Июль 25-тиң кежээзинден тура Чөөн-Хемчик кожууннуң Хайыракан суурдан чиде берген дөрт харлыг оолдуң дилээшкинин дүвүрел-биле хайгаарап турган кижилерге чаш төл амыр-менди тывылган дээрзиниң дугайында дыңнадыг бертен тулган эки медээ болган. Бажындан үнгеш, бир хонук, ийи дүн дургузунда чиде берген Начын Сатты барык 400 хире кижилер — профессионал камгалакчылар, ыттарлыг дилекчилер, истекчилер, шериглер, чоок-кавы сумуларның болгаш кожууннарның өөредилге ажылдакчылары, Хакасияның читкен болгаш когараан уругларга дуза чедирер национал төвүнден келген волонтерлар июль 27-ниң эртенинде 5 шак 34 минута турда суурдан 2,5 километр черде Мойналыг деп черден тып алган.
Бичии Начынның дилээшкининге киришкеннерге бодунуң өөрүп четтириишкинин Тываның Баштыңы Владислав Ховалыг социал четкиде арынынга илереткен:
"Дилээшкиннерниң чорудудулгазын кичээңгейлиг хайгаарап турган Тываның хөй омак-сөөктүг чонунуң өмүнээзинден чашты тып алган волонтерлерга — Эдуард Монгушка, Буян Сарыгларга, Өнер Монгушка улуг өөрүп четтириишкинимни илередип тур мен. Олар соцчеткилерде чарлалды номчуп кааш, Кызылдан кээп, дилээшкинге эки тура-биле киржип эгелээннер. Келген черинге инструктажты алганнар. Бир бүдүн чартык хонуктуң дургузунда дилээшкиннерге киржип, ол-ла черинге оперштабка дузалажып, хамык чүүл эки болуп доостурунга бүзүреп турганнарга өөрүп четтирдим” — деп, Тываның Баштыңы бижип турар.
Доңуп-дожаан, шагзырап-турупкан, оон-моон ыргак-сээктерге ызырткан, дүрүжүп алгаш арга кыдыынга удуп чыткан оолду кыйгыга харыылаан ыы-сыызындан волонтерлар тып алганнар. Бичии чаштың кошкак үнүн Аяна деп аттыг херээжен волонтернуң дыыжы кулаа дыңнап кааш, эр улусту дузалажырынче кыйгырган. Дилекчилер катчып алгаш, чаштың улам оожум апарган ыызынче углай чорупканнар. Даң бажының имиринде чаштың чыдар черин тодарадырынга тепловизор дузалаан. Чанагаш оолду көгеп-шуглап, ону авазының чылыг куспаанче аппар чоруур камгалакчыларның холунга киргеш, Начын база катап ыглап, дыка үр оожургап чадап шаг болган. Сөөлгү хүннерниң соок дүннериниң уржуу мындыг болган – бичии оолдуң боостаазы тунук, чугааланыры багай, албаараан, дембээрээн байдалдыг. Бут-чанагаш кылаштап чораанының түңнели ол.
Аңгы-аңгы черлерден — Кызылдан, Хайыракандан, Чадаанадан көңгүс танышпас волонтерлар Начын Сатты тып алганнар. Оларның дөгерези мессенджерлерге үнген чарлалга харыыы берип, бот-боттарын маңаа тыпчып, дилээшкинче үнүпкеннери ол.
Тываның кадык камгалал сайыды Анатолий Югайның дыңнатканы-биле алырга, Чөөн-Хемчикте кожууннар аразының эмнелге төвүнге Начынга баштайгы эмчи дузазын чедирген, бичии чаштың кадыының байдалы чүгээр, амы-тынга айыыл чок. Начын авазы-биле кады Республиканың уруглар эмнелгезинге ханы шинчилелди, эмнээшкинни, албааралдан чазалганы эртер.
ТР-ниң Чазааның медээзинден А. ХЕРТЕК белеткээн.