Аргага улуг хая адаандан ийи дамырак тыптып келген. Алышкыларның бот-боттарынга дөмейи аажок. Чүгле аажы-чаңы аңгы: бирээзи хөглүг болгаш экииргек, а өскези чалгаа болгаш харам.
Хөглүг дамырак долгандыр көргеш:
— Дуу ол дөңгеликтер артында чүү бар эвес, барып көрээлем — деп бирээзинге чугаалап-тыр.
— Хөңнүм чогул. Ырак ыйнаан, орук ара хамык суум төнүп калза канчаар — деп, чалгаа дамырак харыылаан
— Ынчаарга балыктарлыг болуулам! Оларның-биле кады ойнаай-ла бис! — деп, хөглүг дамырак саналдаан.
Ынчалза-даа чалгаа дамырак тургаш:
— Балыктарга мээң суумну бээр деп бе? Черле хей. Суг мээң бодумга херек — дээш, чөпшээрешпээн.
Хөглүг дамырак кайгай бергеш:
— Бүгү назыныңда дөңгеликтер чанынга чорууруңга, чалгааранчыг-ла болгай! — дээн.
Чалгаа дамырак тургаш:
— Мында шыпшың болгаш чылыг-дыр. Удуксап тур мен! — деп-тир.
— Ындыг-дыр, маңаа артып каг — деп, хөглүг дамырак муңгак чугаа- лаан. — А мен халып чоруптум. Байырлыг, дуңмам!
…Ооң соонда алышкылар кажан-даа ужурашпааннар.
Чалгаа дамырак улуг дөңгелик чанынга шимчевейн турупкан. Удаваанда ол тулаа апарган. Ооң суу балар-биле бүргели берген. Аңаа ыргак-сээктер биле пагалар чурттай берип-тир.
А хөглүг дамырак дидими-биле бурунгаар маңнап-ла орган. Кажан ол мурнунга таваржып келген даштарны ажа халыырга, оон шуралгактар тыптып турган. Аңаа дораан-на кадыргылар хөглүг ойнай бээр болган. Хат хөглүг дамырактың суун шиви, хадың, пөшче чажарга, олар мөңге ногаан апарганнар. Оруунуң төнчүзүнде дамырак чоогага чедип келгеш, дээр дег көк дириг суглуг дыка чараш даг хөлү болу берген.
А тулаа апарган чалгаа дамырак ону билбээн.
“Шын” №44 2025 чылдың ноябрь 13