Тыва Республиканың Чазаа күскү-кышкы үеде суг объектилеринге озал-ондактарны болдурбазы-биле, 2025 чылдың ноябрь 15-тен 2026 чылдың апрель 1-ге чедир республика девискээринге «Чуга дош» профилактика акциязын чарлаан айтыышкынга атты салган. Тываның Баштыңы оперативтиг албаннар, яамылар болгаш албан черлери, ол ышкаш муниципалдыг тургузуглар удуртукчуларының мурнунга суг объектилеринге хамаатыларның айыыл чок чоруун хандырар элээн каш даалгаларны берген.
Владислав Ховалыг Тыва Чазактың кежигүннери-биле Аппарат хуралында профилактиктиг хемчеглерниң эгелээнин дыңнадып тура, хамаатыларның айыыл чок чоруу күрүне органнарының база албаннарының мурнады көөр ниити айтырыы дээрзин демдеглээн.
Республиканың Баштыңы хемнер-сугларга хамаатыларның айыыл чок чоруун онза хайгааралга ап, салдынган даалгаларны хажыт чокка күүседир даалганы харыысалгалыг кижилерге берген.
«Муниципалитеттер болгаш чогуур яамылар удуртукчуларынга тодаргай даалгаларны бердим: чон аразынга тайылбыр ажылын организастаар, сагындырыглыг демдектерни тургузар, кышкы үеде балыктаар база доштап чоруур черлерни онза хыналдага алыр. Чамдык кожууннарда кышкы кежиглерниң айыыл чок чоруун хандырары – онза кичээнгейде турар ужурлуг» — деп, республиканың Баштыңы социал четкилерде бодунуң блогунга дыңнаткан.
Чайгы үеде паром-биле аргыштырар, кыжын дош кежиглерлиг Каа-Хем биле Улуг-Хем кожууннарның чагыргалары ол ажылче онза кичээнгейни салыр ужурлуг. Кышкы үеде дош кежиглерни автотранспорт биле чадаг кижилер чоруурунга белен кылдыр белеткээр ажылдар ноябрь 15-ке чедир доостур. Ол үеге чедир чөпшээрел чокка доштап чорбас, хемнерниң дожу кылыннай бээрин доктаамал хынаары чугула. Шак ындыг черлерге ОШАЧКИ-биле кады дежурныйлаашкынны организастаарын кожууннар чагыргаларынга дааскан.
Тываның Орук-транспорт яамызынга дош кежиглерни ажыглаарынга беленин декабрь 15-ке чедир хандырар даалганы берген.
Владислав Ховалыг назы четпээннер аразынга профилактика ажылынче онза кичээнгейни угландырарын база сагындырган. Россияның Онза байдалдар яамызының Тывада кол эргелелиниң биче хемелер талазы-биле күрүне инспекциязының инспекторлары-биле кады дош кырынга айыыл чок чорук дүрүмнериниң дугайында өөреникчилерге профилактиктиг чугааларны чорудуп турар. Биче хемелер талазы-биле күрүне инспекциязының инспекторлары 2025 чылдың эгезинден бээр 12 муң ажыг уругларны хаара туткан 700 ажыг профилактиктиг кичээлдерни эрттирген.
Тыва Республиканың ИХЯ база Тываның ОБЯ ажылдакчыларының күжү-биле тус чер чагыргалары эриктерге, кышкы балыктаар черлерге, дош кежиглерге хайгааралды организастаар.
Владислав Ховалыг республиканың чонунга чуга доштап эртип бар чорааш, амы-тынын болгаш кадыкшылын бодап, кончуг серемчилелдиг болурунче кыйгырган. «Ылаңгыя уругларның айыыл чок чоруунче кичээнгейлиг болуңар» — деп, ол чагаан.
Россияның Онза байдалдар яамызының Тывада кол эргелелиниң дыңнатканы-биле алырга, 2025 чылдың эгезинден бээр республиканың суг объектилеринге 16 таварылга демдеглеттинген, эрткен чылдың ол үезинге деңнээрге 40,7 хуу эвээш. Он дөрт кижи өлген, эрткен чылга деңнээрге ийи катап хөй — алды кижини камгалап алган, ийи кижи ис чок читкен.
А. МОҢГУШ.
Чурукту интернеттен алган.
“Шын” №45 2025 чылдың ноябрь 20