Баштай чогаал, а оон театр

Март 18-тиң хүнүнде В. Көк-оол аттыг Национал хөгжүм-шии театрынга Санкт-Петербург хоорайының сцена уран чүүлүнүң российжи күрүне институдунуң башкыларының киржилгези-биле "Актёр мергежилдиң онзагайлары, эки, багай талалары" деп лекторий болуп эрткен.

Ук хемчегге Тыва Республиканың уран чүүлүнүң алдарлыг ажылдакчызы, РФ-тиң болгаш Хакас Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы, РГИСИ-ниң актёр уран чүүлүнүң кафедразының профессору, уран чүүл эртемнериниң кандидады, режиссёр, актёр Владимир Норенко, Хакас болгаш Тыва республикаларның уран чүүлүнүң алдарлыг ажылдакчызы, сцена шимчээшкининиң башкызы, РГИСИ-ниң шимчээшкин кижизидилгезиниң кафедразының профессору Татьяна Селянинова,
РГИСИ-ниң актёр уран чүүлү болгаш режиссура факультединиң өөредилге-методиктиг ажылының талазы-биле специализи, актёр мергежилиниң башкызы Нина Бочкарёва, Тыва Республиканың уран чүүлүнүң алдарлыг ажылдакчызы, РГИСИ-ниң сцена чугаазының кафедразының доцентизи Елена Крушиницкая, Тыва Республиканың уран чүүлүнүң алдарлыг ажылдакчызы, РГИСИ-ниң шимчээшкин кижизидилгезиниң кафедразының улуг башкызы Людмила Прокопенко олар театр артистеринге болгаш ук адырны сонуургап чоруур аныяк-өскенге билиг-мергежилин сонуургадып келгеннер.

Лекторийни Владимир Норенко ажыткаш, бир дугаарында чогаал, а ооң соонда театр дээрзин демдеглээн.
Чогаалдың классика хевиринде көдүрүп турар айтырыглар шупту кайы-даа үеде чугула болуп артпышаан. Ынчангаш Уильям Шекспирниң “Ромео болгаш Джульетта”, Фёдор Достоевскийниң “Кем болгаш яла” дээн ышкаш чогаалдары көрүкчүлер аразында амдыгаа чедир сураглыг болуп турар.

“Классика-биле ажылдап тура, чаңгыс кылып болбас чүүл – авторнуң бодунуң маадырларынга хамаарылгазын өскертип болбас” – деп, Владимир Васильевич демдеглээн.

Кандыг-даа театр актёрунга болгаш режиссерга чүгле бодундан эвес, а шупту талазындан сорук кирери чугула. Ындыг арга үе эртерге, чоорту чеже-даа кижини харыксырадыптар болза, дөмей-ле ажыктыг. Ол ышкаш институттан, театрдан дашкаар чүү болуп турарын дөгерезин хайгаараар, аян-чорук кылыр, хөй номчуттунар херек. Ол дээрге артист кижиниң чогаадыкчы шилилгезин тургузуп турары болур. Шак ол чүүл кижи бүрүзүнүң бодунуу болур болгаш бир тускай болур.

Лекторийниң аныяк киржикчилериниң аразындан Кызылдың башкы колледжиниң “Школа назыны четпээн уруглар өөредилгези” деп угланыышкынның студентизи Эрес Ооржак бодун көргүзүп, келген башкылардан арга-сүме алыры-биле “Башкыларны утпаалыңар” деп шүлүктү аянныг номчуп күүсеткен. Бо чылын ол колледжти дооскаш, улаштыр дээди эртемин актёр кылдыр өөренир күзелдиг. Келген университет башкылары келир үениң аныяк актёрун деткип, арга-сүмезин кадып, чедиишкиннерни күзээн. Ол ышкаш ниитизи-биле актёр уран чүүлүн сонуургап турарларга немей тайылбырны база кылган. Сцена уран чүүлүнүң институдунче дужаап кирер күзелдиг аныяктар саны кончуг хөй болганы театрны аажок өөрткен.

Сцена уран чүүлүнүң российжи күрүне институдунуң башкыларының келгени театрга кончуг улуг ужур-дузалыг болуушкун болган. Ол ышкаш В.Норенковтуң доозукчулары “Метеорит” деп юбилейлиг концертинче боттарының башкыларын чалааннар.

Шак мындыг ажыктыг лекторийни эрттирип, актёр болур күзелдиглер-биле ажык чугаалажып, сонуургаан айтырыгларынга делгереңгей харыыны бергени дээш институттуң башкыларынга өөрүп четтирбестиң аргазы чок. Моон-даа соңгаар шак мындыг хемчеглерни эрттирери кончуг чугула болгаш аныяк-өскенге бодунуң сонуургаан мергежилин шилип алырынга дөгүм болур.

/ Чыжыргана СААЯ.