(Уланчызы. Эгези №36, 38 "Шында")
10
Хөглүг-баштааң ам-даа улай сорук киирзин.
Көвей чонга чүреккириң чалгын болзун.
Эрге-дужаал эдилээниң хамчык багын
Эде сургаар, шынын сөглээр күштү берзин.
Хөгжээн Тывам чалбак оруун моондактаптар
Хөлегелиг кара сагыш оюп чорзун.
Арат-чонум аразында ээлдек чаңнап,
Ачы-дуза чедирери көвүдезин.
Сагыжыңдан назыныңда чүдүп арткан
Сарыг шажын өөредии-ле тергиидезин.
Сарыг шайым эртениң-не чажып тейлээйн,
Сарыыл-угаан билии бедип сайзыразын.
Ужур-чөптүүң үнелели онгу чечээм
Удазын дег харылзаавыс быжыктырзын.
11
Удазын дег харылзаавыс быжыктырзын.
Узун орууң уламчылап изээйн, авай.
Хамаарылгам күштелдиргеш, кезээ шагда
Хан төрээн чонум-биле кожа чорууйн.
Кады төрээн угбаларым, акыларым—
Канчаарга-даа чаңгыс дөстүң будуктары.
Үрезинден частып келген чечектер дег,
Үре-садың ажы-төлүң немешсин-не.
Орайтадыр төрүттүнген уйнуктарың
Оода арның көрүп безин четтикпээн бол,
Ызыгуурунуң ханы дөзүн билип албайн,
Ыядынчыг каткы-шоотка кайын кирер.
Уйнуктарың он бир чечээн сунуп турлар—
Угуң-дөзүң үзүктелбес чылдагааны.
12
Угуң-дөзүң үзүктелбес чылдагааны,
Урууң, оглуң эптиг чоруур барымдаазы
Барыктыгда демнежиптер ээлгиринде,
Барын-чогун сөңнеп тудар дузалыында.
Аалың орнун ээн кагбас утказында,
Арын-нүүрүн ажа салган нүүрүнде,
Аксы-сөзүн хынамчалыг эдеринде,
Авайымның ужуктап каан угаадыында.
Иевисти утпазывыс ужурунда,
Идегелдиң өшпес оттуг чалымында,
Ажыг-шүжүүн кады эрттип билиринде,
Арат-чонга эки диртип чурттаарында.
Он ийи, он үш салбактарым база кошкаш,
Он дөрт янзы чечектерден боодал кылдым.
(Уланчылыг)
Юрий ТУҢ-ООЛ.
«Шын» №40 2024 чылдың июнь 1