Дуза кадыптар арга барда, дузалаар

Бистиң республикавыс ТШО-нуң эгезинден тура ында барган чаңгыс чер чурттугларывыска ачы-дуза чедирилгезин үзүктел чок чорудуп турар. Кожуун, сумулар, албан организациялар, сайгарлыкчылар, хууда кижилер, диаспоралар дээш өске-даа республиканың энерел сеткилдиг бүгү чону хары черде тускай шериг даалгазын күүседип турар дайынчыларже ай санында аъш-чем, дериг-херексел болгаш автомашиналарны чорудуп турар.

Бо-ла бүгү ачы-дуза чедирилгелеринге доктаамал киржип турар “балдыры быжыг” сайгарлыкчылар, бизнес каттыжыышкыннарның төлээлери база бар. Оларның бирээзи Сергей Богусов. Ооң удурткан “Бастион” КХН-ниң мурнундан үш автомашина, квадрокоптерлер, ырактан шыгаап адарынга ажыглаар болгаш өске-даа дайынчыларга чугула херекселдер, идик-хеп аймаа дээш чоргуспаан-на чүвези чок. Ол бүгүнү акша-биле түңнеп чугаалаар чүве болза, он-он сая рубль чеде бээр.

“Кижиге хөй чүвениң херээ чок. Бир эвес меңээ чугула херек чурттаар оран-сава, идик-хеп, аъш-чем бар болза, өскелерге дузалаар ужурлуг мен. Ылаңгыя амгы үеде чоннуң чаңгыс деми херек апарганда, шуптувустуң каттышкан ачы-дузавыс дүгде оолдарга чугула. Ол дээрге, шынап-ла, ында бистиң оолдарывыстың амы-тынын камгалап болур чүүлдер- дир” – деп, Сергей Богусов чугаалаан.

Бо удаада, февраль 1-де, республиканың чонунуң ээлчеглиг ачы-дуза чедирилгезиниң чүъгүн Шагаа уткуштур ТШО-же аъткарган. Сергей Богусов оон база чыдып калбаан. База-ла квадрокоптерлер, дүне көөр, чылыг тыртып көөр херекселдер дээш өске-даа чүүлдерни бир сая ажыг рубльга саткаш, берген. Ону ол 55-ки гвардейжи мото-адыгжы (даг) бригаданың дайынчыларының дилээ ёзугаар белеткээн. Шак ындыг херекселдерниң дузазы дайынчыларга кончуг чугула дээрзин ол боду ДНР, ЛНР-ге чаңгыс эвес удаа чедип чораан болгаш билир. Ында Тывадан барган дайынчыларның боттарындан чүү херегин ол дыңнап алгаш, садып берип турган. Оон аңгыда, эрткен чылын Луганскының Свердловск хоорайынга чорааш, ол хоорайның 6 дугаар школазының спорт залынга улуг септелгени “Бастион” КХН кылып берген. Школаның спорт залын «Бастионнуң» ажылдакчылары каш-ла ай дургузунда катап септеп үндүрүп келген: соңгаларын, эжиктерин, чунар болгаш арыгланыр өрээлдерни чаартып, септелгени чоруткан. Ол ышкаш ында биче хемчээлдиг Тывага тураскааткан музейни база кылып кааннар. “Ол музейде “Азия төвү” скульптурлуг комплекстиң биче хевирин аппарып салган. Ол ышкаш чонар-даштан янзы-бүрү дүрзүлер, Тыва дугайында фото-чуруктар дээш өске-даа чүүлдерни делгеп салган. Ынчалдыр бистиң республиканың бичии-даа бол кезээ ЛНР-де бар. Школаның сургуулдары музейни дыка сонуургааннар” – деп, аңаа чораанын сайгарлыкчы сактып чугаалады.

Украинага чоруп турда, кажан тускай даалга күүседир отрядтың (СОБР) дайынчылары “Нива” маркалыг автомашина херек апарганын чугаалаарга, аңаа ол-ла дораан оолдарның дилээн күүседип бергенин демдеглээри база чугула.

Бо бүгү чүгле ооң ачы-дуза чедирилгезиниң чартык кезии. Республикада кадыының байдалы кызыгаарлыг уруг-дарыг азырап турар өг-бүлелерге доктаамал дузаны чедирип турар. Оларга тускай шаңналдарлыг байырлалдарны организастап, республикадан дашкаар эмчилээриниң болгаш оруунуң өртээн хандырары 10 чыл ажыг үе дургузунда уламчылап турар чаагай чаңчыл болу берген. Бир эвес оода-ла чаңгыс уругнуң арнында хүлүмзүрүг чайнап турар болза, ол хүн халас эртпээн-дир деп сайгарлыкчы санап турар.

Сергей Богусовтуң кылган эки үүле-херээниң дугайында хөйнү чугаалап болур. Ындыг-даа болза ол боду аңаа шуут удур. “Кандыг-даа пиарның херээ чок. Дуза кадыптар арга турган-дыр. Ол-ла...”.

Сорунза МОНГУШ.
Буян ООРЖАКТЫҢ тырттырган чуруктары.

“Шын” №8 2024 чылдың февраль 3