Тываның автомобиль оруктарынга автотранспорт озал-ондаан болдурбас дээш, чорудуп келген хемчеглерниң түңнелинде озал-ондактар 2024 чылда 7,4 хууга эвээжээнин ТР-ниң Чазааның ээлчеглиг Аппарат хуралынга демдеглээн. Бир эвес 2023 чылдың 10 айларының дургузунда 446 озал-ондак болган болза, бо чылдың 10 айларында 413 озал-ондак болган. Автотранспорт озал-ондактарындан амы-тынындан чарылган кижилерниң саны 26,5 хууга, кемдээннерниң саны 11,8 хууга эвээжээн.
Республиканың автооруктарынга озал-ондактарның эвээжээнинге “Айыыл чок болгаш шынарлыг автомобиль оруктары” национал төлевилелдиң шугуму-биле чорудуп турар септелге ажылдары, оруктарга хайгаарал видеокамераларны тургусканы, сагындырыг камгалал моондактарны кылганы база салдарлыг болган. Машиналарны чолаачылар эзирик башкарып чоруур таварылгаларны телефоннап дыңнадыры, полицияның болгаш хөй-ниитиниң оруктарга айыыл чок чорукка шыңгыы кичээнгейи озал-ондактарны эвээжедиринге дузалаан.
Автомобиль озал-ондактары чолаачыларның оруктуң уткуштур шимчээшкин талазынче үне халдырындан, машиналарны чолаачылар эзирик башкарганындан, дыка дүрген халдырындан болуп турар.
Автооруктарга машина-балгат озал-ондаа болуп турарынга оруктар чоогунда аалдарлыг, малын туда кадарбайн чоруур малчыннар база буруулуг. Туда кадат чок чорааш, инектер болгаш аъттар орукче үнген уржуунда бо чылдың 10 айларында 100 хире автотранспорт озал-ондаа болган. Чижээлээрге, октябрь 16-да дүне Р-257 автооруктуң 893 километринге орукче үнген аътка машина үскен түңнелинде, машинаның пассажири херээжен кижиниң ооргазы сыйлып, аар кемдээн.
Хоорай, суурлар чоогунда оруктарга хамаанчок, Кызыл хоорайның оруктарынче туда кадат чок мал-маганның үнүп турарындан машина-балгат озал-ондаа болуп турар апарган. Бо чылда 49 озал-ондаа мал-маган орукче үнген уржуунда болган. Күрүнениң автоинспекцияның-даа, Кызыл хоорайның болгаш сумуларның чагырга ажылдакчылары улуг тайылбыр ажылын чорудуп, дүне чырыкка чайынналдыр көстүр кожааларны мал-маганның ээлеринге халаска үлеп-даа бээрге, мал-маганын кижилерниң чамдыызы оруктар чанынга сула одарладыры шеглевээн. Дүне чырыкка чайынналдыр көстүр кожааларны Кызыл хоорайның мэриязындан, кожууннар чагыргаларындан халас ап, мал-маганынга шарып каарын чарлаарга-даа, малдың ээлери ону тоомчага албайн турар. Мал-маганын сула одарладыр хамаатыларга хамаарыштыр хоойлу-дүрүмнүң негелделерин административтиг корум-чурум үрээшкиннеринден шыңгыырадып, кем-херек кодекизин негелделеринче шилчидер болза, мал-маганны сула одарладыр чорук эвээжээр чадавас деп, бо харыысалга чок чорук-биле ажылы харылзаалыг кижилер санап турар.
Тывада 239 малчын аалдар оруктар чоогунда. Ынчангаш ол аалдарда малчыннар дүне чырыкка чайынналдыр көстүр кожааларны мал-маганынга баглаар, боттарының малын туда кадарар ужурлуг.
2023 чылга деңнээрге, 2024 чылдың эрткен 10 айларында оруктарга озал-ондактарның эвээжээни “Айыыл чок болгаш шынарлыг автомобиль оруктары” национал төлевилелдиң шугуму-биле оруктарны септеп, оларның шынарын экижиткениниң, автооруктарга айыыл чок чоруктуң комплекстиг баш бурунгаар сагындырыг хемчеглерин ап чорутканының түңнели.
Ш. ЛОПСАН белеткээн.
Чурукту социал четкиден хоолгалаан.
«Шын» №90 2024 чылдың ноябрь 23