"Сүбедей" спорт ордузунга ноябрь 7–10 хүннеринде ТР-ниң Спорт яамызының, Спортчу командалар белеткээр төптүң, Олимпийжи курлавырлар училищезиниң удуртулгазы-биле республиканың бирги чери дээш хол бөмбүүнүң маргылдаазы болган. 2007–2009 чылда төрүттүнген оолдарның 17 база кыс уругларның 18 шилиттинген командаларның, ниитизи-биле 450 шыырак ойнакчыларның киржилгези-биле маргылдаа бедик деңнелге болуп эрткен. Маргылдааның кол сорулгазы – бистиң республикага “Спорт – чуртталганың хемчээли” база “Хол бөмбүү школада” деп төлевилелдерни калбаа-биле өөреникчилер аразынга делгереңгей сайзырадыры.
Тывага хол бөмбүү совет үеде, 1950 чылдарда, кижи бүрүзүнүң ынак оюну база спорттуң 1 дугаар хевири болуп, калбаа-биле сайзырап келгенин амгы салгал уламчылап, ойнап чорууру өөрүнчүг. Хол бөмбүүнге 1 дугаар Спартакиада 1943 чылдың февраль 23-те Кызыл Шеригниң 25 чылдаан оюнга уткуштур болган. Бир дугаар черни хөгжүм-шии театрының дараазында ойнакчыларындан тургустунган: В.Оскал-оол, Медээчи, Хуурак, Хорлуг-оол, Тугур-оол, Дамба-Даржаа оларның демниг командазы тиилеп үнген. Ол үениң тергииннери, маргылдааның удуртукчулары, эмчилер Сергей Серекей, Кузьма Балчый-оол база ТАР-ТАО төлээлери Салчак Тока, Борис Дагба хамааржып турган.
Маргылдааның ажыдыышкынында спорт сайыдының бирги оралакчызы Саян Монгуш, спортчу командалар белеткээр төптүң ажылдакчызы Менди Доржу, кол шииткекчи Салгын-оол Түлүш тренер башкыларга, ойнакчыларга спортчу чедиишкиннерни, тиилелгени күзеп, байыр чедирген соонда, бөлүктер аразында оюннар эгелээн.
Баштайгы хүннерде шыырак 8 команда аразынче кирер дээш, команда бүрүзү шыырак белеткелин көргүзүп, ойнааннар. Эш-өөрү дээш, командазы дээш аарыкчылар 4 хүн дургузунда улуг көдүрлүүшкүннүг деткип келгенин демдеглевес арга чок.
Демнигде күштүг дээн ышкаш түңнел оюннарже дараазында 4 команда кирген. Уруглар аразынга Барыын-Хемчиктиң командазы (тренери Сайлык Саая) бүзүрелдии-биле 3:0 санга Улуг-Хемниң командазын уткаш, 3-кү черге төлептиг болган. Тиилекчи ат дээш түңнел оюнга Ак-Довурактың уруглары Каа-Хемниң (тренери Алдынай Сендажи) демниг командазын 3:1 санга уткаш, 1 дугаар черни алган. Тиилекчи команданы белеткээн башкы Тыва Республиканың алдарлыг тренери Сагаандай Монгушка эш-өөрү өөрүшкүнүң байырын чедиргеннер. Командадан Милада Монгуш “Шыырак халдакчы” деп атка төлептиг болган.
Оолдар аразынга 3 дугаар шаңналдыг чер дээш Тыва Республиканың спорттуң алдарлыг ажылдакчызы, "Сүбедей" спорт школазының тренер башкызы Тараачы Хомушкунуң командазы шыырак удурланыкчызы Бии-Хемниң командазын 3:1 санга тиилээннер. Тулган тиилекчи дээш түңнел оюнга аныяк тренер Артыш Майындының белеткээни олимпийжи курлавырлар спорт училищезиниң командазы 3:2 санга, шыырак дээн Сүт-Хөлдүң командазын (тренери Аңчы Ондар) уткаш, 1 дугаар черге төлептиг болганнар. Тускай шаңналдарны дараазында ойнакчылар алганнар: тергиин халдакчы – Экер Кунгаа, тергиин камгалакчы – Аганак Сат, тергиин көдүрүкчү – Арзыл Ондар, дески ойнакчы – Денис Долзат. Шаңналдыг черже кирген командалар – Кубок, медаль, дипломнарны алганнар.
Маргылдааны организастаарынга олимпийжи курлавырлар училищезиниң сургуулдары эки киришкеннер.
Алексей ЧАМБАЛ-ООЛ.
Чурукту интернет четкизинден хоолгалаан.
“Шын” №87 2024 чылдың ноябрь 13