Миннип кээримге-ле, авам, ачам суг «Шын», «Тувинская правда», «Сылдысчыгаш», «Тываның аныяктары», «Эне сөзү», «Тыва Республика», «Комсомольская правда» дээш дыка-ла хөй чагыдылгалыг турган чүве. Суббота санында почтаның келирин четтикпейн манаар бис. Солуннар сугар барбазын чүктепкен чоруп орар почтачыны соңгадан көрүп кааш, дуңмаларым-биле мурнувус былаажып уткуур бис. Солун кээрге, бажыңда кижи бүрүзү бодунуң номчуур солунун апкаш, харамдыгып-харамдыгып номчуур, бажыңга кезек үеде шип-шимээн апаар чүве.
Чаа неделя үнерге-ле, вторник санында клазывыска политинформация болур. Ону чүгле чаңгыс башкы эрттирбес. Башкывыс өөреникчилерге үлеп каар. Неделя санында бир-ле өөреникчи политиктиг медээлерни солуннардан чыып номчуп алгаш, класска келгеш, медээлер-биле үлежир, мындыг бис. Бичиивисте-ле харыысалгага өөредип турганы ол боор оң. Ээлчег чоокшулап олурда суг, солун номчуурум дам баар. Бичии улус билип алган медээвисти шаавыс-биле чугаалаптарывыска, улаштыр башкы немей тайылбырлаар чүве.
Оон ыңай почтачылар чүгле солун, сеткүүлдер эвес, а чагаалар база эккээр. Почтачының эккелгени хөй солуннуң аразындан чагаа уштунуп келир болза, кымга-даа келген чагаа болза, мурнай апкан кижи, сандай кырынче үне халааш, чагааның ээзиниң самнаарын манаар. Кымга-даа чагаа кээр. Суг-Аксындан Кызыл-Тайга сумузунче-даа чагаа кээр. Чагаалажыр эштерни солуннардан-даа тып алгаш чагаалажыр. Бир-ле черге чорааш, бодуң үең кым-бир кижи-биле найыралдажып алган болзуңза, амгы үеде дег соталыг дугаары эвес, а чурттап турар адрестерин солчур. Оон чагаалажыр. Солун-на үелер.
Тывага почта салбыры 100 чыл бурунгаар ажыттынган. Ол болуушкун чаа тургустунган аныяк республиканың сайзыралынга чугула черни ээлээн. Оон бээр-ле почта салбыры анаа-ла-бир албан чери эвес, а кижилерниң амыдыралының чарылбас бир кезээ апарып, Тываның ырак-чоок булуңнарында чурттап чоруур өреге бүрүзүнге «чырыкты», «чылыгны», чедирип, оларның деткикчизи апарган. Ынчангаш көдээ черлерде малчын аалдарны безин чуртта болуп турар болуушкуннарның медээлери-биле чедимчелиг хандырып турган.
Октябрь 30-де Кызыл хоорайга Тывага почта албан чериниң тургустунганындан бээр 100 чыл оюн демдеглээн байырлыг хурал болуп эртти. Аңаа ТР-ниң Чазааның Даргазының оралакчызы Аяс Хунай-оол, регионнуң почта эргелелиниң баштаар чери, ТР-ниң Дээди Хуралының депутаттары, почта салбырының хоочуннары, амгы үеде ажылдап чоруур коллективтери дээш дыка хөй чон чыылган.
ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыгның өөрүп четтириишкининиң бижии-биле Кызыл хоорайда почта салбырында чолаачы Сергей Воробьев, Тээлиде почта салбырының даргазы Ирина Дуктуг-оол, Шагаан-Арыг хоорайның почта салбырының оператору Екатерина Сандак-Доржу, почта салбырының хоочуну Николай Кравцов дээш ниитизи-биле 12 хамаатыны шаңнаан.
Кызылдың почта салбырының Кур-Черни харылзаа-биле хандырар талазы-биле кол специалист Долаана Дакпай-оолду, Чыргакы сумузун харылзаа-биле хандырар талазы-биле специалист Людмила Кууларны, Кызыл-Мажалыкта почта салбырының специализи Санара Ооржакты база почта харылзаазының хоочуну Розалия Шарый-оолду ТР-ниң Баштыңы Владислав Ховалыгның Хүндүлел бижии-биле шаңнаан.
РФ-тиң Сан-чурагайлыг хөгжүлде, харылзаа болгаш массалыг информация чепсектери яамызының «Харылзаа мастери» деп бедик атты Чаа-Хөл кожуунда почта салбырының почтачызы Саида Дадыйга, информастыг технологиялар салбырының начальниги Алена Моңгушка, Кызыл кожууннуң почта салбырының харылзаа оператору Оюмаа Ортелэкке, Кызыл кожууннуң почтачызы Аяна Сатка, Кызыл кожууннуң почта салбырының начальниги Ванда Ховалыгга тывыскан.
Ооң соонда келген аалчылар чылыг-чымчак күзээшкиннерни чугаалааш, шаңналдар тыпсыр ёзулалды уламчылаан. ТР-ниң Орук-транспорт комплекизиниң, ТР-ниң Дээди Хуралының (парламентизиниң) дээш хөй-хөй өөрүп четтириишкиннерни болгаш хүндүлел бижиктерни ук адырның хоочуннарынга болгаш амгы үеде ажылдап чоруур хамаатыларга тывыскылаан.
Өөрүп четтириишкинниң чылыг сөстери болгаш байыр чедириишкиннери оларның хөй чылдарда ажылдап келгени болгаш кожуунда почта адырының хөгжүлдезинге киирген үлүг-хуузу дээш төлептиг үнелел болганы чугаажок.
Айдың ОНДАР.
Буян ООРЖАКТЫҢ тырттырган чуруктары.
“Шын” №43 2025 чылдың ноябрь 6