Бичиимде Тывавыстың төвү Кызыл хоорайга келирге «Кызыл» аалчылар бажыңының баарында тыва кидис өг дег, борбак сарыг арыгланыр бажың турган чүве. Авам, ачам ажыл-херек аайы-биле хоорайлаанда, бисти эдертип алыр. Ол сарыг бажыңга арыгланып турганывысты дыка сактыр мен. Ынчан бичии болгаш, та өртектиг, та халас турган «сарыг бажың» чүве, билбес мен.
Амгы үеде хоорайга баргаш, төп черге арыгланыр чер кижи тыппас-тыр. Найысылалдың садыг-саарылга төптеринге чеде бээрге, шупту өртектиг болур. Бир кирерге-ле 15 рубль. Карманда белен чоос чок чораан кижи болза канчаар? Кижи организм-биле дугуржуп алыр харыктыг эвес, аргажок арыгланыксай бергеш, кайнаар маңнаарыл? Ажы-төл эдертип алгаш чораан болза, кижи бүрүзүнге 15 рубль төлээрге, «балдырга» дээр-дир.
Ынчангаш ирги бе, Парлалга бажыңының артында бок төгер контейнерлер чоогу ол кезек черлерден эрттерге сазыксыг апарган. Акша-төгерик чок чораан чорумалдар ынаар барып турары илдең. Чүгле ол кезекте эвес, өске-даа кижи чаштыныпкы дег, азыг черлерниң чаны-биле эрттерге, багай чыт салгын-биле думчукка хап кээр.
Улуг байырлалдар — Наадым болгаш Республика хүнү болур болгай. Ол хүннерде, ылаңгыя найысылалдың төвүнге хөй-ле байырлыг хемчеглер болур, аңаа хөй чон, оон-моон келген аалчылар чыглып келир. Ынчангаш найысылалдың төвүнге арыгланыр черлер кылырын Кызыл хоорай чагыргазы эде көрген болза, келген аалчыларга-даа эптиг, найысылалывыс-даа арыг-силиг апаар ийик.
Шораана МОНГУШ, Чөөн-Хемчик кожууннуң чурттакчызы.
"Шын" №60, 2023 чылдың август 12