Үш подстанцияны ажыглалче киирген
Ноябрь 6 – Тываның энергетика адырынга төөгүлүг хүн кылдыр демдеглеттинип артар. Чүге дээрге ол хүн Тываның кол энергетика дээрбээнге хамааржыр Каа-Хем суурда Кызылская аттыг 220 кВт, Туранда 220 кВт, Хакасияның девискээринде Саян-Шушенск ГЭС-тен Тываже шөйген электри шугумунга хамааржыр Означенное аттыг 500 кВт күштүг подстанция – бо үш подстанцияны хары угда ажыглалче киирген байырлыг хемчег болган.
Хемчегниң байырлыг ёзулалы Каа-Хем суурда Кызылская аттыг подстанцияга болуп эрткен. Аңаа ТР-ниң Чазак Даргазы Владислав Ховалыг, “Россети” ПАО-нуң чиңгине директору Андрей Рюмин киришкен. Бо төөгүлүг болуушкунну республиканың энергетика адырының 100 чыл оюнга тураскаадып эрттиргени онзагай.
Дөртен дөрт бажыңның онунда чурттап турар
Эрткен неделяда Таңды кожууннуң чагырга даргазының хүлээлгезин күүседип турар Айбек Конгар коллегалары-биле кады Дүрген суурда үш чыл бурунгаар чедимче чок туттунган өскүстер бажыңнарынга четкен.
Чаа туттунган 44 бажыңда чүгле 10 өг-бүле чурттап турар, а артканнарында кышкы үеде кижи чурттавайн турар. Чурттакчыларның чугаазы-биле алырга, чылыдыр одаарга-даа, бажың ишти дораан соой бээр.
Чогуур албан черлериниң хөй катап хынаанының соонда, ол бажыңнарны чурттаарынга таарышпас деп санаан. Ынчалза-даа 10 бажыңның ээлери кышка белеткенип, бажыңын чылыглааш, ыяш, хөмүрүн белеткеп алган.
Төрээн сууру дээш тудушкаш …
Эрткен дыштаныр хонуктарда Тес-Хем кожуунга эр улус аразынга «Төрээн суурум» деп хол бөмбүүнүң маргылдаазы болуп эрткен. Аңаа ниитизи-биле 15 команда киришкен.
Бирги черни Ак-Эрик сумузунуң төлээлери чаалап алгаш, хойну болгаш 10 муң рубль шаңналды алган. Ийиги черни Самагалдай ортумак школазының командазы чаалап алгаш, 14 муң рубль-биле шаңнаткан. Үшкү черни Эрзинниң командазы алгаш, 8 муң рубль-биле шаңнаткан. Ук маргылдааның кубогу Эрзин кожууннуң командазынче шилчээн. «Төрээн суурум» келир айда Эрзин кожуунга болур.
Чагырыкчының шаңналы дээш…
Бай-Тайга кожуун чагырыкчызының шаңналы дээш республиканың бичии болгаш 18 хар чедир мөгелер аразынга тыва хүреш маргылдаазы Тээли сумузунга болуп эрткен. Аңаа ниитизи-биле 185 мөге 5 аңгы бөлүкке киришкеннер.
Хемчегниң кол сорулгазы – бичии мөгелер аразынга тыва чоннуң национал оюну хүрешти сайзырадыры. Тываның аңгы-аңгы кожууннарындан келген бичии мөгелерниң хүрежинге шүүлген мөгелер Бай-Тайга кожууннуң чагырыкчызының шаңналы — хүндүлел бижиктерни, кубоктарны, акша шаңналдарын алганнар.
Мастер-класс болуп эрткен
Сүт-Хөл кожуунда Бүзүрел аттыг волонтёржу штабтың ажылы түр үеде соксаан турган. Эрткен неделяда волонтёржу штаб ажылын катап эгелээн. Чажыт четкилер аргыыр мастер-класс Суг-Аксы сумузунуң төвүнде Александр Ондар аттыг көдээ культура бажыңынга болуп эрткен. Тус черниң волонтёрлары тускай шериг операциязынче чорудар чүүлдерни идепкейлии-биле даарап кирипкен.
Кадык амыдыралды суртаалдаар хемчег
Чаа-Хөл кожууннуң социал төвү ажылчын коллективтер аразынга хөглүг старттар маргылдаазын эрттирген. Бирги, ийиги черлерни «Солнышко» биле «Чодураа» уруглар садтары, үш дугаар черни Чаа-Хөл кожууннуң чагырга чериниң командазы чаалап алган.
Хөглүг старттар солун болгаш демниг эрткен. Командалар аразында тулчуп турза-даа, аразында найыралдыг ойнааннар. Шак ындыг хемчеглер кадыкшылды экижидер, коллективтерни каттыштырар, кадык амыдыралды суртаалдаар дээрзи чугаажок.
Эмчи дузазының шынары бедиир
Тожу кожууннуң чагырга даргазы кожуунда эмнелгелерниң тудуун болгаш капиталдыг септелгелерни кезип көрген. Ажыл-агыйжы үнүүшкүн үезинде Ий биле Адыр-Кежиг суурларда объектилерни база Доора-Хемниң төп эмнелгезин хынаан.
Амгы үеде Ийде бирги дуза чедирер албан чериниң ФАП тудуунуң 90 хуузу, Адыр-Кежигде тудугнуң 80 хуузу болу берген. Тудугларны чогуур үе-шаанда доозуп, ажыглалче киирери-биле ажыл уламчылап турар. Доора-Хемниң Төп эмнелгезиниң тудуунуң 95 хуузу белен.
Ук тудуглар кожуунда кадык камгалал системазын экижидер программаның чугула кезээ болуп турар. Чаа ФАП-тар болгаш эмнелге эмчи дузазының шынарын элээн бедидер дээрзи билдингир.
/ А. ОНДАР белеткээн.
Чуруктарны интернеттен хоолгалаан.
“Шын” №44 2025 чылдың ноябрь 13