Тыва Республиканың Баштыңы Владислав Ховалыг бо удаада Москвага сургакчылаашкынының үезинде, Россияның Чазааның Даргазының бирги оралакчызы Денис Мантуровтуң республиканың инфраструктура хөгжүлдезиниң айтырыгларынга хамаарыштыр чогуур федералдыг ведомстволарга даалгалары-биле ажылдап турар. Ылаңгыя Россияның Чазааның 2021 чылдың декабрьда бадылааны Тываның энергетика хандырылгазының комплекстиг планын боттандырарын болгаш республиканың орук четкизин хөгжүдерин чедип алырының талазы-биле.
Бо чылдың октябрьда Тываның Баштыңының болгаш чогуур федералдыг ведомстволарның удуртукчуларының киржилгези-биле эрткен РФ-тиң Чазааның Даргазының бирги оралакчызының ажылчын хуралының үезинде Денис Мантуров федералдыг яамыларга чогуур даалгаларны берген турган. Россия Федерациязының Чазааның Даргазының бирги оралакчызының дорт айтыышкыннары Тываның Баштыңы Владислав Ховалыгның эгелээни Тыва Республиканы хөгжүдер кол төлевилелдеринге федералдыг деңнелге комплекстиг деткимче болур.
Республика Баштыңының болгаш Тываның Чазааның мурнунда бистиң регионнуң социал-экономиктиг болгаш инфраструктура хөгжүлдезин шапкынчыдар даалгаларның улуг даңзызын боттандырар хөй ажылдар манап турар. Ону федералдыг болгаш регионалдыг деңнелинге, федералдыг ведомстволарга болгаш организацияларга ажылдап кылыр апаар. Бо ажылды Тываның Баштыңы федералдыг төп-биле– видеоконференция хевиринге-даа, ажыл-албан сургакчылаашкыннарының аайы-биле-даа доктаамал чорудуп турар.
Амгы үеде республикада Ак-Сугнуң чес-порфир чыдынында даг-болбаазырадылга ажылдары чорудар келир үениң комбинадынче чырык дамчыдар улуг шугум тудуу чоруп турар. Ак-Сугже чырыкты шөйүп киирери амгы үеде дизельдиг шимчедикчилерлиг Тожу кожууннуң чырык хандырылгазын шиитпирлээр деп, Владислав Ховалыг мооң мурнунда-ла демдеглээн. Кызылдың энергетика күчүзүн улгаттырарын комплекстиг планда кииргени, чуртталга тудуунуң калбарганы ук айтырыгны дарый шиитпирлээрин негеп келген.
Роснедрниң эрттирери аукционда тодараттынар Ак-Суг чыдынын болбаазырадыр келир үеде стратегтиг инвестор Тожу кожуунну чырык-биле хандырар ажылды хүлээнир деп, Тываның Баштыңы бодунуң блогунда дыңнаткан. Аукционнуң түңнелдери чыл төнчүзүнге чедир билдине бээр ужурлуг.
«Тываның энергетика хандырылгазының комплекстиг планының (документини Россияның Чазаа бадылаан) бүрүн эргелиг киржикчизи болур инвестор чүгле социал харыысалгалыг эвес, а чес казып тывары кожуунну чырык-биле хандырар ужурлуг. Октябрьда РФ-тиң Чазааның Даргазының бирги оралакчызы Денис Мантуровтуң эрттиргени ажылчын хуралының протоколунда ол даалга демдеглеттинген. Дүүн чаа түңнел шиитпирге атты салган» – деп, Владислав Ховалыг дыңнаткан.
РФ-тиң Чазааның Даргазының бирги оралакчызының даалгазын октябрь хуралының түңнел протоколунда киирген даалгазы – регионнуң орук четкизин нормативтиг байдалче киирер айтырыгны Тываның Баштыңы чугаалажып турар. Тываның Баштыңының дыңнатканы-биле алырга, планнаттынган ажылдарга акша-хөреңгини тускайлаарының, немелде акшаландырыышкын дөстериниң хемчээлин тодарадырының-даа айтырыглары амгы үеде тодаргайлаттынып турар.
Владислав Ховалыг “Енисей” Р-257 федералдыг оруктуң 17 аварийлиг, озал-ондактыг участоктарының эде чаартылгазын, регионнар аразының Ак-Довурак – Абаза оруунуң септелгезин дүрген эгелээр күзелин дыңнаткан. Тываның Баштыңының саналы федералдыг деңнелде бадылаан белен төлевилел апарып, оруктуң ол участокта айыыл чок чоруунуң үр үеде тургустунуп келгени айтырыын шиитпирлээр.
Денис Мантуровтуң деткээни Тываның девискээрин таварты Моол болгаш Кыдатче транспорт оруунуң төлевилелдерин боттандырарының айтырыгларын Тываның Баштыңының чогуур яамыларга ажылчын ужуражылгаларының үезинде сайгарып көөр. РФ-тиң Чазак Даргазының бирги оралакчызы ведомство болгаш корпоративтиг деңнелде Моолдуң болгаш Кыдаттың туружун барымдаалап, сонуургалдыг инвесторларның деткимчези-биле демир-орук тудуунга техниктиг-экономиктиг үндезининиң белеткелин дүргедедир даалгаларны берген.
Оон аңгыда, Денис Мантуровтуң даалгазы-биле чөөн чүкче углай хөмүр-даш продукциязын магадылалдыг үндүр сөөртүр хемчээлдериниң айтырыын ажылдап кылыр. Владислав Ховалыгның бодалы-биле алырга, Тываның даг-руда компаниязының хөмүр-дажын экспортче садарын улгаттырары чурттакчы чонга ооң садар өртээн тургузар ужурлуг. Денис Мантуров Транспорт яамызынга, Энергетика яамызынга база РЖД-ге ол айтырыг-биле ажылдап, чөпшээрежилгелиг шиитпирни тыварын дааскан.
А. МОНГУШ.
Чурукту интернет четкизинден хоолгалаан.
“Шын” №88 2024 чылдың ноябрь 16