Барык дөрт чүс кижи кадыын хынаткан
Апрель 7-де бүгү делегейге Кадыкшыл хүнүн демдеглеп эрттирген. Тыва база чылдың-на байырлыг хемчеглерге каттыжып, чоннуң, ниитилелдиң кичээнгейин аарыглардан баш бурунгаар камгаланырынче, кадык амыдыралды чорударынче угландырарын кызыдып келлген. Шак бо ажылды эмнелге ажылдакчыларының удуртулгазы-биле организастап эрттирери чаңчыл болган.
Бир дугаар ээлчегде кадык камгалал адырының ажылдакчылары чылдың-на чаңчылчаан “Амыдыралче 10 муң базым” деп российжи акцияның аайы-биле Дөгээ дааның шыпшык бажынче үнер массалыг хемчегни дыштаныр хүнде организастаан. Хөй-ниити идекпейжилери “Чоннуң оолдарының” баштааны-биле Тываның чонунуң тудуп үндүргени “Кадыкшыл чадазы”-биле дыштаныр хүнде эмнелге ажылдакчылары, студентилер, школачылар дээш өске-даа чон – ниитизи-биле 600 ажыг кижи Дөгээ дааның шыпшык бажынче халчып үнген. Шак бо хемчег хоралыг ыжыктардан аарыгларны болдурбазынче угланган “Онкологияны эрттирбе! Шынарлыг чуртта!” деп кыйгырыг адаа-биле бо чылын болуп эрткен.
Шак бо акциягакиржип келген эмнелгелер даг эдээнге “кадыкшыл шөлчүгештерин” тургузуп, күзелдиг чоннуң ханының базыышкынын, ханда чигирни, холестеринни, ВИЧ-инфекцияны хынап, кадыкшылды быжыглаарынга эмчиниң арга-сүмезин берип турганнар.
Кадыкшыл хүнүнде Республиканың хөй-ниити кадыкшылы болгаш аарыгларга удур демисел төвү Кызыл хоорайның төвү Арбат шөлге хөйнүң кичээнгейин кадыкшылче угландырар сорулгалыг акцияны эрттирген. Аңаа эрткен-дүшкен чоннуң кичээнгейин сула шимчээшкиннер кылыр флешмоб, хөгжүм-ыры-биле хаара тудуп алглаш, эмчилер кадыкшылын канчаар камгалаарын, кандыг аарыглар бо үеде чоннуң кадыынга онза айыылдыг болуп турарын чугаалап берип, кадык амыдыралды сагыырынче кыйгырып турганнар. Улуг кичээнгейни онкология аарыгларынче угландырып, чогуур үе-шаанда кадыкшыл байдалын хынадып ап турарын эмчилер катап-катап сагындырганнар. Арбат шөлүнге эмчи психологтар чон-биле тренингилер эрттирип, оюн хевиринге чон-биле ажылдап, акцияны деткип, киржип келген республиканың эмнелгелери чонга кыска үеде кадыкшылының байдалын тодарадыптар “кадыкшыл шөлчүгештерин” тургузуп алганнар. Чыылган чонну боттарының чараш ырылары-биле Тываның алдарлыг артизи омак Ооржак биле Кызылдың уран чүүл колледжиниң сургуулдары Дарый Кур болгаш Саглай Ондар өөрткен. Бо хемчегниң чаны-биле эртип чыткан Тываның Улустуң артизи Дыртык Монгуш улуг өөрүшкү-биле микрофонга барып, чонга чагыг-сүмезин берип, эмчилерни деткип, “Тыва дылым” деп шүлүктү бараалгатканы улуг белек болган.
Кадыкшыл хүнүнге тураскааткан акциялардан аңгыда, төпте “Гаруда” Садыг-саарылга төвүнүң баарынга Республиканың хөй-ниити кадыкшылы болгаш аарыгларга удур демисел төвү КАМАЗ биле ГАЗ баазазында көжүп чоруур эмнелге дериг-херекселдерин тургускаш, 2 хүн дургузунда эртенден кежээге чедир күзелдиг чонга флюорография, маммография эртип алыр, гинеколог эмчиниң шинчилгезин болгаш өске эмчи специалистерниң арга-сүмезин эртип алыр арганы тургузуп берген. Ийи хүн дургузунда эмчилерже оочур хензиг-даа сыыгаваан, ниитизи-биле 387 кижи шинчилгени эрткен. Ооң иштинде гинеколог эмчиже 40 кижи кирген, маммографияга 126 кижи шинчиткен, а флюорографияны 221 кижи эртип алган.
Бистиң корр.