Чоокта чаа эң-не буянныг мергежилдерниң байырлалын — Башкылар хүнүн демдеглеп эрттирдивис. Ынчангаш өөредилге адырынга 30 чыл бараан болган, башкылаашкын ажылынга кызымаккай күш-ажылы-биле коллегаларының болгаш өөреникчилериниң хүндүткелин чаалап алган башкының дугайында бижикседим.
«Эврика» немелде өөредилге төвүнүң директорунуң өөредилге-кижизидилге талазы-биле оралакчызы Алдаймаа Бадын-оолду дидими-биле – кайгамчыктыг «завуч» деп адап болур.
Тываның күрүне университединиң доозукчузу аныяк кадр 2000 чылда башкылаашкын ажылын «Эврика» немелде өөредилге төвүнден эгелээн. Ол уругларга чурумалдыг уран чүүл башкызы кылдыр ажылдап киргеш, 2 чыл болганда, методистей берген. 2004 чылдан тура бо хүнге чедир, 20 чыл дургузунда, ол директорнуң оралакчызы болуп ажылдап чоруур.
Алдаймаа Көгеловнаның аажы-чаңы ээлдек-эвилең, топтуг, экииргек. Ол «Эврикада» эртип турар бүгү-ле хемчеглерниң идепкейлиг киржикчизи. Бо өөредилге чери чүгле Каа-Хем суурнуң эвес, а бүгү Кызыл кожууннуң школачыларын хаара тудуп турар дээр болза, чазыг чок.
Башкының ачазы Көгел Оюнович Манзынмаа бүгү назынында Тес-Хем, Чөөн-Хемчик кожууннарның көдээ ажыл-агый адырын удуртуп, а авазы Татьяна Намзыновна уруглар садтарынга эргелекчилеп, оон Самагалдай, Ийме, Ишкин суурларның клубтарынга уран чүүл удуртукчузу болуп ажылдап чорааннар. Ажы-төлүн кижизиг, чончу, дузааргак кижилер кылдыр кижизидип өстүрүп кааны дээш ол кезээде ада-иезинге мөгейип чоруур.
Директорнуң оралакчызы дээрге ооң «оң холу», бирги дузалакчызы. «Эврикага» чеже директорлар болгаш башкылар ажылдаваан дээр. Олар чеже-чеже ажы-төлге ынакшылын болгаш ажылгыр чоруун, үнелеп четпес арга-дуржулгазын дамчыткан. Ол дээрге Светлана Ооржак, Кара-кыс Нүрзет, Любовь Соломанова, Наталья Венгер, Мая Чойгал, Елена Бартан, Алексей Монгуш олар-дыр.
Алдаймаа Көгеловна боду хөй аныяк специалистерниң дагдыныкчы башкызы болган. Ооң-биле катай ажылдааш, директор, методист болгаш дээди категорияның башкызынга чедир депшээн эң-не кызымак өөреникчилерин ол демдеглеп турар: Азунду Ооржак, Саяна Комбу-Сюрюн, Маргарита Монгуш, Буяна Артаева, Чодураа Тараачы, Владислав Араптан. Аңгы-аңгы көрүштүг, аажы-чаңныг, үзел-бодалдарлыг база назы-харлыг кижилерни удуртуру дыка нарын деп башкы чугаалаар. Ынчалза-даа чедиишкиннерден башкыларының өөрүшкүзүн, шаңналдар алган өөреникчилериниң аас-кежиктиг арын-шырайларын, ада-иелерниң ажы-төлүнүң чедиишкиннери дээш өөрүшкүзүн, бо бүгүнү көөрү, сагыш-сеткилге дыка тааланчыг. А ындыг таварылгалар «Эврикада» дыка хөй. «Эврикажылар» суму, кожуун, республика, Бүгү-российжи база делегей чергелиг хемчеглерге үргүлчү шаңналдыг черлерни ап турарлар. Өөреникчилериниң чедиишкиннери директорнуң оралакчызының чымыштыг ажыл-ижин бадыткап турар. Чүгле башкыларның эвес, өөреникчилерниң чедиишкиннеринге идиг бээр талазы-биле ажылче ол дыка улуг кичээнгейни салып турар.
Алдаймаа Көгеловна кезээде бир-ле дилээшкинде, ажыл-иште шымны берген чоруп турар. Башкыны хөй чылдарда үре-түңнелдиг ажы-ижи база чедиишкиннери дээш РФ-тиң Чырыдылга, ТР-ниң Өөредилге яамыларының, Кызыл кожууннуң өөредилге эргелелиниң хүндүлел бижиктери-биле шаңнаан. Ынчангаш Алдаймаа Көгеловнага, эрте берген-даа болза, Башкылар хүнүн таварыштыр быжыг кадыкшылды, ажыл-ижинге чогаадыкчы чедиишкиннерни күзеп каалы.
Буяна АРТАЕВА,
«Эврика» немелде өөредилге төвүнүң директору.
Чуруктарны маадырның архивинден алган.
“Шын” №81 2024 чылдың октябрь 23