Октябрь 9 - Почта хүнү.

ЧОН АРАЗЫНДА ХАРЫЛЗААЧЫ.

1969 чылдан эгелеп октябрь 9-та Бүгү-делегейниң почта хүнүн демдеглеп эрттирер апарган. Ук байырлал почта адырында ажылдап турар бүгү-ле кижилерниң профессионал байырлалы деп санаттынар. Оларның аразында кыштың соогу, чайның изии дивейн, ыт-кушка ызырты чазып, буттар шылагыже, холдар ыстагыже бажың бүрүзүн кезип чорааш, чагааларны, солун-сеткүүлдү чонга чедирип берип чоруур хүндүлүг почтальоннарны онзалап демдеглевес арга чок.

Шак бо байырлалды уткуй, Шагаан-Арыг хоорайның почта салбырының 3-кү клазының почтальону Александра Викторовна Мадар-оолду “Шын” солуннуң номчукчуларынга таныштыраал.

Александра Мадар-оол почта адырында 10 чыл ажылдап чоруур. Александраны почта ажылынга 20 чыл ажыр ажылдаан хоочун кады төрээн угбазы почта адырынга эккелген. Ийи-Тал, Арыг-Бажы сумуларының почта салбырынга чагаалар, посылкалар аңгылап ажылдап тургаш, хенертен кадыкшылы баксырааш, бодунуң орнунга дарый ажылдаар кижи херек апарганда, дуңмазы Александрага түр када ооң орнунга ажылдаарын саналдаан турган. Ынчап чоруй, Александра Мадар-оол езулуг почтальон кылдыр ажылдап эгелээн. Суурга 5 чыл ажылдааш, улаштыр Шагаан-Арыг хоорайның почта салбырынче шилчээнден бээр, кожуун төвүнде 5 чыл чедир ажылдап чорууру бо.

– Ынчан чагаалар, солуннар дендии хөй кээр турган – деп, бодунуң почта адырынга эге базымнарын Александра Викторовна сактып чугаалады. – Кыштың соогу, чайның изии-даа дивес, улуг барбаларывыс чүктеп алгаш, чоруп каар бис. Ылаңгыя “Шын” солунну өреге бүрүзү чагыдып турган болгаш, почтаның хөй кезии ол солун болур турган. Ол ажылдап чоруп тургаш, чүү чүвеге таварышпас боор. Ытка-даа ызыртып алыр таварылгалар турган. “Хүлээнгени күштүг, даанганы быжыг” болгай деп бодап келгеш, улаштыр-ла ажылдап чоруп каар бис. Ай санында база чаа чыл уткуштур чагыдылга кылыр ажыл база бар.

Чон аразында дуза кадып чедип келир кээргээчел улус база хөй болур деп, Александра Викторовна чылыы-биле сактып чугаалады. Солун-сеткүүл, шериг чорупкан, студентилеп турар ажы-төлүнүң чагааларын номчуксааш, боттары-ла почтага халчып келирлер база хөй турган.
Кажан компьютер-техника, интернет четкизи тыптып келирге, чоннуң хөй кезии ынаар чайгылып чоруй барган. Почта таварыштыр чагаалажып турар кижилер-даа эвээжээн, чүгле албан бижиктери арткан. Солуннарны база чүгле назы-хары улгады берген, интернет кирбес улус чагыдып артып калган. Ажыл чиигээн деп-даа болур. Ооң-биле чергелештир почтальоннарга ажылдаар байдалдарны база оранчок экижиткен – солуннар, чагаалар чүктеп алыр эптиг сумкалар, идик-хеп-биле хандырып турар, машина-хөлге-даа бар апарган. Мырыңай ыт-куш коргудар тускай херекселдерни безин берип турар.

Почтальон кижиниң ажылы чеже-даа берге болза, эки талалары хөй деп Александра Мадар-оол санап турар. Үргүлчү чаңгыс черге олурбайн, кылаштап, шимченип чоруурга, мага-боттуң кадыкшылынга-даа эки. Бир талазында чон-биле үргүлчү чугаалажып, өөрүшкүзүн, муңгаралын-даа үлежир таварылгалар турар. Чон аразында ажылдап чоруур болгаш, чаа медээлерден черле чыда калбас. Үргүлчү кижилер-биле чугаалажып кылаштап чоруурга, ажылдан чалгаарап, харыксыравас. Кижи бүрүзү почтальон кижини таныыр, хүндүлээр болур. Ынчангаш почтальон болуп ажылдап чоруурунга ол өөрүүр.

Байырлалдар келирге, республиканың бүгү кожууннарындан почтачыларны чыып, спортчу болгаш культурлуг хемчеглерни доктаамал эрттирип турарын Александра Мадар-оол онзалап демдегледи.
– Удуртулгавыстың Тываның аңгы-аңгы булуңнарындан чыглып келген коллегаларывыс-биле хостуг үевисти ажыктыг кылдыр эрттирип алыр арганы берип, солун байырлалдарны, хемчеглерни эрттирип турарынга өөрүп четтиргенимни илередир-дир мен – деп, ол чугаалаан.

Чыжыргана СААЯ.
Чурукту авторнуң архивинден алган.