«Шын» 12+

МАЛ ЧЕМИНИҢ БЕЛЕТКЕЛИ

28 сентября 2022
70

Тываның девискээринге каңдаашкынныг, оът-сиген чегей бо чылда көдээ ажыл-ишчилерниң кол сорулгазы – 2022–2023 чылдарның кыжында мал-маганга четчир сиген-ширбиилди белеткеп алыры.

Тыва Республиканың Көдээ ажыл-агый яамызының сентябрь 23-те берген медээлери ёзугаар алырга, мал чеминге сиген белеткелиниң планы күүсеттинген. 2022 чылда планда көрдүнгени-биле алырга, республикага ниитизи-биле 260 муң тонна мал чемин белеткээр ужурлуг. Ооң хөй кезии сиген. 5 тонна хирези силос болгаш сенаж. Сентябрь 23-те байдал-биле алырга, 224 824 тонна сиген көдээ ажыл-агыйларда белеткеттинген. Эрткен 2021 чылдың сентябрь 23-те республикага ниитизи-биле 251 654 тонна сиген мал чеминге белеткеттинген турган. Бо деңнээшкинден ап көөрге, мал чеминиң белеткели бо чылын эрткен чылдыындан шоолуг-ла багай эвес. Сентябрь айның сөөлгү хүннеринде агаар-бойдус кааң болгаш, сиген кезилдези ам-даа уламчылап турар. Мал чеми белеткээриниң планы бөгүнге чедир күүсеттинген, бир эвес бо күс узун боор болза, ажыр күүсеттинер деп чугаалап болур.

Кожууннар аайы-биле алырга, чижээлээрге, Бай-Тайга кожуун 15 738 тонна мал чеми белеткээр планныг. Сентябрь 23-ке чедир 14 884 тонна сигенни мал чеминге белеткеп алган. Ол дээрге планның 90 хуузун күүсеткени ол. Курлавырлаттынган 14 884 тонна сигенниң 13 719 тонназын хууда дузалал ажыл-агыйлары азы тус черниң чурттакчылары кезип белеткээн. Мал чеминиң белеткелинде чурттакчыларның хуузунуң улгатканын чоннуң хууда малының саны көвүдээни-биле тайылбырлап болур.

Барыын талакы кожууннарның аразындан Сүт-Хөл биле Барыын-Хемчик кожууннарның кыш удур белеткеп алыр ужурлуг сиген-ширбиили эң-не хөй. Сүт-Хөл – 26 157 тонна, Барыын-Хемчик – 24 496 тонна. Сентябрь 23-те сан-чурагайлар-биле алырга, Сүт-Хөл – 15 100 тонна, Барыын-Хемчик – 16 336 тонна сигенни белеткеп алган. Ол дээрге планнаттынганының чартыы хире. Бөгүнге чедир бо кожууннарда белеткеттинген мал чеминиң хемчээли оон-даа көвүдээни чугаажок.

Кызыл кожууннуң мал ажылдыглары бо чылын 27 069 тонна мал чемин белеткеп алыр планныг. Сентябрь 23-ке чедир 26 160 тонна сигенни мал чеминге курлавырлап алган. Ол дээрге планның 97 хуузу. Бо кожуун бөгүнге чедир мал чеминиң планын күүседипкени чугаажок.

Кожууннарның көдээ ажыл-агый эргелелдеринден республиканың Көдээ ажыл-агый яамызынче сентябрь 23-ке чедир кирген медээлер ёзугаар алырга, кожууннарның хөй кезии мал чеминге сиген белеткелиниң планын 80 хуу чедир күүседипкен азы күүседириниң кырында келген.

Сиген кезилдези Тывада уламчылап турар. Келир кыжын малга четчир мал чеминиң курлавыры тургустунарынга ынаныш бар.

ТР-ниң Көдээ ажыл-агый яамызының медээлеринден белеткээн.

Надежда Сат