Найысылал Кызылдың оруктары автотранспорт шимчээшкининге болгаш чадаг кижилер чоруурунга сөөлгү чылдарда улам-на экижээнин чолаачылар болгаш хоорайның чурттакчылары демдеглеп турар.
Чоннуң хөй баар черлери, аъш-чем болгаш эт-сеп, идик-хеп баазалары турар Загородная кудумчуну асфальтылап септээнинге кижилер дыка таарзынган. Ол кудумчуда оңгул-чиңгил черлер чок, довурак-доозун база шоолуг бурулавас апарган.
Кызылды узун дургаар шөйлүп чоруткан Шевченко биле Рихард Зорге кудумчуларны асфальтылаанындан, эң ылаңгыя автотраспорт-биле хоорай иштинге аргыжары элээн таарымчалыг апарган. Ооң ачызында Рабочая кудумчуга транспорт шимчээшкини Шевченко биле Рихард Зорге кудумчуларынче чайлып эгелээн. Комсомол кудумчузундан бо кудумчуларже чолаачылар кирип алгаш, хоорайның чөөн талазынга дүрген чедип болур. Шевченко биле Рихард Зорге кудумчуларының септелгези ам-даа уламчылаар. Оларның өске кудумчулар-биле белдирлеринге светофорларны тургузар, чадаг кижилер кылаштаар оруктарны улаштыр тудар.
Щетинкин-Кравченко кудумчуда узун дурту 451 метр, доора дурту 6 метр орук участогун септээн. Оруктуң бо участогун дескилеп, асфальтылап септээни хайым шимчээшкинниг Ленин кудумчузунга автомашиналар “агымын” эвээжеткен.
Улуг-Хем эриинден дөң кырында Калинин кудумчуга чедир шөйлүп үнген Титов кудумчуда 730 метр узун дурттуг автоорук участогун септээни хоорайдан Эрзин, Тес-Хем болгаш Таңды кожууннарже улуг орукче дүрген үнер арганы чолаачыларга берген. Ол кожууннарже оруктуң эң хайым шимчээшкинниг участогу Бай-Хаак кудумчузу. Бо кудумчуда септелге ажылдары амгы үеде кидин түлүк хайнып турар. Аңаа машина-техника аймаан хөйү-биле хаара туткан. Калинин кудумчуда орук дээрбээнден Кызыл – Эрзин автоорукта орук дээрбээнге чедир 1 километр хире узун дурттуг участокту калбартыр, аай-дедир шимчээшкин ниитизи-биле дөрт дилиндектиг болур. Аңаа транспорт шимчээшкини шоолуг-ла айыыл чок апаар.
Кызыл – Эрзин оруунда орук дээрбээнден Спутник микрорайонче орукту тутканы ол черниң чурттакчыларынга Кызылдың төвүнче дүрген кирер, оң талакы дачалар-биле дорт аргыжар арганы тургускан.
Найысылалдың мурнуу талазында орук четкизи дүрген сайзырап турарын чурттакчылар демдеглеп турар. Ангарск бульвардан автомобиль оруун Бай-Хаак кудумчуга чедир тутканы хоорайның мурнуу микрорайоннарындан Кызылдың төп кезиинче дүрген кирер арганы берген.
Иркутск кудумчуда орукту тудар, чаагайжыдар талазы-биле ажылдар эгелээн.
Республиканың найысылалының орук четкизи сайзыраан тудум, ооң аайы-биле социал инфраструктура база хөгжүп, чурттакчы чоннуң амыдырал-чуртталгазынга таарымчалыг байдал тургустунуп турар.
Шаңгыр-оол МОНГУШ.
Авторнуң болгаш Буян ООРЖАКТЫҢ тырттырган чуруктары.