Тывада саргы сезону эгелээн соонда, улуг кижилерден 3887 кижи, азы графиктеп планнаанындан 11 хуу кижи хөйге саргы энцефалидинге удур бирги тарылганы салдырган. Ол 2024 чылда тарыдар ужурлуг айыылдыг бөлүкте чурттакчылар санының 12 ажыг хуузу-дур.
Росхереглелхайгааралдың регионалдыг эргелели республиканың Чазаанга айыылдыг халдавырдан тарыышкын кайы хире чоруп турарын илеткээн. Ооң медээзинден алырга, чурттакчы чон ортузунда тарылга база катап тарыышкын планы езугаар, колдуунда мурнады чоруп турар.
Россияның регионнарынга вакцина үлелгезиниң статистиказы республикада саргы энцефалидинге удур тарыышкынга сонуургал улгатканын бадыткап турар. Барааннарга марка салыр «Шынның демдээ» национал системаның медеглээни болза, 2023 чылда Тыва саргыга удур эң хөй вакцинаны чагаан, 10 муң чурттакчыга онааштыр 1115 кижиге.
Республиканың эрге-чагыргазы тарылгага сонуургалды деткип, 2024 чылда 45250 кезек вакцина садып алырынга регионалдыг бюджеттен 15 сая рубльди үндүрген. Оон аңгыда, сая хире рубльге саргы энцефалидинден эм – иммуноглобулинни садып алган.
Бо чыл Тывага саргы энцефалидиниң талазы-биле байдал таарымчалыг эвес. Сибирь болгаш Ыраккы Чөөн чүктүң Иркутскунуң чумага удур эртем-шинчилел институдунуң эртемденнериниң шинчилелдеринден алырга, халдавырлыг саргы энцефалидинден аарыыр чорук 100 муң чурттакчыга онааштыр 11,2 кижи чедир өзер чадавас.
Чоокта чаа, май байырлалында, Бии-Хем кожууннуң Өөк суур чоогунда аалда 62 харлыг малчын саргыга ызырткаш аараан бирги таварылга бүрүткеттинген. Өске 3 кижи саргы боррелиозундан база Лайм аарыындан аараан.
Эпидемиологтуг сезон эгелээш үш ай четпезе-даа, саргы кадалы берген дээш 270 кижи (2023 чылдың сезонунда 923), ооң санында 17 хар чедир назылыг 102 уруг эмнелге пунктуларындан дуза дилеп келген. Бо хонуктарда саргылар эң идепкейжээн, ынчангаш неделяда 100 кижи кээп турган болза, оон көвүдээри чадавас.
Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыг профилактиктиг хемчеглер-биле чергелештир тарылга кампаниязын калбартырын, девискээрлерни, бир дугаарында хөй кижилер чыглыр черлерни хораннап арыглаар планны дүрген күүседирин негээн. 449 гектар черге ол ажылды чорудар тургаш, амдыызында чүгле 104 гектарда чоруткан.
А. МОНГУШ
«Шын» №38 2024 чылдың май 25