Чоокта чаа «Тываэнергосбыт» акционерлиг ниитилелди буурап дүшкен деп чарлаан. Тываныӊ чурттакчыларынга свет өртээн каяа барып төлээрил деп айтырыг тургустунуп келген. Хамаатыларны эӊ-не дүвүредип турар айтырыгларыныӊ харыызын бо материалда тайылбырлаан бис.
Электри хандырылгазын магадылаар хандырыкчы деп кымыл ол?
Июль 1-ден тура электри энергиязы-биле чонну хандырарын магадылаар хандырыкчының ажыл-хүлээлгени Сибирь Росчеткилер – Тываэнерго деп компанияга дагзып каан. Бөдүүнү-биле чугаалаарга, магадылаар хандырыкчы дээрге регионнуӊ девискээрин электри энергиязы-биле хандырар кол албан чери.
Магадылаар хандырыкчы деп эрге-байдалдыг организация болза, электри энергиязын мөөӊү-биле садып алгаш, ону улаштыр хереглекчилерге садып-сааргаш, электри энергиязын чарыгдаан көргүзүглерин ушта бижээш, акша-хөреӊгини чыыр, өрелер тыртар талазы-биле болур-чогуур ажылдарны кылып чорудар.
Ооӊ мурнунда ол хүлээлгени «Тываэнергосбыт» акционерлиг ниитилел кылып турган. Ынчалза-даа бо компанияны өре-ширезин төлеп шыдавас (буураан) деп санаан төлээде, магадылаар хандырыкчының хүлээлгезин Сибирь Росчеткилер – Тываэнерго деп компанияга дамчыдып берген. Ынчангаш хереглекчилерниӊ шупту санаашкыннарын болгаш электри энергиязы дээш төлевирлерин ук компания хүлээр.
Электри энергиязы дээш кымга төлээрил?
Июль 1-ге чедир чарыгдаан электри энергиязы дээш ооӊ мурнунда турган поставщик-биле санажыр ужурлуг. Тодаргайлаарга, июнь айда чырык дээш төлээр акшазын болгаш ооӊ мурнунда айларыныӊ чырык өрезин «Тываэнергосбыт» акционерлиг ниитилелге төлээри чугула. Боттары эки туразы-биле баргаш, ону төлептер болза эки. Ынчанмас болза, шупту өрезин негежири-биле судче дамчыдар апаар, ол дээрге немелде чарыгдал-дыр, күрүне каайлызын (госпошлина) база төлээр, албадап төлеттирер дээш, суд приставтарынче өре-ширезин дамчыдар.
А июль 1-ден тура чарыгдаан электри энергиязыныӊ өртээн Сибирь Росчеткилер – Тываэнерго – магадылаар чаа хандырыкчыга төлээр.
Электри энергиязын кандыг аргалар-биле төлеп болурул?
Сибирь Росчеткилер – Тываэнерго – боттарыныӊ хереглекчилеринге эӊ-не таарымчалыг байдалдарны тургузар сорулгалыг клиентилерже угланган компания. Хамаатылар-биле энергетиктерниӊ кады ажылдап чаӊчыга берген чурумун хевээр арттырар талазы-биле улуг ажыл кылдынган. Төлээр аргалары ол-ла хевээр:
Онлайн-төлевир сервистери (мобильдиг банк капсырылгалары);
Шүүштүрүп хынаар болгаш төлевир хүлээр пунктулар (ол-ла черлеринде хевээр арттырган);
Банкыларга болгаш почта салбырларынга төлээр (чырык төлевирин хүлээр деп керээлерни шупту саӊ-хөө чээли организациялары болгаш Россияныӊ почтазы-биле чарган).
Магадылаар хандырыкчының хүлээлгезин дамчыдып турар үеде, хереглекчилерге онза өскерилгелер билдирбес болзун дээш, бүгү чүүлдү кылган. Июль 1-ден тура электри энергиязыныӊ төлевирин алыр чери – АО «Тываэнерго». Төлеп тургаш, чүгле чазыг кылбазын, кичээнгейлиг болурун хамаатыларга сүмелеп тур бис.
Шупту хереглекчилер чаа хандырыкчы-биле санаашкынны арыг арындан эгелээр. Өре-шире кылбайн, чырык өртээн ай санында төлээр эки чаӊчылга өөренип алырынга таарымчалыг арга ол болур.
Электри энергиязын ооӊ мурнунда ак сеткилдии-биле төлеп турган шупту хамаатыларга төлевир талазы-биле хүлээлгезин күүседип, моон-даа соӊгаар харыысалгалыг болурунче кыйгырып тур бис.
Өре чыырынга чаӊчыгып, сундуга берген улуска сагындырып турары: чырык өртээн төлевеске, чырыын өжүргеш, үзе кезер, өрезин албадал чуруму-биле төледир, өнчү-хөреӊгизин ажыглавас кылдыр хавырар, (күрүне каайлызынга, электри энергиязын катап кожуп бээр хандырылгаларга, күүселде херээнге чыыр хөреӊги талазы-биле) немелде чарыгдалдар үндүрер.
Энергетиктер чүнү-даа мурнай чырык өртээ дээш өре чыгбазынче болгаш электри энергиязын оорлаар чорук-биле демисежиринче кичээнгейни угландырар.
«Сибирь Росчеткилер – Тываэнерго» компаниязы.
Р. Демчик очулдурган.