«Шын» 12+

Кижи чүге оът чивес болганыл

3 декабря 2023
23

Тоолчургу чугаа

Шаанда шагда чүвең иргин. Кижи амытан деп чүве дөрт даванныг, мал-маган ышкаш оът-сиген чип чораан чүве-дир эвеспе. Кижи деп чүве черниң оът-сигенин-даа арттырбас мындыг бооп-тур эвеспе. Делегейниң дөрт даванныг амытанын диригге-ле ызыртыр чедип, чип чоруур мындыг чүве-дир эвеспе.


Бир-ле катап Бурган уруглуг херээжен кижи биле кулуннуг бени кыйгыртып эккелген-дир эвеспе. Уруглуг херээженни бир ойга, кулуннуг бени бир ойга аппарып каап-тыр эвеспе. Үш хонганда, Бурган барып көөрге, уруглуг херээжен кижи ийи чооганың оъдун төндүр чип чоруй барган, а кулуннуг бе демги-ле черинде хевээр бооп-тур эвеспе.

«Бо-даа болбас чүве-дир» — дээш, Бурган башкы кижиниң ийи дорзуун үзе кескеш, ийи ээжээнге чыпшыргаш: «Ийи буттап кылаштап чоруур, оът-сиген чивес, аъш-чемни боду тып, кылып чиир, аң-меңни адып чиир амытан болзун» — деп номнап чорудупкан чүве-дир эвеспе.
Оон бээр кижи мал-маган азырап чиир болу берген-дир эвеспе.

«Мифы, легенды, предания тувинцев» деп номдан алган.

ШЫН Редакция