Кожууннарже үнүүшкүннер
Көдээ ажыл-агый чергелиг черлерни доктаамал ажыглавас, байдалын хайгааравас, камгалавас болза, оларны чашпан үнүштер дуй үнүп, чурттакчы чоннуң бок төгер девискээри апаар. Ону болдурбас дээш, Россияның Хакас болгаш Тыва республикалар талазы-биле көдээ ажыл-агый хайгаарал эргелелиниң органнары Тываның муниципалдыг эрге-чагыргалары-биле харылзажып ажылдап турар.
Эргелелдиң ажылдакчылары Каа-Хем кожууннуң чагыргазының төлээлери-биле кады кожууннуң көдээ ажыл-агый чергелиг хову-шөлдерин октябрь 16–17 хүннеринде кезип чорааш, Сарыг-Сеп сумунуң девискээринде Бай-Булуң деп черде 3 га чыгыы девискээрни конопля холумактыг чашпан дуй үнгенин, Бүрен-Аксы сумунуң девискээринде 1,5 га хире ховуда овааландыр төккен кадыг коммунал боктарны илередип тыпкан. Чашпан дуй үнген, боктар төккен черлерниң ээлери эрге-байдалдыг хамаатыларны илередип, оларның ажыглалында черни боктан болгаш чашпан үнүштерден аштаар даалганы берген. Көдээ ажыл-агый чергелиг черлерни ажыглаарының болгаш камгалаарының хоойлу-дүрүм негелделерин сагываан таварылга база катап илерээр болза, торгаал хевирлиг административтиг кеземчеге онаажып болурун черниң ээлеринге сагындырган.
Эрзин кожууннуң чагыргазының харыысалгалыг ажылдакчылары биле Россияның Хакас болгаш Тыва республикалар талазы-биле көдээ ажыл-агый хайгаарал эргелелиниң төлээлери сибирь язвазы халдавырлыг аарыгдан өлген мал-маганның сегин өрттедип хөмген черлерниң байдалын октябрь 16-ның хүнүнде хынап көрген. Эрзин, Тес-Хем кожууннарда Ак-Эрик, Сарыг-Булуң болгаш Боктуг-Хавак деп черлерде өлген мал сектерин октаар оңгарлар бар. Ол хөөрлерни дуй бетоннаан, долгандыр херимнээн, «Сибирь язвазы» деп чарлал бижик-биле демдеглээн. Халдавырлыг аарыглардан өлген мал-маганның сегин хөмген оңгарларның байдалын хайгаараарының санитарэпидемиологтуг негелделери хажыттынмаан болган.
Халдавырлыг аарыглардан өлген мал-маганны хөмген черлерни хайгаараары – халдавырлыг аарыгларны болдурбазының талазы-биле хемчеглерниң бирээзи. Бо ажылды Россияның Хакас болгаш Тыва республикалар талазы-биле көдээ ажыл-агый хайгаарал эргелелиниң органнары муниципалдыг эрге-чагыргалар-биле моон-даа соңгаар уламчылаар.
Чечектерни киир сөөртпес
Россия-биле найыралдыг эвес чурттар Нидерланд, Польша болгаш Бельгиядан чечектерни Россияже Казахстан дамчыштыр киир сөөртүп, садып турар. Ол чурттарда чечектерниң фитосанитарлыг шынарынче шоолуг кичээнгей салбайн, чечектерниң херек кырында шынарының дугайында демдеглелдерни сертификаттарда шынныы-биле айытпайн турарын барымдаалааш, Нидерланд, Польша болгаш Бельгиядан чечектерни Казахстан дамчыштыр Россияже киир сөөртүрүн 2024 чылдың октябрь 21-ден Россияның көдээ ажыл-агый хайгаарал албаны түр када кызыгаарлаан.
Ш. МОҢГУШ белеткээн.
Чуруктарны интернет четкизинден хоолгалаан.
«Шын» №82 2024 чылдың октябрь 26