«Шын» 12+

Шүлүк кыдыраажындан

24 марта 2024
47

Сайлык МОҢГУШ, Тываның чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү

ШҮЛҮҮМ НОМЧААШ...
Шүлүүм номчааш, хөлүн эрттир элдепсинме,
Шүлүк дээрге чүгле чаңгыс мээңии эвес.
Чуундудан чемиш дилээн черлик ыттыы,
Чулуун кадыр октаттырган чечектернии.
Думаалайы оңгалакта эштен чарлып,
Дулгуяктың чолун чүктээн чалыы кыстыы.
Ажы-төлү уттуптарга, кара чааскаан
Аймап арткан кээргенчиг кырганныы-дыр...

Шүлүүм номчааш, чолдуун дижип, далашпаңар.
Шүлүктерим чүгле чаңгыс мээңии эвес:
Шуурганга, чуулган көшкээ дүжүп бербейн,
Шургуп үнген, дазыл тырткан үнүштүү-дүр,
Чеди-сес хүн кударалын сөглеп, ыглааш,
Челээш тыртып, чайнап келген кудайныы-дыр.
Алдан дөртке содаглангаш, шүглүп үнген,
Адазының начын мөге оглунуу-дур.

Чүректерниң шүүрүн дамчып эрткен сеткил
Шүлүктер бооп, ырылар бооп үнер чүве.

ЧАРАШ ЧАС
Сарапчадан баткан дамды: "Час-час!" –
Ыржым хөөннү оттуруптар чараш час,
Сагыжымның доңган дүйүүн ам-на час,
Ынакшылым боошкунун камныг час!

* * *
Көвей аъттар көргенимде, чүрээм хөөрээр,
Хөөмей-сыгыт дыңнаанымда, сеткил таалаар,
Сүүр даглар чоктаанымда, ыым келир,
Чүге дээрге тыва черниң төлү-дүр мен.

Чүгүрүктер чүген-суглуу дагжап чорза,
Чүрек биле сеткил хөөннеш ырлап чорза,
Бөдей өглер ыжы дээрже шөйлүп турза,
Бөмбүрзекке бүрүн чурттап чоруур-ла бис.

ШОРУВУС-ТУР
Суггур чаашкын – мээң чаңым,
Шугул шуурган – сээң чаңың.
Ынакшылды камнавайн,
Ырадыпкан – шорувус-тур.

Кежиг чок хем – мээң чаңым,
Кертиг чок сын – сээң чаңың.
Дошкун, чоргаар сеткиливис
Доңуп чоруур... шорувус-тур.

“Шын” №22 2024 чылдың март 23

ШЫН Редакция