Тываның баштайгы төвү болур Самагалдай суур 2023 чылда 250 харлаар. Аңаа уткуштур төрээн чер-чуртунга белек кылдыр суурнуң чурттакчы чону улуг хемчээлдиг хүрээни тудуп турар. 2022 чылдың апрель 16-да кожуун чагырыкчызы Чингиз Тогаачы, кожууннуң Төлээлекчилер хуралының даргазы Чодураа Донгак, кожууннуң Камбы-ламазы Ай-Демир Ондар оларның эгелекчи саналы-биле хүрээ тудуу эгелээн. Тудуг ажылын удуртуп, чонну хаара тудуп, акша-хөреңги, материал талазы-биле бүгү-ле организастыг ажылды чорудары-биле кожуун чагыргазының амыдырал-хандырылга килдизиниң начальниги Арина Даваа хүлээнип алган.
“Хүрээни тудар мурнунда Ай-Демир башкы чогуур ёзулалдарны болгаш номналды кылып чоруткан соонда, тудуг эгелей берген. Самагалдай суурнуң чурттакчы чону буянныг эгелээшкинге катчып, демин көргүзүп, идепкейлиг ажылдап турарлар. Ылаңгыя суурнуң “Челээш”, “Аян”, “Дамырак” уруглар садтарының, 2 школаның коллективин демдеглевес арга чок. Неделяның 5 хонуунда чурум ёзугаар хуваажып алган хүрээ тудуунда эгезинден тура демниг ажылдап турарынга өөрүп четтирдим” – деп, Даваа Арина чугаалаан.
Хүрээниң хемчээли 180 дөрбелчин метр. Ону долгандыр 3 бичии хүрээ ооң мурнунда-ла ажылдап турган. Суурнуң күзелдиг чону тудуг ажылынга киржиринден аңгыда, ында ажылдап турар тудугжуларга аъш-чемни, акша-хөреңгини өргүп турарлар. Эгезинден тура амгы үеге чедир чоннуң чыгган өргүлү 900 муң ашкан. Кожууннуң бюджединден база акша-хөреңгини киириштирген. Ол ышкаш амгы үеде республиканың өске булуңнарында чурттап чоруур-даа болза, аңаа төрүттүнген, өскен самагалдайжылар база үлүг-хуузун киирип турар. Оларның аразында хууда сайгарлыкчылар Роберт Доржу, Аян Сырат, Байыр Сувандии дээш өскелер-даа тудуг материалдары, акша-хөреңги-биле база дузалашканы аажок өөрүнчүг дээрзин Арина Даваа демдегледи.
Самагалдайжылар хүрээниң улуг оран-савазын тудуп алыры-биле, салым-чаяанныг чурттакчы чону чыглып алгаш, найысылал Кызылга чонун өөртпүшаан, хүрээ тудуунга киирер акша-хөреңгини ажылдап ап база турган.
Улуг хүрээниң артынга котёл база кожууннуң Камбы-ламазының чурттаар өрээли турар дээрзин тайылбырлады. Оон аңгыда, хүрээниң онзагай чүүлү – амгы үениң негелделеринге дүгжүп турар, изиг, соок суглуг, арыгланыр өрээли база иштинге турар.
Амгы үеде тудугнуң 75 хуузу кылдынган. Хүрээниң серизин чылыглаар, шывар ажылдар чоруп турар. Ук ажылдар доостурга, иштики ажылдарже кирерин планнап турар.
Акша-хөреңги талазы-биле айтырыг нарын-даа болза, ажыл дөмей-ле уламчылап турар. Күзүн суурнуң 250 чыл оюн демдеглээр мурнунда хүрээ тудуун доозупкаш, байырлал үезинде ажыдыышкынын кылыр сорулганы салган.
/ Чыжыргана СААЯ.
Буянныг эгелээшкинге каттышкан
23 марта 2023
63