Мал эмчизи – эрте бурунгу мергежилдерниң бирээзи. Бистиң эрага чедир 4 чүс чыл бурунгаар-ла малчыннар, кадарчылар малды эмнеп эгелей берген. Бурунгу Грецияга-ла чылгы мал эмнээр тускай мергежилдиг улус турган. Руська 7-8 чүс чылдарда эр дириг амытаннар чазаар кижилер тыптып келген. Олар чүгле чазаары-биле кызыгаарланмайн, аараан болгаш кемдээн мал-маганны база эмнеп турган.
1733 чылда Москва чоогунда Хорошевский деп суурга мал эмчилериниң школазы ажыттынган. 16 чүс чылда чүгле Москвага эвес, а Россияның өске-даа улуг хоорайларынга ветеринарларның ортумак болгаш дээди өөредилге черлери ажыттынгылаан. Ооң-биле деңге малдың баш санының эвээжээри чидип, а харын-даа өзүп, көвүдеп эгелээн. Ынчалза-даа мал эмчилериниң хүнүн демдеглээр тускай хүн турбаан. Россияның көдээ ажыл-агый академиязының бөлүк башкыларының саналы-биле Патриарх Кирилл 2011 чылда август 31-ниң хүнүн Мал эмчилериниң православчы байырлалы кылдыр чарлаан. 2014 чылда Россияның ынчангы көдээ ажыл-агый сайыды Николай Федоровтуң дужаалы-биле август 31 Мал эмчилериниң хүнүн демдеглээр күрүне байырлалы апарган.
Мал эмчилериниң хүнүн таварыштыр Тываның көдээ ажыл-агый сайыды Алдай-Мерген Ховалыг кады ажылдап чоруур коллегаларынга байыр чедирген.
«Мал эмчилериниң чымыштыг ажыл-ижи көдээ ажыл-агыйның сайзыралынга канчаар-даа аажок улуг ужур-дузалыг. Мал эмчилериниң кылган ажылының түңнелинде, шынары эки эът, сүт дээн ышкаш көдээ ажыл- агый продукциялары-биле азыранып чоруур бис.
Бердинген ажылыңар дээш өөрүп четтирдим, хүндүлүг мал эмчилери! Эмчи эмнээр, а мал эмчизи кижи төрелгетенни камгалаар дээрзи езулуг шын» – деп, ол чугаалаан.
А. ОНДАР белеткээн.
"Шын" №65, 2023 чылдың сентябрь 2