Чайгы үе хенертен күсче шилчип, соой бээрге, бир-ле дугаар иммунитет баксы- раар – ийи-ле минута дургузунда өттүр каккан салгынга аарый берип болур. Соокка алзып болур күскү үеде кадыкшылды камгалаарының аргалары бар.
Удуп алыры
Шупту аарыгларны эмнээриниң кол үндезини — уйгузун хандыр удуп алыры. Организмниң шагзырап туруптарының бир чылдагааны — чедир удувазы. Эмин эрттир могап турупкан организмге вирустар чыпшыныычал болганындан кижи аарыычал болур. Сезон солчулгазының үезинде хүн дурту кыскалаарга, кижи хөй удуксаар апаар. Ынчангаш удуурда, 2 шак бурунгаар чыдыпканы дээре.
Чылыгланыр
Күзүн болгаш кыжын оран-сава иштиниң болгаш кудумчунуң, ол ышкаш хүндүскү болгаш дүнеки агаарның температуразы дыка улуг ылгалдыг болур, ынчангаш шуптузунга белен турганы дээре.
Кезээде бөрт алырын утпаңар — кандыг-даа күштүг хатты болгаш чаъсты бир дугаарында баш хүлээп алыр. Ол ышкаш хенертен соой бээр таварылгада, чиик пуховикти ап чорааны дээре. Моюн-ораар биле салааларлыг хол-хаптары база хаттан камгаланырынга албан херек чүүлдер.
Ажыктыг суксуннар ижери
Оъттардан азы доңурган чимистер болгаш каттардан кылган суксуннар күскү үеде организмге эң-не ажыктыг. Аңаа цитрустарны, ол ышкаш доңурган кыжыраң каттарны ажыглап болур: чыжыргана, малина, ежевика, кара инек-караа. Ол ышкаш чабрец, корица, имбирь, мускат тооруу, лимон карты — амдан киирер холуксааларны изиг сугга хөнекке тургускаш ижер азы термоска ап болур.
Чоок кижилер-биле харылзаа
Күс — сагыш-сеткил сарынналыр, кударанчыг үе. Ындыг үеде бүзүрээр, хөөн көдүрер, силерни дыңнап билир улус-биле ужуражып, харылзаадан тудуңар. Чааскаан туруксаарларга демдеглелдер кыдыраажы долдурарын, ынак номнарын номчуурун психологтар сүмелеп турар.
Чадаг кылаштаар
«Понедельниктен тура спорт-биле өңнүктежийн» азы «күзүн спорт зал баар мен» дээн ышкаш аазаашкыннар болганчок-ла бүтпейн баар болгай. Ол дээш бодун чемелээн ажыы чок. Үргүлчү тренировка эвес-даа болза, чадаг агаарлаашкын база кижиге эки хөөннү киирер. Башты агаарладып бичии кылаштап азы удуур мурнунда агаарлап, чок-ла болза, бир доктаамны чадаг эртип азы каш каъттың чадазын үнүптери — күстү эки хөөн-биле эгелеп алыр бир эки арга.
“Шын” №68 2024 чылдың сентябрь 7