Шажынчы даңгырак
Бир-ле катап дөрт лама 7 хонук чугааланмас сагыл четтирип алгаш, дагда хүрээниң бир өрээлинге хагдынып алганнар. Оларга чүгле херек чүүлдер киирип бээр бир айбычы оол турган. Бир кежээ деңиниң оду өжер чыгап, чивеңейнип эгелээн. От чанынга чоок олурган ламаларның бирээзи девидээш:
– Оттуң өзээн дүрген эде салывыт, оол! – диген.
Ооң чанынга олурган лама:
– Чугааланмас сагыл четтиргеш, кым чугааланды?! – дээрге, үш дугаар лама эштериниң даңгырак үрээнинге хорадап:
– Чүү мындыг кижилер силер? – деп хыйланган.
Ынчан оларның эң-не улуу, бажында саадап орар лама улуургак аян-биле:
– Чүгле мен чугааланмайн шыдап-тыр мен!
Чилби кадай
Бир-ле суурнуң аалчылар бажыңынга аян-чорук кылып чоруур садыгжы кирип келген. Ол ооргазында дыка улуг чүктүг болган. Аалчылар бажыңының кыс ээзи дыка чилби херээжен чораан. Ол аалчызының аар чүъгүн көргеш, ону алыксай берген. Аалчызын өрээлге чыттырып кааш, ол шоодайны кандыг кажар арга-биле аптарын ашаандан сүме дилээн.
– Ону кылыры дыка белен – деп, ашаа чугаалаан. – Меганы (мега деп оът) үскеш, хайындыргаш, кежээки чемге холааш, беривит. Мега оът ооң угаан-медерелин чидириптер, уттуучал апаар. Бир эвес ол ону чиптер болза, ол шоодайын уттуптар” – дээн.
Кадай ону ол олчаан кылган: садынче баргаш, бүдүн куспак мега оътту чулгаш, хайындыргаш, чемге холупкан. Оон кежээки чем үезинде садыгжыга ол чемни салып берген.
Садыгжы чүнү-даа эскербейн чемни чип алган. Чүгле бажы бичии дескингеш, арны изиңейнип, кыза бергеш, уйгузу келген. Ол өрээлинге баргаш, дораан удуй берген. Эртен даң бажында аар баштыг оттуп келгеш, чыгдынгаш, чорупкан.
Ооң чоруурун манап алгаш, кадай өрээлче дораан маңнаан. Өрээл ишти куруг, шоодай чок болган. Ашаанга келгеш:
– Сээң ол оъдуң херекчок чүве-дир! Хей-ле ону хайындырдым. Садыгжы чүзүн-даа артырбайн чорупту – деп хыйланган.
Ындыг чүве турбас ужурлуг! Ол оътту чиген кижи уттуучал апаар. Эки диле, дөмей-ле бир-ле чүвезин уттупкан диин – деп харыылаан.
Кадай дедир өрээлче халааш, аалчызының хонган черин бир кылдыр үженгеш, чүнү-даа тыппаан. Ам-на ол өрээл ортузунга турупкаш, долгандыр көргүлээш, хаваан орта үстүргеш, бажың долдур алгырып дүжүрген:
– Уттупкан-дыр! Уттупкан-дыр!
Ашаа халып келгеш:
– Че, чүнү уттупкан-дыр? Чүнү?
– Төлээрин уткан-дыр!