«Шын» 12+

Деткиир-дир мен

16 октября 2023
37

«Шын» солуннуң чоокку үндүрүлгелеринде Эрзин кожуунда Тастыг деп черге полиметалл чыдыны бар, аңаа ол үнелиг металлды болбаазырадыр улуг бүдүрүлге тургузар деп турар дугайында чүүлдү улуг сонуургал-биле номчудум. Ол дугайында арга-арыг ажыл-агыйының оралакчы сайыды дыка билдингир тода тайылбырлап каан.

Ылап-ла Тастыг уургайын ажылдадып эгелээр болза, бистиң кожууннуң хөгжүлдезинге бир улуг идиг болур-ла-дыр. Номчуп турарымга, ооң ажыы хөй-дүр: оруктарның шынары экижиир, социал объектилер немежир, ажыл чок улуска ажылдар тыптыр дээш оон-даа өске.

Бистиң республика казымал байлаа-биле бай оран-дыр ийин. Эрткен чүс чылдың 90 чылдар төнчүзүнде Мөрен сумузунуң девискээринде Агиди-Аксы деп черге экспедиция келгеш, хөмүр-даш тывылганын демдеглеп турган чүве. Ооң чанынга мээң ачам Кыргыс Килбекович Намдактың кыштаа турган. Ол черден хөмүр-дашты каскаш, одаарга, одатына бээр болганын сактыр-дыр мен. Оон алгаш көөрге, долгандыр казымал байлак-биле бүткен черде чурттап турар-дыр бис.

Амы-хуумда Тастыг уургайын тургузар деп эгелээшкинни деткиир-дир мен. Улуг бүдүрүлге ажыттынарга, ажылдаар хөй улус база херек апаар-дыр. Бистиң кожуунда, ылаңгыя Мөрен сумузунда «алдын холдуг» оолдарывыс эңдере. Оларга ажыл херек, күш-ажыл кижини каастаар. Амгы үеде мени дүвүредип турар бир айтырыг — аныяктар ажыл чогундан арагалаар-дыр. Хөй ажы-төлдүг аныяк өг-бүлелер ап турар төлевир акшаларын шын эвес, өскээр ажыглап, арага-дарыже сундугуп турары харааданчыг-дыр. Бүгү назынында ажылдап каан, ачы-хавыяалыг хоочуннардан үлегерден алыр болза эки. Мен 78 харлыг хиремде, ам-даа ажыл-агыйны кылып чоруур мен.

Сумувуста ажылгыр-кежээ, мал-маган тудуп, ногаа өстүрүп турар үлегерлиг өг-бүлелер база хөй. Мөрен сумузунга телевидение, массалыг информация чепсектери черле келбес-тир. Мындыг үлегерлиг өг-бүлелерни, төлептиг кижилерни хөйге көргүзүп, эки чырыдып деткиир болза эки деп бодаар мен.

Чечекмаа САДИ,
Тыва Республиканың алдарлыг ажылдакчызы.
Эрзин кожуун, Мөрен суур.


«Шын» №78 2023 чылдың октябрь 14

ШЫН Редакция