Амыр ХОЮГБАН
Саян далайының дүвүнче кире берген бичии төрээн чуртумнуң чамдык черлеринге тураскааттым.
Үрбүн суурну үндүр чурттааш,
Чаа-Хөл суурну чандыр чурттаан,
Кара-Талды каай чурттаан.
Шагаан-Арыын сактып чоруур,
Кедээр-Сугну кээргеп чоруур.
Көк-Чыраа дээш хөөреп орар,
Дүңгүрлүг дээш дүүреп орар.
Чучаам чолдак кулугур мен,
Доңуп хонар болдум-на бе,
Чуртум кагган хөөкүй мен
Түреп чоруур болдум-на бе?..
Бай-Булуңга бараадавас,
Булак хемге бузуттавас.
Сүме даандан сүзүк албас,
Аржаан суундан айдыс албас.
Куйлуг-Хемге кулуйтпастаан,
Ортаа-Хемни одуртпастаан.
Эйлиг-Хемни эргивестээн,
Алаганы аргывастаан.
Чеңим чолдак кулугур мен,
Доңуп хонар болдум-на бе!..
Сеткил куюм кулугур мен,
Дорайтаар-ла болдум-на бе.
Аңгырлыгны айтырбастаан,
Чуңмалыгны суравастаан.
Сыын сүрүп сырыннанмас,
Элик сүрүп эрээленмес.
Чалгыны чок сааскан дег,
Уязы чок ужар куш дег,
Дажып чыдар далайдыва
Хөөкүй бодум көрүп тур мен.
Терең сугну канчап кежер
Терек-биле салдап кежер.
Терек хөөкүй хоржок болза,
Демир хемээ олурар бе?
Демир хеме, демир хеме,
Тенек бажым чиген боор сен.
Дээр дег сугда ыдык-даа чок,
Дески-ле озаң кызып келдиң.