«Шын» 12+

Маадырларның аваларынга мөгейиг

11 мая 2025
3

Апрель 28-те найысылал Кызылга Улусчу чогаадылга бажыңынга Ада-чурттуң Улуг дайынының тиилээнинден бээр 80 чыл оюнга, «Ада-чурт камгалакчызының» чылынга уткуштур база тускай шериг операциязының киржикчилеринге оларның өг-бүлелериниң киржилгези-биле республиканың кожууннарында херээженнер эвилелдериниң демнежилгези-биле «Күчү-күштүг, эрес-маадыр дайынчының иезинге күдүк базып мөгейдивис!» деп ачы-дуза концерти болуп эрткен.

Аңаа республиканың ийи чүс ажыг авалары, кырган-авалары, хөй-ниитижилер, аңгы-аңгы эртемниг специалистер, ТР-ниң алдарлыг артистери киришкеннер. Адалар чөвүлелиниң регионалдыг салбырының даргазы Сайдаш Монгуш база кожууннарның адалар чөвүлелдериниң кежигүннери херээжен чонну деткип, бараалгааннар. ТР-ниң Херээженнер эвилелиниң даргазы Людмила Салчак, харыысалгалыг секретары Ольга Дондуй, Тывада «Өг-бүле камгалакчылары» комитеттиң даргазы Лада Натпит олар тыва чонувус, улуг күчүлүг Россиявыс дээш ажылдап чоруурунга чоргааралын илередип, арын-шырайында чараш хүлүмзүрүг-биле харыыладылар. ТР-ниң хүндүлүг ажылдакчызы, культураның алдарлыг артизи Чойганмаа Куулар, Тываның алдарлыг болгаш улустуң артистери Галина Сюрюн, Саяна Сат, ТР-ниң алдарлыг артизи Сайзана Сюрюннуң киржилгезинге өөрүп четтиргенин илереткеннер. Кожууннардан Чөөн-Хемчик кожууннуң социал политика талазы-биле даргазының оралакчызы, солистер ТР-ниң культуразының тергиин ажылдакчызы Джамиля Монгушка, Мөңгүн-Тайга кожуунда уругларның уран чүүл школазының башкызы Чодураа Кара-оолга, ТР-ниң спорттуң тергиин ажылдакчызы Чейнеш Чаш-оолга, ТРХЭ-ниң дизайн мастери Саяна Седип-ооловнага, ТРХЭ-ниң даргазының оралакчызы Югана Николаевнага, Марина Маадыр-ооловнага, кожууннарның куратор даргаларынга күдүк базып четтиргенин илереткеннер.

Чон зал долдур олурупкан. Улуг сонуургал, диңмиттиг адыш часкаашкыннары-биле башкарыкчыны уткуп алганнар. ТР-ниң херээженнер эвилелиниң иелериниң «Херээженге алдар!» деп хөйнүң ырызы-биле концерт ажыттынган. Оон аңгыда, олар «Журавли», «Солдатские матери», «Я дочь твоя, Тыва», «Оглум чазы», «Майский вальс», «Песня о земной красоте», «Кызыл – ынак хоорайым», «Ак-көк Тывам», «Родина моя» деп ырыларны чаңгыландыр ырлашканнар. Чамдыктарының карактары чашталып, өскелери харын-даа кадыгланып, чоргаар ырлап бадырганнар. Ол ышкаш Тожу кожууннуң «Алаңтос», Теве-Хая сумузунуң «Соловушки», Чеди-Хөлдүң «Дамырак», «Ивушка», Өвүрнүң «Свирель», «Идепкейжи иелер 55+» ансамбльдары уран-талантызын көргүскеннер.

Чыраа-Бажы сумузунуң адалар чөвүлелиниң кежигүнү Игорь Куулар баянга аялгаларны ойнаан. Чечекей Саая, Екатерина Ондар олар «Ие чүрээ», «Россия» деп шүлүктерни аянныг номчааннар.

Республиканың ТРХЭ-зиниң башкарып эрттиргени ачы-дуза концерти бедик деңнелге эрткен. Тываның салым-чаяанныг кадыннарынга чоргаарланмас арга чок. Идепкейжи кадыннарга, маадырларывыстың иелеринге, кадайларынга, ажы-төлүнге быжыг кадыкшылды, амыдырал-чуртталгазынга аас-кежикти, ажыл-ижинге чедиишкиннерни, тыва чонувуска сайзыралды, тиилелгени йөрээдим.

Уран Сонам, ТР-ниң херээженнер эвилелиниң Чөөн-Хемчикте куратору.

Чыраа-Бажы суур. Авторнуң чуруктары.

“Шын” №17 2025 чылдың май 8

ШЫН Редакция