Ооң салым-чолу – Тываның төөгүзү

Ноябрь айда Степан Сарыг-оолдуң чогаалынга үндезилеттинген долу метражтыг “Аңгыр-оолдуң тоожузу” деп фильмниң баштайгы көрүлдези болур. Тырттырар бөлүктү Москвадан келген ажылынга кончуг бердинген продюсер Екатерина Зюзляева удуртуп турар, а фильмниң режиссёрлары бистиң чаңгыс чер чурттугларывыс, кинематографтар, делегей чергелиг кино фестивальдарының лауреаттары – Виталий Петров биле Ролан Ооржак.

Төлевилел Тываның төөгүзүн болгаш ховар дээн культуразын көргүзер улуг хемчээлдиг хемчег дээрзин Екатерина Зюзляева демдеглээн. Оон ыңай тыва болгаш орус чоннарның аразында найыралының, шынчы чоруунуң, тыва чоннуң төөгүде шын шилилгезиниң демдээ база болур.
Республиканың культура сайыды Виктор Чигжит бодунуң талазындан шак мындыг солун төлевилелди боттандырары дээрге, тыва дылды болгаш чогаалды нептередиринге улуг базым-дыр дээрзин демдеглээш, Тыва Республиканың Культура яамызы кандыг-даа дузаны чедирер дээрзин чугаалаан.

Фильмни ТАР-ның ССРЭ-ге каттышканының 80 чыл оюнга тураскааткан. Ында Тываның төөгүзү-биле салым-чолу сырый харылзаалыг Аңгыр-оол деп оолдуң чуртталгазының дугайында чугаалап турар. Дириг-чурукту Өвүр кожууннуң Саглы, Дус-Даг суурларның чоогунга база Чыраа-Бажы деп черге тырттырар.
Амгы үеде 81 көргүзүгнүң 1-зин тырттырган. Аңаа барык 40 ажыг кижи киришкен. Чамдык специалистер ажылдың төнчүзүнде каттыжып келир.

Фильмниң кол рольдарының аразында Тываның ойнаар-кыстар артизи Уран Монгуш, Россияның сериялыг болгаш өске-даа киноларында тырттырып чоруп турар тыва актриса Шораана Ондар ойнап турарлар. Аңгыр-оолдуң ролюн Каа-Хем суурдан Дидим-оол Даржай деп школачы оол, а ооң ачазын Тываның алдарлыг артизи Орлан Оюн күүседип турар. Аңгыр-оолдуң овур-хевири көңгүс бөдүүн: ол тыва тон чок, чырык өңнүг хептиг.

“Аңгыр-оол сарымзык оол. Ынчангаш бис аңаа бөдүүн болзун дээш, шак-ла ындыг чырык өңнүг пөстен даараан хепти шилип алган бис” – деп, тургузукчу-чурукчу Севил Даржаа чугаалаан.

Дириг-чурукту тырттырары-биле бедик мергежилдиг бөлүктү чыгган. Ооң мурнунда якут режиссёрларга дириг-чурук, федералдыг телеканалдарга төлевилелдер тырттырып турган Сергей Костяковту база чалаан. Ол ышкаш Саян артындан үн режиссеру Артур Абдульманов база ында ажылдап турар. Ол каш неделя бурунгаар Тывага ажылдаар саналды алган.

Баштайгы көргүзүглерин чедиишкинниг тырттырганының соонда, тырттырар бөлүк төлевилелдиң киржикчилериниң аттарын салган тавакты буза шапкан. Ол “арыг арынның” эгелээниниң демдээ болуп турар.

Бо төлевилел Президентиниң культурлуг эгелээшкиннериниң 2 дугаар мөөрейиниң тиилекчизи болган.

Чыжыргана СААЯ.

Буян Ооржактың тырттырган чуруктары.

"Шын" №56 2024 чылдың июль 27