Дзюдоистерниң чедиишкиннери
Череповец хоорайда Юбилейный аттыг спорт өргээзинге декабрь 3-8 хүннеринде Россияның Кубогу дээш дзюдо маргылдаазы болуп эрткен. Аңаа Россияның 300 ажыг эң шыырак спортчулары киришкен. Ук маргылдааны Вологодск облазының Спорт яамызы, Спортчу белеткелдер төвү, хөй-ниитижи Дзюдо чөвүлели бедик деңнелге удуртуп эрттирген.
Маргылдааның түңнелинде бистиң мөгелеривис Буян-Херел Санаа 73 килге — 1-ги черни, Каң-Демир Сүге-Маадыр 60 килге 3-кү черни алганы улуг чоргаарал болган. Мөгелерге болгаш Олимп аттыг спорт школаның удуртулгазынга база тренер башкызы Темир Монгушка тыва чоннуң мурнундан улуг изиг байыр.
Тергиин эштир кадын кыстар
Каттышкан Араб Эмираттарында Дубай хоорайга декабрь 6-7 хүннеринде делегей чергелиг ажык сугга эштиринге «OCEANMAN-2025» деп кайгамчыктыг маргылдаа болган. Аңаа 22 чурттан эң шыырак эр-херээжен 2500 спортчу киришкен. Аңаа Тываның херээжен командазы эки түңнелдерни көргүскени улуг чедиишкин.
Команданың капитаны Айдана Допуй-оол 2 км хемчээлге 10 шыырак дээн эштир спортчулар аразынче киргени улуг алдар болган. Ол ышкаш Урана Мондурге 58 минута 43 секунда иштинде эжингеш, 50-59 дугаар, Чинчи Ондар 56 минута 31 секунда көргүзүглүг 30-39 дугаар, Айлаана Куулар 50 минута 1 секунда эжингеш, 30-39 дугаар черлерни алганнар. Финалга Айдана Допуй-оол 2 км хемчээлди 40 минута 41 секунда иштинде эштип эрткеш, 6 дугаар черге төлептиг болган.
Дыңнаары кошкак мөгелерниң мөңгүн медалы
Бердск хоорайга декабрь 5-6 хүннеринде дыңнаары кошкак мөгелер аразынга Россияның Кубогу дээш хостуг хүреш маргылдаазы болган. Аңаа Россияның девискээрлеринден 100 ажыг мөгелер күжүн шенеп киришкеннер.
Ук маргылдаага бистиң республиканың мөгелери дараазында шаңналдыг черлерже кирген: бирги чер — 79 килге Байыр Ондар биле 125 килге Эртине Түлүш; ийиги чер — Экер Сат (79 кг), Владимир Калгахөө (86 кг), Аңгыр Түлүш (97 кг); 3-кү чер — 74 килге Юлиан Монгуш.
Түңнелинде Тываның командазы бүзүрелдии-биле 2-ги черни ап, мөңгүн медальга төлептиг болган. Ол көргүзүгнү бистиң республикада хостуг хүреш школаларының, тренерлериниң кызымаккай ажылының түңнели деп санаар. Бо чедиишкин Тывага хүреш академиязын ажыдарынга улуг деткимче болган.
Хол-биле шашкылажыр, тутчур маргылдаалар
Иркутск хоорайга декабрь 5-7 хүннеринде хол-биле шашкылажыр, тутчурунга Сибирьниң чемпионады база бирги чери дээш маргылдаалар болган. Аңаа бистиң спортчуларывыс тергиидээн: 53 килге Александра Петрова бирги черни база 67 килге Начын Хертек биле 64 килге Валерия Лескова 3-кү черлерни алганнар.
Түңнелинде тыва спортчулар Россияның бирги чери база чемпионадынга киржир эргени алганнар.
Шыдыраа чемпионады
Декабрь 7-де республиканың чемпионады болган. Аңаа эр улус аразынга 1-ги черни Сылдыс Балчий, 2-ги черни Алдар Ооржак, 3-кү черни Чечек-оол Дүвендей алганнар. Херээжен ойнакчылар аразынга 1-ги черни Лаура Иргит, 2-ги черни Мира Монгуш, 3-кү черни Долаана Ооржак алганнар.
“Эп-найырал-2025” Кубогу
Москвага декабрь 4-8 хүннеринде амгы үениң тускай “Ажык дээр” деп спорт өргээзинге 19 хар чедир оолдар-уруглар аразынга сумога IV делегей чергелиг “Эп-найыралдың Кубогу” база 1 дугаар делегей чергелиг элезинге сумо (пляжный) маргылдаалары байырлыг байдалга болуп эрткен.
Аңаа делегейде эң-не шыырак 200 ажыг сумоистер дараазында чурттардан кээп киришкен: Россия, Армения, Белоруссия, Грузия, Иран, Кыргызстан, Моол, Сербия, Таджикистан, Туркменистан, Узбекистан, Индия, Шри-Ланка, Пакистан дээш оон-даа өске.
Бистиң республикадан Сумо чөвүлелиниң даргазы Каң-Демир Куулар, делегей чергелиг шииткекчи Адар Куулар база оон-даа өске шииткекчилер, тренерлер, хөй санныг сумо мөгелери чедиишкинниг киришкеннер.
Декабрь 6-да, маргылдааның бир дугаар хүнүнде, шыырак мөгелер илерээн: тулган чемпион аттарны, алдын медальдарны 85 килге Айдың Даржаа, 92 килге Хүлер Тюлюш база 115 килге чедир Кыргызстан дээш хүрешкен Сүлде Доңгак, 115 килден өрү Юрий Кызыл-оол.
Ийиги шаңналдыг черлерни: хүлер медальдарны 70 килге Бады-Эртине Дангыт, 115 килге Айдың Монгуш база 92 килге Гендун Монгуш, 115 килге Мерген Монгуш алганнар.
Маргылдааның 2 дугаар хүнүнде 19 хар чедир назылыг 100 кил чедир мөгелер аразынга 1-ги черни Субудай Насык-Доржу алгаш, алдын медальга төлептиг болган.
Тулган тиилекчи дээш хүрешке 2-ги черге Чамыян Кара-Сал төлептиг болган. Шыырак мөгелер аразынга Кубоктуң тулган тиилекчизи ат дээш хүрешке 1-ги черни Айдың Монгуш, 2-ги черни Юрий Кызыл-оол, 3-кү черни Нукри Кабисов (шупту Россия) база Сүлде Донгак (Кыргызстан) алганы улуг чоргаарал болган.
Маргылдааның 3 дугаар хүнүнде элезинге хүрешке тыва мөгелер чедиишкинниг хүрешкеннер. Шаңналдыг черлерни дараазында мөгелер алган: 85 килге 1-ги черни Айдың Даржаа, 2-ги черни Гендун Монгуш; 100 килге 1-ги черни Аржаан Ооржак, 2-ги черни Александр Доржу; элезинге тулган тиилекчи дээш хүрешке 1-ги черни Айдың Монгуш, 2-ги черни Юрий Кызыл-оол.
Кайгамчыктыг үш хүн үргүлчүлээн маргылдааның түңнелинде бирги черни Россияның командазы алган.
Медээни Сумо хүреш чөвүлелиниң даргазы Каң-Демир Куулар телефон таварыштыр берген.
/Алексей ЧАМБАЛ-ООЛ, спорттуң хоочуну.
Чуруктарны Россияның Сумо федерациязының, ТР-ниң Спорт яамызының парлалга албаннарындан алган.
“Шын” №48 2025 чылдың декабрь 11