Тывада май 28-тен июнь 1-ге чедир чылдың болур “Азия төвүнде чай” деп регионнар аразының салым-чаяанныг уругларының чайгы чогаадыкчы школазы эгелей берген. Бо чылын регионалдыг болгаш регионнар аразының фестивальдарынга, мөөрейлеринге тиилекчи болган 70 ажыг салым-чаяанныг уругларны хүлээп алган. Тываның салым-чаяанныг уругларындан аңгыда, Хакас Республиканың болгаш Луганск Улус Республиканың уругларның уран чүүл школазының киржикчилери болгаш башкылары киржип турар.
“Азияның чүрээ болган Тыва Республикага чогаадыкчы салым-чаяанныг уругларны болгаш оларның башкыларын улуг өөрүшкү-биле хүлээп ап тур бис. Школада келген уруг бүрүзүнге бо улуг болуушкун болуп сагыжынга артып каар дээрзинге бүзүреп тур мен. “Азия төвүнде чай” школазы уруг бүрүзүнге боттарын көргүзүп, өскелерниң деңнелин үнелеп, үе-чергези-биле таныжып алырынга кончуг эки арганы берип турар. Ол ышкаш ТР-ниң Чазак Даргазы В. Ховалыгның деткимчезиниң ачызында Луганскыдан салым-чаяанныг уругларны хүлээп алыр аргалыг болдувус. “Азия төвүнде чай” школазынга киржири дээрге, кижи бүрүзүнге профессионал деңнелин бедидеринден аңгыда, регионнар аразында харылзааны быжыктырарынче чугула базым-дыр” – деп, ТР-ниң культура сайыды Виктор Чигжит демдеглээн.
Чайгы чогаадыкчы школаның киржикчилеринге мастер-класстарны эрттирери-биле, Тывада М.И. Глинка аттыг Новосибирскиниң күрүне консерваториязының башкылары: улустуң хөгжүм херекселдериниң кафедразының профессору Андрей Кугаевский, ниити фортепиано кафедразының улуг башкызы Александр Усик, чаңгыстың ырызын ырлаарынга белеткээр кафедраның улуг башкызы Татьяна Алексеевна, улустуң хөгжүм херекселдериниң салбырының эргелекчизи Яна Повольских чаладып чедип келген.
Тывада келген башкылар десантызын ТР-ниң культура сайыды Виктор Чигжит уткуп алгаш, ужуражылганы кылган. Аңаа Новосибирскиниң консерваториязының өөредилге талазы-биле проректору, хөгжүм төөгүзүнүң профессору Елена Панкина база киришкен. Ооң Тывада келген сорулгазы — Кызылдың уран чүүл колледжизиниң доозукчулары-биле профессионал билиин бедидер талазы-биле ажыл чорудар дээнин дыңнаткан.
ТР-ниң культура сайыды В. Чигжит проректор-биле аңгы база ужурашкан. Новосибирскиниң консерваториязы-биле чаңгыс эвес чыл кады ажылдажылгазының үезинде Тываның культура адырынга бедик деңнелдиг кадрларны белеткээр дугайында айтырыгларны ам-даа уламчылаарын дугурушкан.
Бо хүнде Новосибирскиниң консерваториязында Тывадан барган 11 студент баян, домбра, гитара, виолончель, флейта, хөгжүм теориязы, ыры салбыры, симфониктиг оркестрниң дирижёрун белеткеп турар салбырда өөренип турар. Тываның Культура яамызының Новосибирскиниң консерваториязы-биле боттандырып турары “Адрестээн кадрлар белеткели” төлевилели уламчылап турар. Бо төлевилелдиң эки чүвези, республиканың культура адырында кандыг черде, кандыг специалистер хереглеттинип турарын баш бурунгаар билип алгаш, чедишпейн турар кадрларны четчелээринге дыка дузалыг болуп турар.
Бо удаада Новосибирскиниң башкылары “Азия төвүнде чай” чогаадыкчы школаның салым-чаяанныг уругларынга солун кичээлдерни, мастер-класстарны эрттирер. Чогаадыкчы неделя башкыларга-даа, уругларга-даа эки түңнелдерлиг болур дээрзи билдингир.
Бо чылын “Азия төвүнде чай” деп чайгы чогаадыкчы школа 10 дугаар чыл эртип турар дээрзин сагындыраал.
К. Монгуш.
Чуруктарны ТР-ниң Культура яамызының парлалга албанындан алган.
«Шын» №21 2025 чылдың июнь 5