Чурттаар оран-сава айтырыы амыдыралдың чидиг айтырыгларының эң-не чугулазы. Тывага хөй чылдар дургузунда ол талазы-биле ажылдар көңгүс хөгжүвейн турган. Сөөлгү ийи-үш чылда тудуг адыры элээн хөгжүлдени апкан. Ооң бир чылдагааны 2 хуулуг чиигелделиг ипотека программазын ажылдап кылгаш, амыдыралга боттандырганында.
2023 чылда республикага 172,7 дөрбелчин метр чурттаар оран-сава туттунган. Көрдүнген пландан 33 хуу хөй дөрбелчин метрни туткан. 2022 чылга деңнээрге, ийи катап, а 2021 чылга көөрде, 3 катап көвей хөй аал чурттаар бажыңнарны Тывага туткан. 2024 чылда тос ай дургузунда 315 муң дөрбелчин метр азы 225 хуу пландан ажыр чурттаар оран-саваны туткан. Ол дээрге пландан 140 дөрбелчин метр хөй чурттаар оран-саваны тутканы ол. Чиигелделиг 2 хуулуг ипотека программазының деткимчези-биле 2 355 ипотеканы берген. Ук программаның ачызында Тываның дыка хөй хамаатылары чурттаар оран-сава айтырыын шиитпирлеп ап эгелей берген. Ынчалза-даа чиигелделиг ипотеканың керээде айыткан хуусаазы келирге, Тывага ук программа доозулган.
Күзүн РФ-тиң Президентизи Владимир Путин ажыл-агыйжы сургакчылаашкын үезинде Тывага кээп чорааш, тудуг адырының тергиин ажылын көргеш, ол-ла ояар шалыпкын ажылдаарын сүмелээн. Ынчан ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыг чиигелделиг 2 хуулуг ипотека программазын Тывага узадыр дугайында дилегни киирген.
Эрткен неделяда ТР-ниң Баштыңы В. Ховалыг дорт дамчыдылга үезинде чиигелделиг 2 хуулуг ипотека программазын Тывага 2025 чылдың январьдан эгелээш, 2030 чылга чедир узадып болур дугайында медеглээн.
ТР-ниң тудуг сайыдының оралакчызы Чиңгис Ховалыгдан чиигелделиг ипотека дугайында тайылбырны бээрин диледивис.
«Эң-не кол чүүл болза, 2 хуу хевээр артар. А арткан негелделерге өскерлиишкиннер болур. Бир болза өг-бүлелерге ипотека программазы дег, бир болза Ыраккы Чөөн чүктүң программазы дег, бир болза ооң мурнунда бистиң ажылдап кылганывыс программа езугаар уламчылаар. Бар программаларның кайызын алырын ам-даа шиитпирлевээн. Ынчангаш амгы үеде 2 хуулуг чиигелделиг ипотека келир чылын болур дээрден башка, өске кандыг-даа тайылбыр болгаш негелделер чугаалап шыдавас мен.
Чиигелделиг ипотека программазының негелде бүрүзүнүң акшаландырыышкынын аңгы санаар үе херек. Ол санаашкыннарның түңнелинде негелделерни ыяк тургузар ужурлуг бис. Чүнү кылыры болдунмазыл, а чүү болдунарыл дээш ам-даа деңзигүүрлеп көөр бис. Бүгү ажыл чүгле акшаландырыышкындан хамааржыр.
Эрткен чылгы чиигелделиг ипотека программазының ниити түңү 12 миллиард болган, а бо чаа ипотека программазының санаашкыннары ам-даа доозулбаан. Ажы-төлү бар бе, чок бе дээш санаарга, база-ла акша-төгерикке үзер боор. Ол бүгүнү баш удур санап алган турар ужурлуг бис. Санаашкын ажылы доосту бээрге, чаа чиигелделиг ипотека программазын чарлай бээр бис» – деп, Чиңгис Ховалыг тайылбырлаан.
Айдың ОНДАР.
Чурукту интернет четкизинден хоолгалаан.
“Шын” №81 2024 чылдың октябрь 23