныӊ эртем-шинчилел ажылын чырыдып болур. Эл-хөл болуп кады ажылдавышаан, стажировка эрттирип, арга-дуржулга солчулгазын база планнап алган.
Кады ажылдажылгазын «Алаӊ-Тос» баазазынга экологтуг чырыдыышкын хемчээ-биле эгелээн. Эртем-шинчилел ажылдарын 2024 чылда чорудар. «Азас» заповедниктиӊ арга-эзимнерге үнүштерниӊ санитарлыг хайгааралын чорудар пунктуларын тургузарыныӊ планын ажылдап кылып турар.
ТР-ниӊ Арга-арыг камгалалыныӊ төвүнүӊ медээлеринден Р. ДЕМЧИК белеткээн.
“Шын” № 86 2023 чылдың ноябрь 11