Имниг даштар дээрге бойдустан бүткен хая-даштар болуп турар. Чижээ, Үттүг-Хая. Ол бойдустуң тывызыксыг кылдыныы-дыр. Ынчангаш ол чер ыдыктыг чер апарганы анаа бир таварылга эвес. Имниг даштарның хемчээли кандыг-даа болур: улуг, бичии, борбак, шөйбек, калбак, кандыг-ла-бир дүрзүлүг-даа боор.
Шаанда тыва кижи хөй мал-маганныг чоруур үеде адыш оюу дег бичии үттүг, имниг даш тып алыр болза, ону аас-кежик дээр чораан. Дораан-на хой, өшкү саар ыяш хумуңнуң баанга баглап алыр. Чүге дээрге сүт-саан элбек болзун, малының баш саны өзүп турзун дээр. Ол бичии имниг даштың үдүнден хүн херели эртип турар боор. Ынчаар имниг апаргыже, та чеже үе эрткен.
Имниг даштар кижи болганынга көзүлбес. Бойдустуң ол чаяалгазы ховар таваржыр. "Бо-ла кижи мени үнелеп шыдаар" деп бодал-биле улуска ховар таваржыр. Ынчангаш ол имниг даш салгал дамчып чоруй баар турган. Имниг дашка таварышса, бажыңынче эккелгеш артыжап алыр, ол даштың үттүг черинден акша-көпеекти өттүрүп алгаш дыка чарывайн чоруурга, акша үзүлбес болур.
Бойдус кижини ээ көрүп, ховар эртинезин холунга тутсуп бээрге, а ол кижи ону олча деп бодай бергеш, садып-саарбас болза эки дээр. Чүге дизе аас-кежикти кандыг-даа хөй түңнүг акша-биле садып ап шыдавас.
Аяна СААЯ, Россияның ажыл-ишчи херээженнери Бүгү-российжи хөй-ниити организациязының Тывада "Чолдуг үүле" регионалдыг салбырының специализи.
Чурукту интернеттен хоолгалаан.
“Шын” № 23 2025 чылдың июнь 19