РФ-тиң Президентизи В. Путинниң деткимчези болгаш ТР-ниң Чазааның 2023 чылдың июль 29-та 568 дугаарлыг доктаалы-биле бадылааны чылда 2 хуулуг чиигелделиг ипотека программазы бистиң республикага ажылдап эгелээн. Коммерциялыг чуртталга тудуун деткээн федералдыг программаны ажыглап 2,2 муң өг-бүле таарымчалыг байдалдарлыг чаа бажыңнарны садып алган.
Программага Ажаалга банкызы ПАО, «Росбанк» ПАН, «Россельхозбанк» АН, ДОМ.РФ банк база «Совкомбанк» чээли организациялары киришкен. 2023 чылдың сентябрь 18-те чиигелделиг ипотека программазынга киржир чагыгларны хүлээп, бирги керээлер чардынган. 2023 чылда 1010 ипотека чээлизин долдурган, азы планны 126 хууга ажыр күүсеткен.
Бөгүнде чиигелделиг тыва ипотекаже 15258 чагыг кирген, оларның 7393-үн банкылар чөпшээрээн. 2023 чылдың сентябрьның төнчүзүнден 2024 чылдың июль 1-ге чедир регионга планнаан хемчээл-биле 2172 ипотека чээлизин бээр: 2023 чылда – 801, 2024 чылдың июнь 30-ге чедир – 1371.
2227 керээ чардынган, пландан ажыр 55 керээни чарып, ниитизи-биле 10,7 млдр рубль түңнү үндүрген. Республиканың чурттакчылары өртээн бодап, көвей кезиинде “чаңгыс өрээлдерге” ипотека керээзин чарганындан, камнаттынган акшага 2024 чылдың июнь төнчүзүнге чедир база 135 керээни долдурар арга ам-даа бар.
Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг регионга чуртталга тудуун хөгжүдеринге идигни бээр болгаш аныяк өг-бүлелерге боттарынга тааржыр бирги бажыңын садып алыр арга — Ыраккы Чөөн чүкте ышкаш тыва ипотеканы ажылдадып, ону ажыглаарын дыка үр үе дургузунда кызыдып келген. Чиигелделиг ипотека алыр керээлерни бир дугаарында долдурган чурттакчылар Тываның найысылалында Олег Сагаан-оол аттыг кудумчуда чаа дужааттынган бажыңнардан квартираларын алган деп, Тываның Тудуг яамызы дыңнаткан.
Эрткен чылын Тывада 172,7 муң дөрбелчин метр чуртталга шөлүн азы ооң мурнунда чылдан ийи катап, пландан 133 хуу хөйнү, а 2021 чылдың көргүзүүнден үш катап хөйнү киирген. Тываның Тудуг яамызының хоорай тудуунуң талазы-биле баш бурунгаар сан-чурагайындан алырга, 2030 чылга чедир Кызыл хоорайга 443,369 муң дөрбелчин метр (232 хөй квартиралыг бажыңнар, 9746 квартира), ооң иштинде 2026 чылга чедир (ол чылда база) – 261,702 муң дөрбелчин метр (158 хөй квартиралыг бажыңнар, 5789 квартиралар) чуртталга тудуун киирер.
Бөгүнде 11 тудуг компаниязы ниитизи-биле 189 муң дөрбелчин метр (60 хөй квартиралыг бажыңнарны, 4 395 квартираларны) төлевилел декларациязынче салган, оон:
- 3199 квартираны азы 73 хуузун саткан;
- 583 квартираны азы 13 хуузун садып турар;
- 255 квартира азы 6 хуузу садыглажылгада;
- 358 квартираны азы 8 хуузун ам садар.
ТР-ниң Чазааның парлалга албаны.
“Шын” №47 2024 чылдың июнь 26