Петербургтуң экономиктиг шуулганының үезинде Владислав Ховалыг Бурят, Калмык база Хакас республикаларның баштыңнары-биле ажылчын ужуражылгаларны эрттирген.
Коллегалар регионнарның аразында чарганы садыг-экономиктиг, эртем-техниктиг, культурлуг болгаш өске-даа адырларда кады ажылдажылга дугайында керээлерни күүседир хемчеглер планын дугурушкан.
Тыва Республика Бурятия база Хакасия-биле амыдыралдың бүгү-ле талаларын хаара туткан кожа-хелбээ харылзааларны тудуп турар. Регионнар өөредилге, культурлуг солчулга, садыг-саарылга, көдээ ажыл-агый хөгжүлдезинде удур-дедир шагда-ла кады ажылдыг. Экологтуг болгаш турисчи төлевилелдерни кады боттандырып, суурлар аразында, ылаңгыя кызыгаарлажып чыдар девискээрлерде найыралчы харылзаалар тургустунган.
Ынчангаш кылдынган ажылдарны чугаалажырындан аңгыда, чаа бот-идепкейлерниң “орук картазын” бо удаада көрген. Тыва биле Бурятияның кады боттандырып турар төлевилелдеринден, чижээ, ийи республиканың чугаалажылгазы-биле авиарейсти катап ажыдып, ужудукчу компанияны субсидиялаары чедип алдынган.
2023 чылда Бурятияның дээди өөредилге черлеринде 963 тыва студентилер өөренип турарындан, тыва аныяктарга доктаамал ужар авиааргыжылга дыка херек. Ол студентилерниң 800 хирези бюджеттиг олуттарда өөренип турар. Ынчангаш Улан-Удэден Кызылче база дедир ужар самолеттарга хереглел бар.
Бурятияның чаңчылчаан чөөн чүк эмнээшкин төптеринге күрүнеден деткимче көргүзер арга-дуржулгазын Тыва планынче киирген. Көдээ ажыл-агый продукциязын, чижээ, Тываның 2023 чылда эгелээни рапстан үс болгаш мал чеми бүдүрери-биле холбашкан көдээ ажыл-агый продукциязын болбаазыраткан бурят арга-дуржулганы тыва бизнес сонуургап турар.
Тыва биле Хакасияның найысылалдары база кады ажылдажылганы шапкынчыдарын чугаалашкан. Ийи республика ниити транспорт, логистика, садыг инфраструктуралыг, эрге-чагырга, бизнес, хөй-ниити организация, өөредилге албан черлери, кадык камгалал болгаш культура деңнелинде быжыг болгаш сырый харылзаалыг. Хакасияның күрүне университединиң беш студентизиниң бирээзи-ле Тывадан.
Калмык Республика — Тываның чаа партнеру. Регионнар ооң мурнунда-ла кады ажылдап эгелээн, чижээ, чогаадыкчы коллективтер удур-дедир аалдажып турар. Регионнар аразының кады ажылдажылгазының дугайында албан езунуң бирги дугуржулгазы 2023 чылда ПМЭФ үезинде чардынган. Бо шуулган үезинде ийи республиканың баштыңнары 2026 чылга чедир планнарны чугаалажып, ону күүседирин дугурушкан.
Документ элээн улуг – адырларны улгаттырган 14 кезекте чарган, ында 3-тен 8 чедир хемчеглер кирген. Тыва Калмыкияның тудуг комплекизин, тудуг материалдарының индустриязын, уксаажыдылга херээн, логистика төлевилелдерин боттандырарын хөгжүткен арга-дуржулгазын үлегерлеп алырынга сонуургалдыг.
Регионнарның бот-идепкейже ниити хөөнү ажыл-ишчи. Чамдык төлевилелдер күүсеттинериниң кырында келген. Тываның малчыннары Калмыкиядан тус черниң улуг мага-боттуг, дүккүр болгаш эъткир тевелерин эккеп алган. Тыва биле Калмыкияның университеттери чөөн чүк шинчилелдериниң консорциумун дугурушкан. Сарыг шажын культуралыг регионнар – Бурятия, Калмыкия база Тыва чаңгыс турисчи маршрутту тургузар ажылды чорудуп турар.
А. МОНГУШ.
Чуруктарны интернеттен алган.
"Шын" №43 2024 чылдың июнь 12