Республикада бок-биле демисел уламчылавышаан. Оларның бирээзи — бункерлерни салыры. “Транспорт сервизи болгаш төлевилел” күрүнениң унитарлыг бүдүрүлгези чурттакчы чоннуң хөйү-биле салып турар чамдык айтырыгларынга харыыны берген.
– Бок үндүр сөөртүлгезин кым харыылап турарыл?
– Бок сөөртүлгезин күрүне органнарының талазындан күрүнениң чурттаар оран-сава инспекциязы, Арга-арыг ажыл-агыйының база бойдус ажыглалының яамызы хынаар. Бистиң организацияның иштинде диспетчер албаны болгаш бүдүрүлге-техниктиг килдис харыылаар.
– Бокту кайы хире үе болгаш сөөртүп турарыл? Бир эвес регионалдыг оператор күш четпейн баар болза, республиканың чурттакчылары кайнаар баарыл?
– Санитарлыг нормалар ёзугаар хөй аал чурттаар бажыңнарның девискээринде контейнерлерде бокту хүннүң-не аштап-арыглап турар. Кызыл хоорайда бункерлерде бокту хүннүң-не, а кожууннарда неделяда 2 катап чүдүрер. Бир эвес регионалдыг оператор күш четпейн баар болза, күрүнениң чурттаар оран-сава инспекциязынче болгаш Арга-арыг ажыл-агыйының база бойдус ажыглалының яамызынче барып болур.
– Кызылда каш бункер барыл?
– Амгы үеде Кызыл хоорайда 287 бункер бар.
– Бункерлерниң каяа турарын кым шиитпирлеп турарыл?
– Бункерлерниң каяа турарын Кызыл хоорайның мэриязының хоорай ажыл-агыйының департаментизи шиитпирлээр болгаш салыр.
– Чер бажыңнар чанында бункерлерни долгандыр девискээрниң арыг-силиин кым харыылаарыл? Бир эвес ук девискээр бокталы берген болза, кайнаар баарыл?
– Чер бажыңнар чанында бункерлер девискээриниң арыг-силиин ук черлерниң ээлери харыылаар. Кызылда болза, хоорайның мэриязы, а кожуунда болза – кожууннарның чагыргалары аштап-арыглаар. Чурттакчы чон бистиң диспетчер албанынче болгаш бүдүрүлге-техниктиг килдиске кээп чугаалап болур.
– Бункерлерниң туружун өскертип болур бе? Болдунар болза, чүнү канчаарыл?
– Бункерниң туружун өскертирде, Кызыл хоорайның хоорай ажыл-агыйының департаментизинге билдириишкин киирер.
– Бункерлерже кандыг бок октап болбазыл?
– Бункерлерже тудуг артынчылары, ыяш чонгузу, хүл, медицина херекселдериниң артынчылары, дириг амытан сеги октап болбас.
– Бок сөөрткениниң өртээн канчаар санаарыл?
– Өртектер албанының санаашкыны-биле, 1 куб метрде 512 рубль. Хөй аал чурттаар бажыңнарда 1 кижиге хамаарыштыр 101 рубль 31 көпеек. Чер бажыңнарның чурттакчыларынга 90 рубль 18 көпеек.
– Хөй аал чурттаар бажыңнарның контейнерлерин кым харыылаар? Олар үрели бээр болза, ону канчап солуурул?
– Контейнер шөлчүгештерин болгаш контейнерлерни башкарылга компаниялары харыылаар. Аңаа төлээр өртекче контейнер шөлчүгештериниң чарыгдалдары кирип турар. Үрели бээр болза, база башкарылга компаниялары харыылаар.
– Контейнерге бок өрттедип болур бе?
– Хоойлу ёзугаар болбас. Ону хажытканы дээш административтиг харыысалгага онаажыр.
– Бистиң республикада бок чыырының өске кандыг аргаларын планнап турарыл? Чер адаанга кадыг артынчылар шыгжаар дуржулганы өөренип көрүп турар бе? Чер кырында контейнерлерде бокту ыттар чашканнап кааптар болгай.
– Ындыг ажыл амдыызында көрдүнмейн турар. Контейнерлерде болгаш бункерлерде бокту үе-шаанда чүдүрүп, аштап турарга-ла чедер.
– Бажың ээзи коммуналдыг артынчылар дээш кажандан тура төлеп эгелээрил? Бир эвес бажыңда кым-даа чурттавайн турар болза, төлевейн барып болур бе?
– Өнчү ооң апарган дугайында херечилеп турар садып алган азы арендалап алган дугайында керээни чарган үезинден тура ол бажыңда чурттавайн-даа турар, киир бижитпээн-даа болза, ол бажың дээш дөмей-ле төлээр апаар.
– Бокту хууда транспортка үндүр сөөртүрү хоойлуга дүгжүр бе?
– Ол хоойлуга дүүшпес. Чүге дээрге республикада болгаш найысылал Кызылда бок үндүр сөөртүр эргелиг 1 регионалдыг оператор ажылдап турар.
– Бок үндүр сөөртүр кылдыр көрдүнмээн черже бок төгерге, кандыгыл?
– Ол дээш Россия Федерациязының административтиг корум-чурум үрээшкининиң дугайында 8.2 дугаар чүүлүнге хамаарыштыр административтиг харыысалгага онаажыр.
– Чурттакчылыг черлерден бок төгер чер кайы хире ыракка турар ужурлугул?
– Бок төгер чер хоорай, суурлардан 3 км-ден чоогавас болур ужурлуг.
– Тудуг артынчыларын хөй аал чурттаар бажыңнар чанында бокче октап болур бе? Септелге азы субботник соонда улуг-улуг артынчыларны регионалдыг оператор сөөртүр ужурлуг бе?
– Чок, хөй аал чурттаар бажыңнарның контейнерлеринче тудуг артынчылары октап болбас. Кирпич база өске-даа тудуг артынчыларын аңгы өртек-биле сөөртүр апаар. Хөлүн эрттир улуг бокту башкарылга компаниялары чагыг ёзугаар үндүр сөөртүр ужурлуг.
– Бок сөөртүлгезиниң талазы-биле чиигелделер бар бе?
– Хөй ажы-төлдүг болгаш оон-даа өске хамаатыларга чиигелделер бар. Ону алырда, чурттап турар чериниң аайы-биле социал камгалал килдизинге баар.
– Республикада хоойлу ёзугаар бок төп болбас черлерде бокту аштап-арыглаар ажылдар кайы хире чоруп турарыл?
– Амгы үеде ниитизи-биле республикада 800 ажыг муң куб метр черде бокту аштаан бис. Бо чылын Чаа-Хөл, Кызыл, Бии-Хем кожууннарда бокту аштаарын планнап турар.
– Регионалдыг операторда чоннуң өрези кандыгыл?
– Чоннуң амгы үеде өрези 76 сая рубль чедип турар. Оларның 36 саязы хөй аал чурттаар бажыңнар. Чурттакчы чон бок сөөртүлгези дээш үе-шаанда төлевейн турар.
Чыжыргана СААЯ.
Чуруктарны интернет четкизинден алган.
“Шын” №32 2024 чылдың апрель 27