«Шын» 12+

Куйга кырынга келген аалчының чоруу чогуур

6 марта 2023
35

Час дүжүп, даштын агаар чылып эгелээрге, аалдарга куйга өрттедир үе келген.

Куйга баштың ужур-утказын, ону аалда улуска канчаар үлээриниң чуруму:

кулаан – бичиилеринге дыңнангыр болуңар дээш;

караан – малыңар эки карактаңар дээш кадарчыларга;

дылын – дыл-домааңар чечен-мерген болзун дээш;

чаагын – чаактыгга чаргы алыспаңар дээш;

мээзин – угаан-медерелиңер бедик болзун дээш;

думчуунуң бажын – ыдынга чытчы бол дээш бээр.

Ынчалдыр бүдүн аалга шуптузун үлештирер ужурундан куйга баш эң хүндүткелдиг чем болган ужуру ол.

Мал бажы, хайындырган куйга – тываларның эң хүндүткелдиг болгаш эм-таң болур чеми. Ылаңгыя чаа божаан иелерге дүрген быжыгып алыры-биле куйга мүнүн изии-биле аартадыр. Ол ышкаш дегдирген, соокка алыскан таварылгада, изиг куйга мүнүн арбыдадыр аартапкаш, чылыг кылдыр шуглангаш, бичии чыдыптар болза, соок үнүп, көк дер дүжер. Оон аңгыда, куйга кырынга келген аалчының чорук-херээ ала-чайгаар бүдүнгүр боор.

Надежда Сат