«Шын» 12+

Культура — чоннуң одаа

30 марта 2022
65

Чылдың-на частың башкы айы мартта уран чүүл ажылдакчыларының хүнүн демдеглээри чаңчыл апарган.

Бо удаада база-ла культура адырынга үлүг-хуузун киирип, чонунга бараан болуп келген салым-чаяанныгларның, уран шеверлерниң ажыл-ижин үнелеп, шаңнап-мактаан. Оюн-баштак-биле чугаалаар болза, тыва чон катаптаттынмас хөөмей-сыгыды-биле делегейге алдаржаан, аксын ажыдарга-ла, ырлап-кожаңнаптар база уран талантызы-биле хамыкты кайгадыптар дизе, частырыг турбас.

Шак мындыг кайгамчык талантылыгларга, Тыва Чазактың Даргазы Владислав Ховалыгның өмүнээзинден оралакчызы Елена Хардикова байыр чедирип, чылыг күзээшкиннерни чугаалап, шаңналдарны тывыскан.

2022 чыл культура адырын­га онзагай үе болуп турар, Рос­сияның чоннарының куль­турлуг салгалының чылын база бистиң республикага Р. Кен­денбильдиң 100, В. Токаның 80, Н. Рушеваның 70, Конгар-оол Ондарның мугур 60 база Алексей Ооржактың 70 харлаан юбилейлерин онзалап айтыры чугула деп, Чазактың оралакчы даргазы демдеглээн.

Дараазында байырлалдың кол кезээ – уран чүүл, культура адырынга ак сеткилдии-биле бараан болуп чоруурларга шаңналдарны тывыскан.

«ТР-ниң алдарлыг артизи» хүндүлүг атты Чазактың Т. Дулуш аттыг үрер хөгжүм оркестриниң хөгжүмчүзү Александр Сыгыр-оолга, Национал театрның артистери Орлан Оюн биле Надежда Ооржакка ты­выскан.

ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентиниң) юбилейлиг медалынга театрның кол режиссеру Сайдаш Монгуш төлептиг болган. Тыва театрның аныяк артизи Өнер Кызыл-оолду Тыва Чазактың Хүндүлел бижии-биле шаңнаан.

Тываның культура болгаш туризм сайыды Виктор Чигжит уран чүүлдүң тергиини хөрек демдээн композитор Наталья Лопсанга, Айлаана Балганга, чогаалчылар Виктор Дандар, Дегут Демчик, Раиса Ондарга тывыскан. Ол ышкаш культураның аңгы-аңгы адырларында чедиишкинниг ажылдап чоруур ажылдакчыларга хүндүлел бижиктерни тывыскан.

Культура хүнүнге турас­кааткан байырлыг хемчегге рес­публиканың ырак-чоок булуңнарындан келген уран чүүл ажылдакчылары киржип, боттарының бодалдарын база үлешкеннер:

Виктор Дандар, күш-ажыл­дың хоочуну, чогаалчы: «Уран чогаал ажылынга бараан болуп келгенимни үнелеп, деткип, шаңнап турарынга өөрүп, ТР-ниң Культура яамызынга болгаш Чогаалчылар эвилелинге мөгейдим. Аныяк-өскенге ам-даа бурунгаар чедиишкиннерни күзээр-дир мен…».

Александр Сыгыр-оол, Ча­зактың Тимур Дулуш аттыг үрер хөгжүм оркестриниң хөг­жүмчүзү: «Алдарлыг ат алган шаңналым меңээ дыка өөрүнчүг болду. Бо үрер хөгжүм оркестринде 2008 чылдан тура амга чедир бараан болуп чоруур мен. Хөгжүмче оруум бичиимде эгелээн. Кара-Хаакка 1988 чылда төрүттүнген мен, 2007 чылда төрээн суурумнуң школазын дооскаш, Кызылдың уран чүүл училищезинче киргеш, чедииш­кинниг доостум. 2011–2017 чылдарда Бурятияга дээ­ди эртемни чедип алган мен. Мени деткип, ажылымны бедик үнелээни дээш Тыва Чазакка, коллективимге өөрүп четтиргенимни илередип тур мен».

Шурумаа Бадыраа, Тыва Үндезин культура төвүнүң ажылдакчызы: «Мээң ажыл-ижимни үнелеп, мени деткип чо­руур Культура яамызынга, коллективимге база эш-өөрүмге четтиргеним илередип тур мен. Ам-даа чонумга силерге бараал­гап ажылдаар мен…».

Аныяктардан улуг назылыгларга чедир шаңналдарга төлептиг болган уран талантылыгларга чоргаарланмас арга чок. Даанган ажылынга сеткилинден бердинген кызымаккай кижилер аравыста хөй. Культура хүннеринге таварыштыр аңгы-аңгы бөлүктерге өөредиглиг, солун, ажыктыг хемчеглер эрткенин база демдеглээри чугула. Оон ыңай кожуун, суурларда көдээ культура бажыңнарының ажыл-агыйын деткип, Культура яамызы акша сертификаттарын тыпсып турары онза. Шынап-ла, культура дээрге улуг-бичии чоннуң одаа-дыр, бо одагны долгандыр чараш аялгалар, муң-муң үннер чаңгыланып турар.

А. ТҮЛҮШ.

Авторнуң тырттырган чуруктары.

ШЫН Редакция