Тываның Чазаанга неделя санында болуп турар Аппарат хуралынга республиканың амгы үеде байдалын болгаш чамдык нарын айтырыгларны чугаалашкан.
Республикада эпидемиологтуг байдалды база сайгарып көрген.
Кызылга А грипптен аараан таварылга илереттинген. Ооң дугайында Россияның хереглекчилер хайгааралының Тывада эргелелиниң удуртукчузу Людмила Салчак Аппарат хуралынга дыңнаткан: "Чурттакчы чонга тарылга кылыр план алдан бир хуу күүсеттинген. Бо эпидемиологтуг сезонда А грипптиң лабораторлуг бадыткалын бир дугаар Кызыл хоорайга бүрүткеттингенин демдеглээйн. Биоматериалды Новосибирскиниң күрүнениң "Вектор" эртем-шинчилел төвүнче чоруткан. Профилактиктиг хемчеглерни шуптузун уламчылаары чугула".
Бо чылын санитар-эпидемиологтуг негелделерни хандырар болгаш хереглекчилерниң эргелерин камгалаарының профилактиктиг хемчеглериниң бүгү хевирлери кылдынган.
Ноябрь 10-дан 16-га чедир республикада 45 кем-херек үүлгедиишкиннери демдеглеттинген. Оларның аразында алды аар болгаш онза аар кем-херек үүлгедиишкиннери бар. Өнчү-хөреңги оорунуң талазы-биле 20 херек бүрүткеттинген. IT технологияларны ажыглап, чеди кем-херек үүлгедиишкини болган. Хамаатыларга үш чартык ажыг сая рубль когаралды чедирген. Республиканың оруктарынга 58 орук озал-ондаа болганын дыңнаткан.
"Оларның бирээзи найысылал Кызылга ооң мурнунда чолаачы эргезин казыткан, ийизи чолаачы эргези чокка машина башкарып чорааш, озал-ондакты кылган. Озал-ондактарның чылдагааннары – орук шимчээшкининиң тускай дүрүмнерин хажытканы, дүргениниң чогуур кызыгаарындан ажыр халдааны. Ооң түңнелинде ниитизи-биле 10 кижи янзы-бүрү кемдээшкиннерни алган. Орукка айыыл чок чорукту хандырары-биле 1057 административтиг херекти оттурган, ооң иштинде 32-зи пассажирлер сөөртүлгезиниң дүрүмнерин хажыткан, 81-и чолаачы эргези чок азы чолаачы эргезин хавырткан улус машина башкарып чораан база 10-у чолаачы эргези чок азы чолаачы эргезин хавырткан улуска машиназын башкарары-биле берген, 43 чолаачыны эзирик машина мунуп чорда тудуп хоругдаан" – деп, Тываның иштики херектер сайыдының оралакчызы Антон Матвеев дыңнаткан.
Отчеттуг үениң дургузунда янзы-бүрү дериг-херексел, машина-техника ажыглап турган үеде кижиниң буруузу-биле 13 өрт болган. Өршээл болуп аңаа амы-тынындан чарылган кижи чок. Неделя дургузунда Тожу кожуунда өрттерниң көвүдээни демдеглеттинген. Өрттерни болдурбас дээш 600 ажыг бажыңны хынап, 120 ажыг үнүүшкүннерни кылган.
"Сес чүс ажыг хамааты-биле өрт айыылын болдурбазының дугайында профилактиктиг ажылды чоруткан, өртке удур айыыл чок чорукту суртаалдаан бижиктерни чонга тараткан. Өртчүлер дөрт орук озал-ондаанга чедип, дузазын каткан. Хомуданчыг чүүл, бир кижи амы-тынындан чарылган, ийи кижи кемдээн" – деп, Онза байдалдар яамызының Тывада эргелелиниң начальнигиниң оралакчызы дыңнаткан.
Хөй-ниити чемненилге черлеринге хоойлуга удур арага садары чаңгыс эвес удаа болуп турар.
"Полиция ажылдакчылары хөй-ниити чемненилге черлеринге хоойлуга удур арага сатканы дээш 135 херекти оттурган, 25 чемненилге черинге катап база оттурган, ол дээрге 18,5 хуузу-дур. Хууда сайгарлыкчылар арага садарын уламчылавышаан. Оларның 15-и сагыштыы-биле хоойлуну хажыдып турар эң-не билдингир чемненилге черлери. Полицияның долдурган 13 протоколу амдыгаа чедир сайгарлыкчыларны бодандырып, түңнел бербээн" – деп, Тываның улуг санитар эмчизи Людмила Салчак илеткээн.
Хыналдаларның түңнелинде бир тонна хире арага бараанын садыг-саарылгадан хавырган, оларның чартыы чайгы кадыкшыдылга кампаниязының үезинде болган. Ниитизи-биле үш сая ажыг рубль түңнүг акшага торгааган.
А. САТ.
Чурукту ТР-ниң Чазааның парлалга албанындан алган.
“Шын” №45 2025 чылдың ноябрь 20