Май 5-те “Ада-чурт камгалакчылары” күрүне фондузунуң регионалдыг салбырынга медицина эртемнериниң доктору Вячеслав Ондар тускай шериг операциязының киржикчилериниң болгаш оларның чоок кижилериниң кадыкшылының байдалын шинчилеп көрген. Арга-дуржулгалыг, бедик мергежилдиг эмчиниң сүмези-биле кадыкшылы баксырап турар дайынчылар “Серебрянка” санаторийинге эмнээшкинни алыр. Ук саналды Тываның Чазаа киирген.
“Ада-чурт камгалакчылары” күрүне фондузунда ол хүн кижи бажы кизирт. Вячеслав Ондар ооң мурнунда база бо-ла черге дайынчы оолдарны каш-даа удаа хүлээп алган. Эмчиниң берген сүмелери болгаш эмнээшкини дыка хөй чаңгыс чер чурттугларының кадыкшылынга эки салдарлыг болган. Ынчангаш ТШО киржикчилери бо травматолог-ортопед эмчиниң ат-сураан болгаш бедик мергежилдиин эки билирлер. Чижээ, Меңги Хомушку Вячеслав Ондар Тывага кээр деп сураан дыңнааш, дораан-на Ак-Довурактан Кызылче аъттаныпкан. Ол ТШО-га эктинче аттырган. Ийи чыл дургузунда эмненген, түңнел чок болган.
“Бо эмчивиске шагда-ла холумну шинчидип алыксаан кижи мен. Оң талакы холумнуң шимчээри багай, болганчок аартыр. Ээлчег узун-дур, кемдээшкиннерлиг кижилер көвей болгай. Дайынчы өөрлерим бо эмчиниң сүмезин дыка эки дээр. Кожууннарда эмчилер барык чок деп болур, ылаңгыя бедик арга-дуржулгалыг. Москвадан шыырак специалист эмчи келген дээрге, өөрүнчүг-дүр. Ооң чаңгыс сорулгазы – балыгланган оолдарга ачы-дуза чедирери” – деп, Меңги Хомушку өөрүшкүзү-биле үлешкен. Эмчи боду дайынчыга кезиишкинни эрттирер болган. Июль айга чедир Меңги Хомушку кадыын экижидип, кезиишкинге белеткенир.
Вячеслав Ондар “Ада-чурт камгалакчыларының” фондузу-биле сырый харылзаалыг ажылдап турар. Ооң ачызында ТШО-нуң 10 ажыг киржикчизи Москва болгаш Кызыл хоорайларга нарын кезиишкиннерни эрткеш, кадыының байдалы экижээн. Чүс-чүс оолдар сүмелер болгаш эмнээшкинни травматолог-ортопедтен алыр аас-кежиктиг болган. Шинчиткен дайынчыларның 90 хуузу частыышкыннар үезинде алган аар кемдээшкиннер болган.
“ Мен Кызылда үш дугаар хүлээп турарым бо. Бир эвес аар балыгланган оолдарның Камгалал яамызы-биле керээзиниң хуусаазы эрткен болза, үе чидирбейн, дүрген-не республиканың эмнелгезинче шынзылгалыг чорудар мен азы болза, Москвада мээң ажылдап турар клиникамга эмнедирин база кызыдар чордум. Кызылда республика эмнелгезинге үш аар кемдээшкиннерлиг аныяк оолдарывыска улуг кезиишкинни чогумчалыг эрттирдим. А керээзиниң хуусаазы адакталып турар кижилерни Москвада клиникада мээң ажылдап турар салбырымга операция эрттирер мен” — деп, медицина эртемнериниң доктору Вячеслав Ондар чугаалаан.
Консультацияже баш удур 50 кижи бижиттирген. Ындыг-даа болза 60 ажыг кижини травматолог-ортопед эмчи шинчилеп көрген.
“Вячеслав Ондарга кадыкшылының байдалын хынадыр күзелдиглер көвей болду. ТШО киржикчилеринден аңгыда, дайынчы хөделиишкиннерниң хоочуннары, ол ышкаш даалгалар күүседип тургаш амы-тынындан чарылган оолдарның өг-бүлелери, оон-даа өске чоок кижилери консультация алыр дээш келген. Эмчивис шылап-могап-даа турар болза, шупту аарыг кижилерни хүлээрин кызытты” — деп, “Ада-чурт камгалакчылары” күрүне фондузунуң регионалдыг салбырының директору Мерген Кызыл-оол эмчиниң буянныг чоруун демдеглээн.
Ооң мурнунда кайыын эгелээр, чүнү канчаар деп айтырыгларлыг турган дайынчылар, канчаар эмненирин билип алган. Шинчилге соонда эмчи дайынчыларга кезиишкин кылыр азы реабилитация эртер деп чугула сүмелерни берген.
Вячеслав Ондар тускай шериг операциязының дөрт хоочунун Москвага бедик технологтуг операцияларны чорудары-биле шилип алган. Эмчи Тывага дараазында кээп чорааш, республиканың 1 дугаар эмнелгезинге база үш кижиге операцияларны кылыр.
«Ада-чурт камгалакчылары» фондунуң регионалдыг салбырынга эмчиниң ооң мурнунда ийи катап хүлээп алыышкынының түңнелинде, 10 ажыг кижиге кезиишкинни чогумчалыг кылган дээрзин сагындыраал. Оларның шуптузунуң байдалы экижээн.
Олча ОНДАР.
Авторнуң тырттырган чуруктары.
“Шын” №17 2025 чылдың май 8