Россияның социал фондузунуң Тыва Республикада эргелели чаңгыс аай пособие томуйлаарда, өг-бүлениң дараазында эт-хөреңгизин кичээнгейге ап турар. Ол дээрге пособие алыр-албазын шиитпирлээр чугула чүүл болур. Пособие алыр ужурлуг өг-бүлениң эт-хөреңгизи дараазында даңзыдан көвүдевес ужурлуг.
Чаңгыс аай пособиени онаап тура, Социал фондунуң специалистери хыналданы бүрүнү-биле чорудар, өг-бүлениң кижи санынга хамаарыштыр ортумак орулгазын санап, өске-даа негелделерни хынаар.
Өг-бүле кандыг өнчү-хөреңгилиг болурул: шөлү кайы хире-даа болза чаңгыс (азы оон хөй-даа) квартира. Эң-не кол чүүл – квартирага 1 кижиге 24 дөрбелчин метр чурттаар шөл онаажыр. Чаңгыс аал чурттаар каш-даа бажың болза кижи бүрүзүнге 40 дөрбелчин метр онаажыр ужурлуг. Чаңгыс дача, чаңгыс гараж туруп болур. Бир эвес хөй ажы-төлдүг азы өг-бүледе инвалид төл бар болза, бир болза күрүнеден деткимчеге алган транспорт бар болза, ол өг-бүле ийи гаражтыг бооп болур. Хоорай иштинде 0,25, а суур черде 1 га черлиг болза пособие томуйлаарынга шаптыктавас. Кижи чурттаарынга таарымча чок чаңгыс оран-сава (чаңгыс аай бажыңнар тудуунуң участоктарында даштыкы тудуглардан болгаш хөй квартиралыг бажыңнарда азы дачада ниити өнчүден аңгыда эт-хөреңги). Чаңгыс автомобиль. Бир эвес хөй ажы-төлдүг азы инвалид уруглуг өг-бүле болза ийи автомобильдиг бооп болур.
Бир азы ийи автотранспорт (хөй ажы-төлдүг азы өг-бүлениң бир кежигүнү инвалид болза азы транспортту деткимчеге алган болза ажырбас). 5 чыл четпээн хеме азы катер туруп болур. Үстүнде даңзыдан көвей эт-хөреңгилиг болза, уругларга көрдүнген чаңгыс аай пособиени томуйлавас. А бир эвес өг-бүлениң кежигүннеринге эт-хөреңгиниң саны азы шөлү четпес болза, ол өг-бүле күрүнениң деткимчези болур чаңгыс аай пособиени алыр эргелиг.
Бир эвес үлүглүг өнчү-хөреңги бар болза, ону чүгле өг-бүлениң шупту кежигүннериниң ниити шөлүнүң 1/3 азы оон хөй кезии болза санаар.
Ада-иезиниң хайгааралы чок арткаш, бир-ле чоок кижизиниң хайгааралында турар уругларның кандыг-даа өнчүзү, хоругдалда өнчү, чурттаарынга таарышпас деп санаткан азы бүрүткел хемчеглерин хораан болгаш деткимчеге алган өнчү-хөреңгини бичии уругларга чаңгыс аай пособие томуйлаарда, даңзыже киирбес.
Ук пособиени алыры-биле, билдириишкин киирерде, назы четпээн уруглар-даа, оларның ада-иези-даа Россияның хамаатылары болур болгаш ында үргүлчү чурттап турар болур ужурлуг. Төлевирни тыпсырда, өг-бүлениң орулгазын болгаш өнчү хөреңгизин, ада-иениң ажылдап турарын, кандыг чылдагаан-биле ажылдавайн турарын шуптузун түңнеп көөр.
Консультацияны ТР-ниң Социал фонд адырының регионалдыг харылзаа төвүнден ап болур. Ажыл хүннеринде эртенгиниң 09.00 шактан 18.00 шакка чедир дараазында телефон дугаарынче долгаар: 8800-200-05-43.
“Шын” №36 2025 чылдың сентябрь 18